Pantelleria

Pantelleria
Math	cymuned yn yr Eidal
Poblogaeth	7,759
Cylchfa amser	UTC+01:00, UTC+2
Daearyddiaeth
Sir	Libero consorzio comunale di Trapani, Province of Trapani
Gwlad	Yr Eidal
Arwynebedd	84.53 km²
Uwch y môr	5 metr
Gerllaw	Y Môr Canoldir
Cyfesurynnau	36.7875°N 11.9925°E
Cod post	91017
Hyd	13.7 cilometr
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Ynys Eidalaidd yn y Môr Canoldir yw Pantelleria. Fe'i lleolir yn Nghulfor Sisili, 100 km (62 milltir) i'r de-orllewin o Sisili a 60 km (37 milltir) i'r dwyrain o arfordir Tiwnisia. Ar ddiwrnodau clir mae Tunisia i'w weld o'r ynys. Yn weinyddol, mae comune Pantelleria yn perthyn i dalaith Sisilaidd Trapani.

Mae gan yr ynys arwynebedd o 83 km² (32 milltir sgwâr). Mae'r copa uchaf, o'r enw Montagna Grande, yn cyrraedd 836 m (2,743 troedfedd) uwchben lefel y môr.

Mae'r ynys o ddarddiad folcanig. Digwyddodd y ffrwydrad olaf islaw lefel y môr yn 1891, ond heddiw gellir gweld ffenomenau sy'n gysylltiedig â gweithgaredd folcanig, fel ffynhonnau poeth a ffwmarolau. Mae'r ynys yn ffrwythlon ond heb ddŵr ffres.

Ledled yr ynys ceir tai nodweddiadol – dammusi. Mae gan y rhain waliau trwchus o lafa, wedi'u gwyngalchu, gyda chiwpolâu bas, a dyfrgistiau ar gyfer casglu dŵr glaw prin.

Mae Pantelleria yn enwog am ei gwinoedd melys, Moscato di Pantelleria a Moscato Passito di Pantelleria, y ddau wedi'u gwneud o'r grawnwin Zibibbo lleol. Caprys sy'n gnwd pwysig arall.