Owen Williams (peiriannydd)

Oddi ar Wicipedia
Owen Williams
Ganwyd20 Mawrth 1890 Edit this on Wikidata
Tottenham Edit this on Wikidata
Bu farw23 Mai 1969 Edit this on Wikidata
Hemel Hempstead Edit this on Wikidata
Dinasyddiaethy Deyrnas Unedig, Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon Edit this on Wikidata
Alma mater
Galwedigaethpeiriannydd sifil, peiriannydd, pensaer Edit this on Wikidata
Adnabyddus amDaily Express Building Edit this on Wikidata

Peiriannydd a phensaer o Loegr oedd Syr Evan Owen Williams (20 Mawrth 189023 Mai 1969), a oedd yn adnabyddus am fod yn brif beiriannydd Cyfnewidfa Gravelly Hill (a elwir yn boblogaidd fel Spaghetti Junction)[1] yn ogystal â nifer o adeiladau modernaidd allweddol, gan gynnwys Adeilad y Daily Express ym Manceinion ac Adeilad D10 Boots yn Nottingham .

Yn beiriannydd yn bennaf, ni chafodd ei hyfforddi'n glasurol fel pensaer ond dangosodd radd eithriadol o hyfedredd gyda dawn ac ymarferoldeb yn ei adeiladau a ystyriwyd ymhell o flaen eu hamser yn ystod y 1930au. Daeth Williams i gredu bod yn rhaid i bensaernïaeth a pheirianneg fod yn anwahanadwy.

Gyrfa[golygu | golygu cod]

Adeilad Boots D10 yn Nottingham, a adeiladwyd 1930–32 (Rhestrwyd fel Gradd I ym 1971)
Adeilad y Daily Express, Manceinion, a adeiladwyd 1936-39, gwaith pensaernïol gorau Williams yn ôl rhai (rhestrwyd fel Gradd II* ym 1974)

Ganwyd Williams yn 16 Caroline Terrace yn Tottenham, Llundain, Lloegr, ar 20 Mawrth 1890. Roedd yn fab i Evan Owen Williams, groser a anwyd yng Nghymru a Mary Roberts. Roedd y ddau ffermwr yn wreiddiol, cyn symud i Lundain rai blynyddoedd cyn i Owen gael ei eni. Roedd gan Williams ddwy chwaer a dau frawd. Bu farw Mary Kate yn ifanc, ond daeth yr ail a anwyd, Elizabeth Maud, yn awdur. Roedd gan Owen frawd hŷn, Robert Osian, a oedd yn fanciwr llwyddiannus ac a ddaeth allan o'i ymddeoliad i reoli cyllid practis peirianneg ei frawd a lansiwyd ym 1940. Mynychodd Williams Ysgol Ramadeg Tottenham a rhagori mewn mathemateg.[2] Prentisiwyd ef i'r Electrical Tramways Co. yn Llundain ym 1907 ac ar yr un pryd gwnaeth radd peirianneg ym Mhrifysgol Llundain .

Ym 1912 cymerodd Williams swydd fel peiriannydd a dylunydd gyda'r Trussed Concrete Company.[3] Saith mlynedd yn ddiweddarach, cychwynnodd ei gwmni ymgynghori ei hun, Williams Concrete Structures.[4]

Yna fe’i penodwyd yn brif beiriannydd sifil ymgynghorol ar gyfer Arddangosfa’r Ymerodraeth Brydeinig a oedd yn cynnwys hen Stadiwm Wembley. Roedd y comisiwn hefyd yn cynnwys adeilad Palas Diwydiant yn Brent, yr adeilad cyntaf yn y Deyrnas Unedig i ddefnyddio concrit fel haen allanol.[5] Rhestrwyd yr adeilad ym 1997 i gydnabod hyn. ond cafodd ei ddadrestru yn 2004 ar ôl apêl gan ddatblygwr eiddo. Cydnabuwyd Williams am ei lwyddiannau a daeth yn farchog yn 1924.

Drwy'r arddangosfa, cyfarfu Williams â'i bensaer, Maxwell Ayrton, a buont yn gweithio gyda'i gilydd ar ddylunio pontydd Williams yn yr Alban.[6]

Dyluniodd Williams ei adeiladau fel strwythurau swyddogaethol wedi'u gorchuddio â ffasadau addurniadol. Yn fwy o beiriannydd na phensaer, cynhyrchodd gyfres o adeiladau concrit wedi'u hatgyfnerthu yn ystod y cyfnod rhwng y rhyfeloedd. Ar ôl yr Ail Ryfel Byd gweithiodd ar ddatblygu'r cynllun cyntaf ar gyfer system draffordd Prydain. Ymhlith ei weithiau eraill mae Gwesty Dorchester, ffatri fferyllol Boots yn Beeston, Swydd Nottingham, traffordd yr M1 a'r Pioneer Health Centre yn Peckham, de Llundain.

Yn y 1940au ehangodd y cwmni a daeth yn Sir Owen Williams and Partners. Roedd hyn ar ôl adeiladu Adeilad y Daily Express, Manceinion, a ddyluniodd Williams. Yn wahanol i'r gred boblogaidd, yr adeilad ym Manceinion oedd yr unig un o'r Express Buildings a ddyluniodd Williams - dyluniwyd y lleill yn Glasgow a Llundain gan Ellis and Clark. Er bod Williams yn fwy o beiriannydd na phensaer, canmolwyd Adeilad y Daily Express ym Manceinion am ei bensaernïaeth a dangosodd ei hyfedredd fel pensaer.

Roedd ŵyr Owen Williams, Richard Williams, yn brif weithredwr Owen Williams Group nes iddo gael ei brynu gan Amey yn 2006.

Rhestr o'i weithiau[golygu | golygu cod]

(Gan gynnwys pontydd) [7]

Adeilad Palas Diwydiant, Llundain, yr adeilad cyhoeddus mawr cyntaf ym Mhrydain lle defnyddiwyd concrit ar gyfer y tu allan
  • 1913–14 - Peiriannydd preswyl Trussed Concrete Steel Company yn Patent Fuel Works, Dociau Abertawe
  • 1914–16 - Prif beiriannydd amcangyfrif, Trussed Concrete Steel Company
  • 1916–17 - Dylunydd awyrennau cynorthwyol, Wells Aviation
  • 1917–18 - Llongau a llithrfeydd amrywiol, Poole, Dorset
  • 1921–24 - Adeiladau Arddangosfa'r Ymerodraeth Brydeinig ym Mharc Wembley gyda Maxwell Aryton (yn cynnwys Adeilad Palas Diwydiant a restrwyd ym 1997 ac a ddadrestrwyd yn 2004)
  • 1921–24 - Stadiwm Wembley gyda Maxwell Aryton
  • 1924–25 - Traphont a Phont Dyffryn Lea gyda Maxwell Aryton
  • 1924–25 - Parc des Attractions, Paris
  • 1924–26 - Pont Findhorn gyda Maxwell Aryton
  • 1924–27 - Bridge Road, Shepherd Leys Wood
  • 1924–29 - Pafiliwn Bournemouth gyda Home & Knight
  • 1925–26 - Pont Spey, Newtonmore ... pensaer: Maxwell Aryton
  • 1925–26 - Pontydd Crubenmore a Loch Alvie ... pensaer: Maxwell Aryton
  • 1925–26 - Pont Duntocher ... pensaer: Maxwell Aryton
  • 1925–26 - Tŵr Dŵr Belffast, Gogledd Iwerddon
  • 1925–26 - Pont Wansford, Swydd Huntingdon gyda Maxwell Aryton
  • 1926–28 - Pont Dalnamein gyda Maxwell Aryton
  • 1926–28 - Pont Carr (wedi'i dymchwel) gyda Maxwell Aryton
  • 1926–28 - Pont Lochy gyda Maxwell Aryton
  • 1927–28 - Pont Brora
  • 1927-28 - Stadiwm Clapton
  • 1927–30 - Pont Montrose
  • 1928–29 - Pont-Rhyd-Owen
  • 1928–30 - Traphont Wadham Road
  • 1928–30 - Pont Harnham, Wiltshire
  • 1928–30 - Warws Pilkington, Llundain
  • 1929–30 - Cynnig Gwesty Dorchester
  • 1929–31 - Pont Wakefield
  • 1929–31 - Cynnig Pont Llechryd
  • 1929–31 - Adeilad y Daily Express, Llundain fel peiriannydd gyda'r penseiri H. O. Ellis & Clarke
  • 1930–32 - Ffatri Nwyddau Gwlyb wedi'u Pecynnu Boots (Adeilad D10)
  • 1931–33 - Ffatri a warws Sainsbury's
  • 1932–34 - Garej a Maes Parcio Cumberland
  • 1933–34 - Pwll yr Ymerodraeth, Parc Wembley
  • 1933–35 - Pioneer Health Centre, Llundain
  • 1933–36 - Fflatiau preswyl, Stanmore
  • 1935–37 - Swyddfa Provincial Newspaper, Llundain
  • 1935–38 - Gwaith Argraffu Odhams
  • 1935–38 - Ffatri Nwyddau Sych wedi'u Pecynnu Boots (Adeilad D6)
  • 1935–39 - Adeilad y Daily Express, Manceinion
  • 1936–37 - Estyniad swyddfa a warws Lilley & Skinner
  • 1936–38 - Synagog Dollis Hill
  • 1936–39 - Adeilad y Scottish Daily Express, Glasgow
  • 1938–39 - Garej Daily News, Llundain
  • 1939–41 - Ffatri Awyrennau Vickers-Armstrong wedi'i chwblhau gan Oscar Faber & Partners
  • 1944–45 - Tai Wilvan
  • 1944–45 - Cartref symudol
  • 1945–67 - Ffordd Osgoi Casnewydd (yr M4 heddiw)
  • 1950–55 - Pencadlys Cynnal a Chadw BOAC, Heathrow
  • 1951–59 - Cam un Traffordd M1
  • 1953–66 - Ffordd Osgoi Port Talbot
  • 1954–56 - Hangars Adennydd BOAC, Heathrow
  • 1955–61 - Adeilad y Daily Mirror (wedi'i ddymchwel bellach)
  • 1956–67 - Cam dau Traffordd M1

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "Dad, are we nearly there yet?". bbc.co.uk. Cyrchwyd 2015-03-14.
  2. "Owen Williams – Early life and education". Engineering Timelines. Cyrchwyd 8 November 2012.
  3. "Category: "factory design"". Industryinform. 2009. Cyrchwyd 8 February 2014.
  4. Jones, R. Emlyn (2007). The Glanrhyd family, Pentreuchaf in Gwynedd Roots. Gwynedd Family History Scoiety. t. 17.
  5. "Palace of Industry, Brent". British Listed Buildings. Cyrchwyd 8 November 2012.
  6. Ormrod Maxwell Ayrton at scottisharchitects.org.uk, accessed 4 February 2009
  7. "Owen Williams – Timeline". Engineering Timelines. Cyrchwyd 8 November 2012.