Baner Wganda

Baner Wganda; 2:3

Cefnogwr pêl-droed Wganda gyda'r faner ar ei gefn

Mabwysiadwyd baner Wganda (neu Uganda yn y sillafiad Saesneg; ac yr iaith Luganda un i brif ieithoedd frodorol y wlad: Bendera ya Uganda) ar 9 Hydref 1962, y dyddiad y daeth Wganda yn annibynnol o'r Deyrnas Unedig. Mae'n cynnwys chwe band llorweddol cyfartal o ddu (top), melyn, coch, du, melyn, a choch (gwaelod); mae disg gwyn wedi'i arosod yn y canol ac yn dangos y symbol cenedlaethol, craen llwyd wedi'i goroni, sy'n wynebu'r ochr y mast.

Yn ystod y cyfnod trefedigaethol, defnyddiodd y Prydain faner y Blue Ensign gyda'r arfbais drefedigaethol, fel y rhagnodwyd yn rheoliadau 1865. Roedd gan Buganda, y teyrnasoedd mwyaf traddodiadol yn nhalaith Wganda, ei faner ei hun. Fodd bynnag, er mwyn osgoi ymddangos fel petai'n rhoi blaenoriaeth i un rhanbarth o'r coloni dros unrhyw un arall, dewisodd awdurdodau trefedigaethol Prydain arwyddlun y craen i'w ddefnyddio ar y silwair glas a baneri swyddogol eraill.

Hanes

Cyn-faner plaid yr Uganda People's Congress, sail y faner genedlaethol gyfredol

Pan benderfynodd Blaid Ddemocrataidd y wlad, cynigiwyd cynllun ar gyfer y faner. Roedd ganddi streipiau fertigol o wyrdd-glas-wyrdd, wedi'u gwahanu gan streipiau melyn culach, ac yn y canol roedd silwét craen felen. Ar ôl i'r blaid golli'r etholiadau cenedlaethol ar 25 Ebrill 1962 gwrthododd blaid Cyngres Pobl Wganda (UPC) a oedd newydd ei hethol y cynllun blaenorol ac yn hytrach cynigiodd y cynllun presennol. Roedd wedi'i seilio ar faner UPC - trotor yn cael stribedi llorweddol o goch, melyn a du. Cymeradwyodd y weinyddiaeth Brydeinig y dyluniad hwn cyn annibyniaeth y wlad. Dyluniwyd y faner gan Weinidog Cyfiawnder Wganda, Grace Ibingira.

Cafodd y faner wreiddiol, a wnaed ym 1962, ei chymryd gan yr Arlywydd Idi Amin i Libya ac yn ddiweddarach Sawdi Arabia ar ôl ei ddyddodiad yn 1979. Ers hynny mae wedi bod ar goll, ond mae llywodraeth Wganda wedi gofyn i lywodraeth Sawdi helpu ei ddychwelyd.

Symbolaeth

Mae'r tri lliw yn cynrychioli pobl Affricanaidd (du), heulwen Affrica (melyn), a brawdoliaeth Affricanaidd (coch yw'r lliw gwaed, y mae pob Affricanwr yn gysylltiedig â nhw). Mae craen y goron llwyd yn chwedlonol am ei natur ysgafn ac roedd hefyd yn fathodyn milwrol milwyr Wganda yn ystod rheol Prydain. Mae coes uwch y craen yn symbol o symudiad blaengar y wlad.

Baneri Cenedlaethol eraill hen a chyfredol

• 
  Baner Gwarchodaeth (Protectorate) Wganda, 1914 – Mawrth 1962
• 
  Ystondord Llywodraethwr Wganda, 1914 – Mawrth 1962
• 
  Y faner genedlaethol rhwng mis Mawrth a 9 Hydref 1962
• 
  Baner Llywodraethwr Cyffredinol Wganda, 1962–1963
• 
  Ystondord Arlywydd Wganda
• 
  Baner Awyrlu Wganda

Baneri rhanbarthol a llwythol Wganda

• 
  Baner Teyrnas Bunyoro, Wganda
• 
  Baner Teyrnas Busoga, Wganda
• 
  Baner Teyrna Toro (weithiau Tooro), Wganda

Dolenni allanol

• Wganda gan Flags of the World
• Baner Wganda
• Vexilla-Mundi Archifwyd 2006-03-23 yn y Peiriant Wayback.

Eginyn erthygl sydd uchod am Wganda. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

Chwiliwch am Baner Wganda
yn Wiciadur.