Petter Dass

Petter Dass
Portread o Petter Dass gan arlunydd anhysbys (1684).
Ganwyd	c. 1647  Helgeland
Bu farw	17 Awst 1707  Alstahaug Municipality
Dinasyddiaeth	Norwy
Alma mater	Bergen Cathedral School Prifysgol Copenhagen
Galwedigaeth	ysgrifennwr, offeiriad, bardd

Bardd Norwyaidd yn yr iaith Ddano-Norwyeg a gweinidog Protestannaidd oedd Petter Dass (1647 – 17 Awst 1707) sydd yn nodedig fel y llenor pwysig cyntaf yn llenyddiaeth fodern Norwy.

Ganed yn Nord Herøy, ger Alstahaug, yn nheyrnas Denmarc–Norwy, yn fab i farsiandïwr Albanaidd a mam o Helgeland. Astudiodd ym Mhrifysgol Copenhagen a chafodd ei ordeinio yn yr Eglwys Lwtheraidd ym 1677. Aeth i weinidogaethu Alstahaug ym 1689, ac yno y bu am weddill ei oes.

Dosbarthwyd ei farddoniaeth ar ffurf llawysgrifau ymhlith y ffermwyr, bugeiliaid, a physgotwyr yn ei blwyf, a byddent yn dwyn ei benillion i'w cof. Yr unig gerdd a gyhoeddwyd yn ystod ei oes oedd Den nordske dale-viise (1683). Cesglid nifer o'i emynau a cherddi sanctaidd wedi ei farwolaeth yn y gyfrol Bibelski viise-bog (1711). Mae'n debyg ei waith enwocaf yw Nordlands trompet, cerdd dopograffaidd am Nordland a gyfeirir at y werin bobl.