Trychineb Abercarn, 1878
 Glofa Tywysog Cymru cyn 1878 | |
| Enghraifft o'r canlynol | ffrwydrad mewn mwynglawdd, trychineb  |
|---|---|
| Dyddiad | 11 Medi 1878 |
| Lladdwyd | 268 |
| Gwlad |  Cymru |
| Lleoliad | Aber-carn |
 | |
| Gwladwriaeth | y Deyrnas Unedig, Cymru |
Trychineb Abercarn yw'r trydydd trychineb gwaethaf yn hanes Cymru, pan laddwyd 268 o weithwyr ar 11 Medi 1878 yng Nglofa'r Prince of Wales, Abercarn, tref fechan a chymuned ym mwrdeistref sirol Caerffili.
Achoswyd y drychineb gan lamp ddiogelwch a gynheuodd ffrwydrad enfawr yn y pwll glo. Roedd 325 o weithwyr o dan y ddaear ar y pryd, ac anfonwyd timau achub i'r pwll i chwilio am oroeswyr yng nghanol y mwg, y fflamau a'r rwbel.[1] Bu farw tua 268 o ddynion a bechgyn yn y trychineb, a phenderfynwyd cau'r siafft, gan ei gorlifo â dŵr i ddiffodd y fflamau. O ganlyniad, arhosodd cyrff y rhai a fu farw yn y digwyddiad o dan y ddaear. Heddiw fe'u cofir yn lleol gyda charreg goffa ym mynwent Abercarn a olwyn fawr y pwll a murlun efydd ar safle'r trychineb.
Yn hanesyddol, mae'r ardal yn gysylltiedig â gweithfeydd dur a phlat tun hefyd yn ogystal â Chymoedd De Cymru, ond mae rhain i gyd wedi cau erbyn hyn.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ www.thenational.wales arlein;[dolen marw] adalwyd 22 Tachwedd 2021.