Tyumen

Tyumen
Math	tref/dinas, endid tiriogaethol gwleidyddol, dinas fawr
	Ru-Tyumen.ogg
Poblogaeth	744,554
Sefydlwyd	1586 ;
Pennaeth llywodraeth	Ruslan Kukharuk
Cylchfa amser	UTC+05:00
Gefeilldref/i	Cawnas, Celle, Houston, Brest
Iaith/Ieithoedd; swyddogol	Rwseg
Daearyddiaeth
Sir	Tyumen Urban Okrug
Gwlad	Rwsia
Arwynebedd	698.48 km²
Uwch y môr	102 metr
Cyfesurynnau	57.15°N 65.53°E
Cod post	625000
Pennaeth y Llywodraeth	Ruslan Kukharuk
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Mynachlog y Drindod, Tyumen

Dinas yn Siberia, Rwsia, yw Tyumen (Rwseg: Тюмень; IPA: [tʲʉˈmʲenʲ]) sy'n ddinas fwyaf a chanolfan weinyddol Oblast Tyumen, Dosbarth Ffederal Ural, ac a leolir ar lan Afon Tura 2,500 cilometer (1,600 milltir) i'r dwyrain o Foscfa. Yn ôl cyfrifiad Rwsia 2010 mae 581,907 o bobl yn byw yn y ddinas.^[1]

Tyumen oedd yr aneddiad Rwsiaidd cyntaf yn Siberia. Fe'i sefydlwyd yn 1586 fel canolfan i hyrwyddo ymlediad Rwsia i'r dwyrain ac mae'n aros yn un o'r canolfannau diwydiannol ac economaidd pwysicaf i'r dwyrain o Fynyddoedd yr Wral. Saif ar groesffordd sawl llwybr masnach mawr gyda mynediad i afonydd gall llongau eu defnyddio, ffaith a arweiniodd at dwf cyflym Tyumen o aneddiad milwrol bychan i fod yn ddinas fasnachol fawr. Yng nghanol Hen Tyumen ceir sawl adeilad hanesyddol sy'n adlewyrchu hanes hir y ddinas.

Heddiw mae Tyumen yn ganolfan busnes o bwys. Tyumen yw canolfan cludiant a diwydiant Oblast Tyumen, ardal gyfoethog mewn adnoddau naturiol ac sy'n ymestyn o'r ffin rhwng Rwsia a Casacstan i Gefnfor yr Arctig.