Y Blaid Unoliaethol Ryddfrydol

Roedd y Blaid Unoliaethol Ryddfrydol yn blaid wleidyddol ym Mhrydain a ffurfiwyd ym 1886 gan garfan a dorrodd i ffwrdd o'r Blaid Ryddfrydol. O dan arweiniad yr Arglwydd Hartington (Dug Dyfnaint yn ddiweddarach) a Joseph Chamberlain bu i'r blaid ffurfio cynghrair gwleidyddol gyda'r Blaid Geidwadol mewn gwrthwynebiad i ymreolaeth i'r Iwerddon. Fe ffurfiodd y gynghrair Llywodraeth Unoliaethol clymbleidiol a fu mewn grym am ddeng mlynedd rhwng 1895-1905, ond cadwasant gronfeydd gwleidyddol ar wahân a threfniadau mewnol unigol hyd i'r ddwy blaid uno i ffurfio'r Blaid Ceidwadol ac Unoliaethol (sef enw ffurfiol y Blaid Geidwadol o hyd) ym mis Mai 1912.