Brychan y gaeaf
| Operophtera brumata | |
|---|---|
| |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Arthropoda |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Lepidoptera |
| Teulu: | Geometridae |
| Genws: | Operophtera |
| Rhywogaeth: | O. brumata |
| Enw deuenwol | |
| Operophtera brumata Linnaeus, 1758 | |
Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw brychan y gaeaf, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy brychanau'r gaeaf; yr enw Saesneg yw Winter Moth, a'r enw gwyddonol yw Operophtera brumata.[1][2] Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd. Wedi deor o'i ŵy mae'r brychan y gaeaf yn lindysyn sydd yn bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.
Lindys[golygu | golygu cod]
Cofnododd George Bolam yn ei gyfrol Wild Life in Wales (1913) am y blynyddoedd mwyaf tebygol, naill ai 1904, 1905 neu 1906, fel hyn:
- Many of the dingles [yn ardal Dolgellau] visited were draped with dingy grey instead of verdure, the leaves having been entirely stripped from most of the underwood, as well as from the trees overhead, by an attack of caterpillars, such as I hardly remember to have been surpassed anywhere else...innumerable webs with which the way was beset...wriggling larvae down ones neck, or up one's sleeves, at every turn...amongst the Geometrae by far the most abundant were (in addition to the winter moth Cheimotobia brumata) Hibernia defoliaria and H. progemmaria.[3]
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Gwefan Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Cyngor Cefn Gwlad Cymru. Adalwyd ar 29 Chwefror 2012.
- ↑ Geiriadur enwau a thermau ar Wefan Llên Natur. Adalwyd 13/12/2012.
- ↑ Bolam, G. (1913) Wild life in Wales