Neidio i'r cynnwys

Rhif deuaidd

Oddi ar Wicipedia

Counting in binary

[golygu | golygu cod]
Patrwm
degol
Rhif
deuaidd
0 0
1 1
2 10
3 11
4 100
5 101
6 110
7 111
8 1000
9 1001
10 1010
11 1011
12 1100
13 1101
14 1110
15 1111

O fewn mathemateg ac electroneg digidol, rhif deuaidd (weithiau: 'rhif deuol') yw nifer a fynegir yn y system rhif bôn-2 neu'r system rhifau deuaidd, sy'n defnyddio dim ond dau symbolau 0 (sero) ac 1 (un).

Cyfeirir at bob digid fel bit. Oherwydd ei ddefnydd syml o fewn cylchedau electronig, digidol, mae'r system ddeuaidd yn cael ei defnyddio gan bron pob cyfrifiadur modern a dyfeisiau cyfrifiadurol.

Astudiwyd y system rhif ddeuaidd yn Ewrop yn yr 16g a'r 17g gan Thomas Harriot, Juan Caramuel y Lobkowitz a Gottfried Leibniz. Fodd bynnag, mae systemau sy'n gysylltiedig â rhifau deuaidd wedi ymddangos yn gynharach mewn sawl diwylliant gan gynnwys yr Aifft, Tsieina ac India. Ysbrydolwyd Leibniz yn benodol gan y I Ching.[1][2][3]

Cynrychiolaeth

[golygu | golygu cod]

Pan ddefnyddir rhifolion Arabaidd (dull gweledydd y Gorllewin), mae rhifau deuaidd fel arfer yn cael eu sgwennu gan ddefnyddio'r symbolau 0 ac 1.

Gall unrhyw rif gael ei gynrychioli, neu ei fynegi, gan gyfres o ddarnau (neu 'ddigidau deuaidd'), a all fod yn eu tro'n cael eu cynrychioli gan unrhyw fecanwaith sy'n gallu bod mewn dau gyflwr sy'n unigryw (two mutually exclusive states). Gellir dehongli unrhyw un o'r rhesi o symbolau canlynol fel gwerth rhifol deuaidd o 667:

1 0 1 0 0 1 1 0 1 1
| | | | | |
y n y n n y y n y y

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Robson, Eleanor; Stedall, Jacqueline, eds. (2009), "Myth No. 2: the Horus eye fractions", The Oxford Handbook of the History of Mathematics, Oxford University Press, p. 790, ISBN 9780199213122, https://books.google.com/books?id=xZMSDAAAQBAJ&pg=PA790
  2. Chrisomalis, Stephen (2010), Numerical Notation: A Comparative History, Cambridge University Press, pp. 42–43, ISBN 9780521878180, https://books.google.com/books?id=ux--OWgWvBQC&pg=PA42.
  3. Rudman, Peter Strom (2007), How Mathematics Happened: The First 50,000 Years, Prometheus Books, pp. 135–136, ISBN 9781615921768, https://books.google.com/books?id=BtcQq4RUfkUC&pg=PA135.