Y Goedwal Fawr, Maeshafn

Y Goedwal Fawr
Math	coedwig
Daearyddiaeth
Sir	Sir Ddinbych
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	53.131°N 3.199°W
Cod OS	SJ198601
	[golygwch ar Wicidata]

Coedwig ar ben bryn ger Maeshafn, Sir Ddinbych, yw'r Goedwal Fawr (Saesneg: Big Covert).^[1] Yn y bôn, coed ffawydd yw’r goedwal, er bod yno coed eraill, megis coed pinwydd, llarwydd, sycamor, ynn, bedw a chriafol.^[2] Mae’r coedwig yn sefyll ar Galchfaen, ac mae hen chwarel calchfaen ar ochr ddwyreiniol y bryn.

Mae ogof yn y goedwal, sydd yn estyn dros 15 medr dan ddaear. Cloddiwyd yr ogof ym 1949. Darganfuwyd 6 safle claddu a nifer o arteffactau o Oes yr Efydd.^[3]^[4]

Gwelir gwyfynnod yn y goedwal, gan gynnwys Brith y llwyf, Crych Blomer a Seffyr y ffyrch ymysg eraill^[5]. Gwelir hefyd Blodau'r Gwynt, Clychau'r Gog, Mintys a Suran y Coed.

Mae haen o blwm yn rhedeg trwy’r bryniau calchfaen rhwng Prestatyn a’r Mwynglawdd, yn pasio dros Mynydd Helygain a heibio Maeshafn^[6] ac roedd pyllau plwm yn y Goedwal Fawr, yn ogystal ag Aberduna a’r holl ardal leol^[7]. Gwelir ambell siafft yn y Goedwal Fawr hyd at heddiw.