Adeilad y Senedd (Gogledd Iwerddon)
Delwedd:StormontGeneral.jpg, Stormont Parliament Buildings during Giro d'Italia, May 2014(6).jpg | |
Math | senedd-dy |
---|---|
Agoriad swyddogol | 16 Tachwedd 1932 |
Sefydlwyd | |
Daearyddiaeth | |
Lleoliad | Belffast |
Sir | Belffast, Ballymiscaw |
Gwlad | Gogledd Iwerddon |
Cyfesurynnau | 54.605°N 5.832°W, 54.6055°N 5.83261°W |
Arddull pensaernïol | Neo-glasuriaeth |
Statws treftadaeth | Grade A listed building |
Manylion | |
Adeilad y Senedd (Saesneg: Parliament Buildings), a adwaenir hefyd fel Stormont oherwydd ei leoliad yn ardal Stormont, Belffast, yw cartref Cynulliad Gogledd Iwerddon a Gweithrediaeth Gogledd Iwerddon. Yn y gorffennol bu'n gartref i Senedd Gogledd Iwerddon, a adwaenid fel rheol fel "Stormont".
Ar ôl i weddill Iwerddon ennill ei annibyniaeth oddi ar y Deyrnas Unedig yn 1921, gadwyd Gogledd Iwerddon yn y DU. Roedd angen sefydlu llywodraeth yno a phenderfynwyd codi adeilad senedd ym Melffast. Adeiladwyd y senedd-dŷ ar gynllun newydd-glasurol gan Stewart & Partners a chafodd ei agor yn swyddogol gan Edward, Tywysog Cymru, ar 16 Tachwedd 1932.
Gydag ailsefydlu datganoli yn y Gogledd, bu dadl ynglŷn â chartref addas i Gynulliad Gogledd Iwerddon. Gwrthwynebodd Sinn Fein ddefnyddio'r hen adeilad am fod "Stormont" yn cael ei gysylltu â chyfnod rheolaeth yr Unoliaethwyr, ond gwrthodwyd gwrthwynebiad y Gweriniaethwyr ac ni chodwyd senedd-dŷ newydd. Er hynny, penderfynwyd defnyddio'r enw 'niwtral' "Adeilad y Senedd" yn lle "Stormont" fel enw swyddogol y senedd-dŷ.