Prifysgol Copenhagen

Oddi ar Wicipedia
Prifysgol Copenhagen
Mathprifysgol ymchwil gyhoeddus Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1 Mehefin 1479 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadCopenhagen Edit this on Wikidata
SirBwrdeistref Copenhagen Edit this on Wikidata
GwladBaner Denmarc Denmarc
Cyfesurynnau55.6797°N 12.5725°E Edit this on Wikidata
Map

Prifysgol Copenhagen (Daneg: Københavns Universitet) yw'r brifysgol a sefydliad ymchwil hynaf a mwyaf yn Copenhagen, prifddinas Denmarc. Mae ganddo tua 37,000 o fyfyrwyr, y mwyafrif ohonynt yn fenywod, a mwy na 9,000 o weithwyr. Mae gan y Brifysgol nifer o gampysau wedi'u lleoli ledled Copenhagen, gyda'r hynaf sydd wedi'i lleoli yng nghanol y ddinas. Sefydlwyd y Brifysgol yn 1479. Dysgir y mwyafrif o'r cyrsiau yn y Daneg, ond cynigir mwy a mwy o gyrsiau yn Saesneg a rhai yn Almaeneg. Mae'r Brifysgol yn aelod o Gynghrair Ryngwladol Prifysgolion Ymchwil (IARU). Mae yn y 10 uchaf o'r "Prifysgolion Gorau yn y Byd" (Safleoedd Webometrics). Mae'n aelod o'r League of European Research Universities.

Prif Adeilad y Brifysgol ar Frue Plads
Prifysgol Copenhagen, Prif Adeilad ar Frue Plads

Hanes[golygu | golygu cod]

Sefydlwyd Prifysgol Copenhagen ym 1479 gan archddyfarniad brenhinol o'r enw Universitas Hafniensis (o Hafnia, hen enw Lladiniedig ar Copenhagen). Dechreuwyd gan ddysgu diwinyddiaeth, cyfraith, meddygaeth ac athroniaeth Gatholig Rufeinig. Yn 1537, gyda dyfodiad y Diwygiad Protestanaidd i'r brifysgol, a trowyd fewn i seminar Protestannaidd. Bellach ystyrir y dyddiad hwn yn ddyddiad ymgorffori arall ac fe'i nodir hefyd ar sêl swyddogol y Brifysgol. Gan ddechrau gyda'r Gyfadran Diwinyddiaeth ym 1675, pasiodd yr holl gyfadrannau arholiadau arholiad tan 1788, a oedd ar hyn o bryd yn ofynnol am gael gradd.

Dinistrwyd bron yr holl o adeiladau'r Briysgol yn gwarchae'r Admiral Nelson yn 1807 fel rhan o'r Rhyfeloedd Napoleonaidd pan bomiwyd Copenhagen.[1] Erbyn 1836, cafodd nifer o adeiladau newydd - gan gynnwys y prif adeilad presennol - eu sefydlu, a sawl newydd - yn enwedig cyrsiau technegol a gyflwynwyd. Erbyn 1850, roedd y cyfadrannau hefyd yn cael diwygiadau radical, er enghraifft, roedd mathemateg a gwyddoniaeth wedi'u rhannu oddi ar Gyfadran y Celfyddydau.

The Rundetårn (tŵr crwn) a ddefnyddwyd yn y 17g fel gwylfa gan Ole Rømer

Cyfredol[golygu | golygu cod]

Rhwng 1960 a 1980, brasgamodd nifer y myfyrwyr o 6,000 i fwy na 25,000. O ganlyniad, agorwyd campws newydd ar ynys Amager. Yn ogystal, cyflwynwyd camau pwysig tuag at ddemocratiaeth a chyfranogiad myfyrwyr o 1970 i 1973, ac o 1990 i 1993 cyflwynwyd gradd Baglor ar gyfer bron pob rhaglen radd.

Mae'r corff llywodraethol yn rheoli cyllideb flynyddol o tua BDKK 8.3. ($1.5 biliwn yn 2013) [2]

Trefnir y Brifysgol yn chwe chyfadran a thua 100 o adrannau a chanolfannau ymchwil. Mae'r Brifysgol yn cyflogi tua 5,600 o staff academaidd a 4,400 o staff technegol a gweinyddol.

Mae cyfanswm y myfyrwyr cofrestredig tua 40,000, gan gynnwys tua 23,000 o fyfyrwyr israddedig a 17,000 o fyfyrwyr graddedigion. Mae UCPH wedi sefydlu rhaglen dalent i raddedigion rhyngwladol sy'n darparu grantiau ar gyfer Ph.D rhyngwladol, myfyrwyr a system gludydd trac daliadaeth. Mae UCPH yn gweithredu tua hanner cant o raglenni meistr a addysgir yn Saesneg, ac mae wedi trefnu tua 150 o gytundebau cyfnewid gyda sefydliadau eraill a 800 o gytundebau Erasmus. Bob blwyddyn mae oddeutu 1,700 o fyfyrwyr cyfnewid sy'n dod i mewn, 2,000 o fyfyrwyr cyfnewid allan a 4,000 o fyfyrwyr sy'n ceisio graddio rhyngwladol.[3] Mae tua 3,000 o fyfyrwyr PhD yn astudio yno bob blwyddyn. Daw hanner y myfyrwyr tramor o wledydd Sgandinafaidd eraill.

Academaidd[golygu | golygu cod]

Ar hyn o bryd mae gan Brifysgol Copenhagen wyth cyfadran, er bod cyfansoddiad a nifer y cyfadrannau wedi newid dros amser.

Cyfadran y Gwyddorau Iechyd
Cyfadran y Dyniaethau
Cyfadran y Gyfraith
Cyfadran y Gwyddorau Bywyd
Cyfadran y Gwyddorau Fferyllol
Cyfadran y Gwyddorau
Cyfadran y Gwyddorau Cymdeithasol
Cyfadran Diwinyddiaeth

Alumni Adnabyddus (cronolegol)[golygu | golygu cod]

Tycho Brahe
Ole Rømer
Søren Kierkegaard
Niels Bohr
Piet Hein

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Gilman, Daniel Coit; Peck, Harry Thurston; Colby, Frank Moore (1905). The new international encyclopaedia (yn Saesneg). Dodd, Mead.
  2. "Facts and figures – University of Copenhagen". University of Copenhagen. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 February 2009. Cyrchwyd 16 January 2015. Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  3. https://about.ku.dk/facts-figures/
  4. "Congress and the Presidency in the TV and Digital Age" (PDF). C-SPAN. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2012-09-28. Cyrchwyd May 4, 2011.

Dolen allanol[golygu | golygu cod]