Seisnigo: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
John Jones (sgwrs | cyfraniadau)
ychwanegu
Llinell 1: Llinell 1:
'''Seisnigo''' neu '''Seisnigeiddio''' yw'r broses o wneud rhywbeth – yn enwedig [[iaith]] yn [[Lloegr|Seisnig]].
'''Seisnigo''' neu '''Seisnigeiddio''' yw'r broses o ddisodli [[iaith]] frodorol a gosod y [[Saesneg]] yn ei lle.


== Seisnigo yng Nghymru ==
== Seisnigo yng Nghymru ==
Am ganrifoedd, mae dylanwad Seisnig yng [[Cymru|Nghymru]] wedi arwain at Seisnigo helaeth yn y wlad, yn bennaf y gostyngiad yn siaradwyr yr iaith [[Cymraeg|Gymraeg]]. Gweler [[Benthyg geiriau i'r Gymraeg#Saesneg|effaith ar eiriau'r Gymraeg]] gyda thermau a darddir o'r [[Saesneg]] yn disodli hen eiriau Cymraeg, e.e. erbyn heddiw, defnyddir yr enw [[Lerpwl]] ([[Cymreigio|Cymreigiad]] o ''Liverpool'') llawer amlach na Llynlleifiad. Yn aml, mae Seisnigo wedi arwain at ymateb eithafol gan rai [[Cymry|Gymry]], e.e. [[Llosgi Tai Haf|llosgi tai haf]] yn y [[1980au]] i atal y llif o Saeson yn ymweld â Chymru ar wyliau.
Am ganrifoedd, mae dylanwad yr iaith [[Saesneg]] yng [[Cymru|Nghymru]] wedi arwain at Seisnigo helaeth yn y wlad, yn bennaf mae wedi bod yn gyfrifol am y gostyngiad yn y niferoedd sy'n siarad [[Cymraeg]]. Yn y 19eg ganrif gorfodwyd y Saesneg ar drigolion Saesneg mewn sawl ffordd gan gynnwys gwneud y Saesneg yn iaith swyddogol gweinyddiaeth cyrff megis y [[Swyddfa Bost]] a chynghorau tref a sir a holl ffurflenni cenedlaethol e.e. tystysgrif geni, treth. Y Saesneg oedd iaith addysg hefyd a defnyddiwyd dulliau fel y [[Welsh Not]] i sicrhau na fyddai plant Cymru'n siarad Cymraeg yn ysgolion y wlad. Digwyddodd hyn yn ddiweddar mewn sawl ffordd: y [[mewnlifiad]] o Loegr i Gymru a thrwy'r cyfryngau Saesnig megis [[teledu|y teledu]].

Gwelir [[Benthyg geiriau i'r Gymraeg#Saesneg|effaith y Saesneg ar eiriau Cymraeg]] gyda thermau o darddiad [[Saesneg]] yn disodli hen eiriau Cymraeg, e.e. erbyn heddiw, defnyddir yr enw [[Lerpwl]] ([[Cymreigio|Cymreigiad]] o ''Liverpool'') llawer amlach na'r hen enw Llynlleifiad. Mae idiomau Saesneg hefyd wedi disodli llawer o'r idiomau cynhenid e.e. "cario mlaen" a glywir yn aml ar y cyfryngau yn hytrach na "dal ati". Mae'r [[Faner Newydd]] wedi bod yn flaenllaw yn eu hymgyrch i newid hyn.

Mae Seisnigo wedi arwain at ymateb eithafol gan rai [[Cymry]], e.e. ymgyrch [[cymdeithas yr iaith]] i beintio arwyddion uniaith Saesneg yn yr [[1970au]], neu [[Llosgi Tai Haf|losgi tai haf]] yn yr [[1980au]] i atal y llif o Saeson.


== Gweler hefyd ==
== Gweler hefyd ==

Fersiwn yn ôl 06:59, 22 Gorffennaf 2011

Seisnigo neu Seisnigeiddio yw'r broses o ddisodli iaith frodorol a gosod y Saesneg yn ei lle.

Seisnigo yng Nghymru

Am ganrifoedd, mae dylanwad yr iaith Saesneg yng Nghymru wedi arwain at Seisnigo helaeth yn y wlad, yn bennaf mae wedi bod yn gyfrifol am y gostyngiad yn y niferoedd sy'n siarad Cymraeg. Yn y 19eg ganrif gorfodwyd y Saesneg ar drigolion Saesneg mewn sawl ffordd gan gynnwys gwneud y Saesneg yn iaith swyddogol gweinyddiaeth cyrff megis y Swyddfa Bost a chynghorau tref a sir a holl ffurflenni cenedlaethol e.e. tystysgrif geni, treth. Y Saesneg oedd iaith addysg hefyd a defnyddiwyd dulliau fel y Welsh Not i sicrhau na fyddai plant Cymru'n siarad Cymraeg yn ysgolion y wlad. Digwyddodd hyn yn ddiweddar mewn sawl ffordd: y mewnlifiad o Loegr i Gymru a thrwy'r cyfryngau Saesnig megis y teledu.

Gwelir effaith y Saesneg ar eiriau Cymraeg gyda thermau o darddiad Saesneg yn disodli hen eiriau Cymraeg, e.e. erbyn heddiw, defnyddir yr enw Lerpwl (Cymreigiad o Liverpool) llawer amlach na'r hen enw Llynlleifiad. Mae idiomau Saesneg hefyd wedi disodli llawer o'r idiomau cynhenid e.e. "cario mlaen" a glywir yn aml ar y cyfryngau yn hytrach na "dal ati". Mae'r Faner Newydd wedi bod yn flaenllaw yn eu hymgyrch i newid hyn.

Mae Seisnigo wedi arwain at ymateb eithafol gan rai Cymry, e.e. ymgyrch cymdeithas yr iaith i beintio arwyddion uniaith Saesneg yn yr 1970au, neu losgi tai haf yn yr 1980au i atal y llif o Saeson.

Gweler hefyd