Lynette Roberts
| Lynette Roberts | |
|---|---|
| Ganwyd | 4 Gorffennaf 1909  Buenos Aires |
| Bu farw | 26 Medi 1995 Glan-y-fferi |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | bardd, ysgrifennwr |
| Priod | Keidrych Rhys |
Bardd Cymreig oedd Lynette Roberts (ganwyd Evelyn Beatrice Roberts; 4 Gorffennaf 1909 – 26 Medi 1995), ganwyd yn Buenos Aires i rieni Cymreig.
Bywgraffiad[golygu | golygu cod]
Symudodd i Lundain pan oedd yn ferch ifanc, gan astudio yn yr Ysgol Ganolog Celf a Chreft (rhan o Goleg Canolog Celf a Dylunio Sant Martin erbyn hyn). Ymsefydlodd yng Nghymru yn yr 1940au, lle bu'n paentio, a chyhoeddwyd ei barddoniaeth gan wasg Faber and Faber (Poems (1944), Gods with stainless ears: a heroic poem (1951)).
Priododd â'r bardd Keidrych Rhys yn Llansteffan, a bu'n byw, mewn tlodi i gymharu a beth arferai gydag, yn Llanybri; pentref a'i anfarwolwyd yn "Poem from Llanybri". Roedd y gerdd wedi ei chyfeirio at fardd arall, Alun Lewis, a chyfaddefodd Roberts ei bod wedi ei denu ato.[1]
Cafodd Roberts a Rhys ddau o blant (merch, Angharad, yn Ebrill 1945, a mab, Prydein, yn Rhagfyr 1946) cyn ysgaru ym 1949.
Cysegrwyd The White Goddess i Roberts gan Robert Graves yn yr argraffiad cyntaf, a chyflenwodd hi'r rhan helaeth o'r deunydd Cymreig a ddefnyddwyd ganddo.
Gwaith llên oedd The Endeavour: Captain Cook's first voyage to Australia (1954). Yn ei bywyd wyr, gwadodd ei gwaith, a gwrthododd adael iddo gael ei ail-argraffu. Wedi ei marwolaeth, cyhoeddwyd casgliad o'i cherddi gan Seren Books, ond gorfodwyd hwy i'w dynnu yn ôl oherwydd problemau cyfreithiol gydag ystad Roberts. Cyhoeddwyd cyfrol arall o Collected Poems wedi hir aros, yn 2006 gan Carcanet, a olygwyd gan Patrick McGuinness.[2]
Gweithiau[golygu | golygu cod]
- 1942 - Dwy gerdd: 'To a Welsh woman' a 'The circle of C' yn Caseg broadsheets of Welsh poetry rhif.4 (Caseg Press)
- 1944 - [Eight poems in] Modern Welsh Poetry; gol. Keidrych Rees (Faber & Faber)
- 1944 - Poems (Faber & Faber)
- 1944 - An introduction to village dialect: with seven stories (The Druid Press)
- 1951 - Gods with stainless ears: a heroic poem (Faber & Faber)
- 1954 - The Endeavour: Captain Cook’s first voyage to Australia (Peter Owen)
- 1983 - 'Parts of an autobiography', Poetry Wales, 19, rhif.2, pp. 30–50
- 2005 - 'A South American childhood' [adysgrif sgwrs radio], New Welsh Review, Rhif 70 (Gaeaf 2005)
- 2005 - Collected poems; gol. Patrick McGuinness (Carcanet) ISBN 1857548426
- 2008 - Diaries, letters and recollections; gol. gyda cyflwyniad gan Patrick McGuinness (Carcanet) ISBN 1857548566
Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod]
- 'Obituary: Lynette Roberts', The Times, 4 Hydref, 1995, tud.1
- 'Obituary: Lynette Roberts', The Daily Telegraph, 16 Tachwedd, 1995, tud.33
- Bainbridge, Charles, 'Around my cradled self' [adolygiad o Collected Poems], The Guardian, Mawrth 11, 2006, tud.18
- Conran, Anthony, 'Lynette Roberts, 1909-1995, and In Memoriam', Poetry Wales, 31, rhif.3, (1996), tud.3–4
- Conran, Anthony, 'Lynette Roberts: the Lyric Pieces', Poetry Wales, 19, no.2 (1983), 125-133
- Conran, Anthony, 'Lynette Roberts: War Poet', Anglo-Welsh Review, 65, (1979), 50-62. Cyhoeddwyd hefyd ar tud.188–200, The Cost of strangeness: essays on the English poets of Wales (Llandysul: Gwasg Gomer, 1982 ISBN 0850888654)
- Jarvis, Matthew, 'Lynette Roberts,Collected Poems' [adolygiad], Poetry Wales, 42, rif.1, (Haf 2006), 35–38
- Lewis, Alun, 'Correspondence with Lynette Roberts and Keidrych Rees', Wales,VIII, no.28 (Chwefror/Mawrth 1948), 410–431
- Lloyd, Joanna, 'The Correspondence between Lynette Roberts and Robert Graves, 1943–1952', Poetry Wales, 19, Rhif.2, (1983), 51–124
- Lloyd-Morgan, Ceridwen, 'Insights from an outsider' [adolygiad o Collected Poems], Planet: the Welsh International, Rhifyn 176
- McGuinness, Patrick, 'The Poetry of Lynette Roberts', PN Review, 32, Rhifyn 2 [Rhif 166] (Tachwedd-Rhagfyr 2005), 52-59
- Matthews, Steven, 'I think alone' [review of Collected Poems], Poetry Review, 96, Rhif.1 (Gwanwyn 2006)
- Pikoulis, John, 'Awen warcheidiol: mae cerddi anarferol Lynette Roberts yn ei gosod ymhlith y goreuon o'r llenorion Eingl-Gymreig', Barn 394 (1995), 44-5
- Pikoulis, John, '[Introduction to] Six Poems by Lynette Roberts', Poetry Wales, 34, Rhif.2 (Hydref 1998), p. 3
- Pikoulis, John, 'Lynette Roberts and Alun Lewis', Poetry Wales, 19, Rhif.2, (1983) tud.9-29
- Pikoulis, John, 'Obituary: Lynette Roberts', The Guardian, 13 Hydref 1995, tud.117
- Skoulding, Zoe, 'Review of Lynette Roberts-Collected Poems', Poetry Wales, 41, tud.4, (Gwanwyn 2006), 5-7
- Stephens, Meic, 'Obituary: Lynette Roberts', The Independent, 28 Medi, 1995, tud.18
- Wheale, Nigel, 'Beyond the Trauma Stratus: Lynette Roberts' Gods with Stainless Ears and the Post-War Cultural Landscape', Welsh Writing in English: A Yearbook of Critical Essays, 3, (1997), 98-117
- Wheale, Nigel, 'Lynette Roberts: Legend and Form in the 1940s', Critical Quarterly, 36, Rhif. 3 (Hydref 1994), 4–19
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ A Poet's Guide to Britain. TV Guide.
- ↑ Collected Poems
Dolenni allanol[golygu | golygu cod]
- Lynette Roberts at Carcanet Press (includes text of various reviews of the Collected Poems)
- 'Lynette Roberts - our greatest female war poet ?', BBC Radio 4 - Woman's Hour, 30 March 2006 (Audio archive. Accessed : 22.03.08)
- Patrick McGuinness, 'Rediscovering a Modernist Classic: Lynette Roberts (1909-1995)', Transcript: European internet review of books and writing, no.22 Archifwyd 2008-11-18 yn y Peiriant Wayback.
- Alan Tucker, Review essay of Collected poems (Carcanet, 2005) in FlashPoint, Spring 2006, Web Issue 8
- John Wilkinson, 'The Brain's Tent: Lynette Robert's Collected Poems', (Boston Review, Sept/Oct 2006) Archifwyd 2008-08-21 yn y Peiriant Wayback.