Bwa (pensaernïaeth): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
MerlIwBot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: uz:Arka ustuni
Legobot (sgwrs | cyfraniadau)
B Bot: Migrating 74 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q12277 (translate me)
Llinell 8: Llinell 8:


[[Categori:Pensaernïaeth]]
[[Categori:Pensaernïaeth]]

[[af:Boog (boukunde)]]
[[an:Arco (arquitectura)]]
[[ar:قوس (عمارة)]]
[[ast:Arcu]]
[[az:Tağ]]
[[ba:Арка]]
[[be:Арка]]
[[be-x-old:Арка]]
[[bg:Дъга (строителство)]]
[[br:Arc'h]]
[[bs:Luk (arhitektura)]]
[[ca:Arc (arquitectura)]]
[[cs:Oblouk (architektura)]]
[[da:Bue (bygningsdel)]]
[[de:Bogen (Architektur)]]
[[el:Αψίδα]]
[[en:Arch]]
[[eo:Arko (arkitekturo)]]
[[es:Arco (arquitectura)]]
[[et:Kaar (arhitektuur)]]
[[eu:Arku (arkitektura)]]
[[fa:تاق قوسی]]
[[fi:Kaari (rakennustekniikka)]]
[[fiu-vro:Kaar (ehitüskunst)]]
[[fr:Arc (architecture)]]
[[fy:Bôge (boukeunst)]]
[[gan:圓拱]]
[[gl:Arco (arquitectura)]]
[[he:קשת (מבנה)]]
[[hi:चाप]]
[[hif:Arch]]
[[hr:Luk (arhitektura)]]
[[hu:Boltív]]
[[id:Pelengkung]]
[[is:Bogi (byggingarlist)]]
[[it:Arco (architettura)]]
[[ja:アーチ]]
[[kk:Доға]]
[[ko:아치]]
[[la:Arcus (architectura)]]
[[lt:Arka]]
[[lv:Arka]]
[[ml:കമാനം]]
[[ms:Gerbang]]
[[my:မုခ်ခုံး]]
[[nl:Boog (bouwkunde)]]
[[nn:Boge i arkitekturen]]
[[no:Bue (arkitektur)]]
[[nrm:Arche]]
[[oc:Arc (arquitectura)]]
[[pl:Łuk (architektura)]]
[[pnb:آرچ]]
[[pt:Arco (arquitetura)]]
[[qu:K'ukti]]
[[ru:Арка]]
[[sh:Luk (arhitektura)]]
[[simple:Arch]]
[[sl:Arkada]]
[[sr:Лук (архитектура)]]
[[sv:Båge]]
[[sw:Tao (usanifu)]]
[[ta:வளைவு (கட்டிடக்கலை)]]
[[te:ధనువు]]
[[th:ช่องโค้ง]]
[[tr:Kemer (mimarlık)]]
[[uk:Арка]]
[[ur:محراب]]
[[uz:Arka ustuni]]
[[vi:Vòm]]
[[vls:Boge (bouwkunde)]]
[[war:Arko]]
[[zh:拱]]
[[zh-min-nan:Oân-kong]]
[[zh-yue:拱]]

Fersiwn yn ôl 15:55, 11 Mawrth 2013

Pont Rufeinig yn Alcántara, Sbaen.

Bwa mewn pensaernïaeth yw'r term a ddefnyddir ar gyfer adeiladwaith sydd yn gallu cymeryd pwysau sylweddol uwch ei ben gyda lle gwag oddi tanodd.

Ymddangosodd y bwa am y tro cyntaf yn yr ail fileniwn CC, ym Mesopotamia wedi eu hadeiladu o frics. Adeiladwyd hwy hefyd gan y Babiloniaid, mae Porth Ishtar yn enghraifft enwog. Lledaenodd y wybodaeth i Ewrop a chafodd y bwa ei ddefnyddio gan y Groegiaid a'r Rhufeiniaid.

Roedd y bwa Rhufeinig yn hanner crwn gyda nifer anghydrif o friciau neu feini. Trwy hyn gellir cael maen clo yng nghanol y bwa. Dilynwyd hyn gan ddatblygiad y bwa ar ffurf pig, a ddefnyddid mewn pensaernïaeth Islamaidd ac mewn pensaernïaeth Gothig yn Ewrop. Mae'r math yma o fwa yn gryfach na bwa ar hanner cylch. Y ffurf gryfaf ar fwa yw'r bwa parabolig; defnyddiwyd y math yma ar fwa gan y pensaer Antoni Gaudí o Gatalonia.