Afon Aber

Oddi ar Wicipedia
(Ailgyfeiriad o Afon Abergwyngregyn)
Afon Aber
Mathafon Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirGwynedd Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
GerllawRhaeadr Fawr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.242°N 4.027°W Edit this on Wikidata
AberMôr Iwerddon Edit this on Wikidata
Map

Afon yng Ngwynedd, Cymru, yw Afon Aber neu Afon Abergwyngregyn, hefyd Afon Rhaeadr-fawr. Mae'r afon yn adnabyddus yn bennaf fel yr afon fynyddig sy'n disgyn dros graig uchel i ffurfio'r Rhaeadr Fawr.

Mae'r afon yma yn newid ei henw sawl gwaith yn ystod ei chwrs cymharol fyr. Tardda fel Afon Goch, ar lethrau Foel Fras yn y Carneddau. Wedi llifo tua'r de rhwng Llwytmor a'r Bera Mawr, mae'n disgyn dros Raeadr Aber, ac oddi yno yn newid ei henw i Afon Rhaeadr-fawr. Ymuna Afon Rhaeadr-bach a hi fymryn islaw y rhaeadr. Llifa i lawr trwy warchodfa Coedydd Aber, lle mae Afon Anafon yn ymuno â hi. Ger Bont Newydd, y bont dros yr afon ar y ffordd gefn o Abergwyngregyn, mae'n newid ei henw eto i Afon Aber. Cyrhaedda'r môr ar Draeth Lafan ger Abergwyngregyn.

Afon Goch: rhan uchaf Afon Aber
Diwedd y daith: aber Afon Aber

Mae cryn dipyn o wahaniaeth barn ynglŷn â'r enwau; cred rhai fod yr Afon Goch yn newid ei henw i Afon Rhaeadr-fawr yn syth islaw'r rhaeadr, ac mai dim ond yn is i lawr, wedi i Afon Anafon ymuno â hi y dylid ei galw yn Afon Aber.