Ioga Jain
 Cerflun o Mahavira mewn myfyrdod, Ahinsa Sthal, Mehrauli, Delhi Newydd | |
| Math | Ioga, Jainiaeth  |
|---|---|
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae ioga Jain neu myfyrdod Jain (dhyāna) (neu yn Sansgrit: Sāmāyika) wedi bod yn arfer canolog o ysbrydolrwydd mewn Jainiaeth ynghyd â'r Tair Tlws.[1] Cred y Jainydd mai dim ond trwy fyfyrio neu Shukla Dhyana y gellir cyflawni y cyflwr rhydd perffaith.[2] Yn ôl Sagarmal Jain, mae'n anelu at gyrraedd ac aros mewn cyflwr o "ymwybyddiaeth neu hunan-wybodaeth pur."[3] Ystyrir myfyrdod fel yr ymgais i wireddu'r 'hunan' mewnol, gan fynd â'r enaid i ryddid llwyr, y tu hwnt i unrhyw chwant, gwrthdaro neu ymlyniad at bethau materol.[4]
Gellir categoreiddio myfyrdod Jain yn fras i'r addawol ( Dharmya Dhyana a Shukla Dhyana ) a'r anaddawol (Artta a Raudra Dhyana) [5] Yn yr 20g datblygwyd a lledaenwyd ffurfiau modern newydd o Jain Dhyana, yn bennaf gan fynachod a lleygwyr Śvētāmbara Jainism.
Cyfeirir at fyfyrdod Jain hefyd fel Sāmāyika sy'n cael ei wneud am 48 munud mewn heddwch a distawrwydd.[6] Mae ffurf o hyn sy'n cynnwys cydran gref o astudio'r ysgrythur ( Svādhyāya) yn cael ei hyrwyddo'n bennaf gan draddodiad Digambara o Jainiaeth.[7] Mae'r gair Sāmāyika yn golygu bod yn y foment o amser real parhaus.[8] Dysgir hyn heddiw o fewn ioga. Y weithred hon o fod yn ymwybodol o adnewyddiad parhaus y bydysawd yn gyffredinol ac adnewyddiad rhywun ei hun o'r bod byw (Jiva) yn benodol yw'r cam cyntaf hanfodol yn y daith tuag at uniaethu â gwir natur rhywun, sef yr Atman. Mae hefyd yn ddull y gall rhywun ddatblygu ei gynghanedd mewnol a pharch tuag at fodau dynol, anifeiliaid eraill a Natur.
Ioga[golygu | golygu cod]
- Prif: Ioga
Sutra yMae ioga Jain yn ganolog mewn Jainiaeth. Mae ysbrydolrwydd Jain yn seiliedig ar gôd caeth di-drais neu ahimsa (sy'n cynnwys llysieuaeth), elusendai (dāna), ffydd gywir yn y tair gem, arfer cyni (tapas) fel ymprydio, ac arferion iogig eraill.[9][10] Nod ioga Jain yw rhyddhau a phuro'r Hunan (yr atma) neu'r Hunan unigol (jiva) oddi wrth rymoedd karma, sy'n cadw pob Hunan yn rhwym i'r cylch trawsfudo. Fel ioga a Sankhya, mae Jainiaeth yn credu mewn llawer o Hunanau unigol sy'n rhwym wrth eu karma unigol.[11] Dim ond trwy leihau'r karmig ac allyrru'r karma a gesglir y gall yr Hunan gael ei buro a'i ryddhau, ac ar yr adeg honno daw'r person yn fod hollbresennol (omniscient) sydd wedi cyrraedd "gwybodaeth absoliwt" (kevala jnana).[10]
Mae'n ymddangos bod yr arfer cynnar o ioga Jain wedi'i rannu'n sawl math, gan gynnwys myfyrdod (dhyāna), rhoi'r gorau i'r corff (kāyotsarga), myfyrio (anuprekṣā), a myfyrio (bhāvanā).[12] Ymhlith y ffynonellau cynharaf ar gyfer ioga Jain y mae Uttarādhyayana-sūtra, yr Āvaśyaka-sūtra, y Sthananga Sutra (tua 2g CC) ac ymhlith y gweithiau diweddarach mae Vārassa-aṇuvekkhā Kundakunda ("Deuddeg Cyd-destun", tua 1g CC - 1g OC, Yogadṛṣṭisamuccya Haribhadra (8g) ac Yogaśāstra Hemachandra (12g).
Mabwysiadodd ffurfiau diweddarach o ioga Jain ddylanwadau Hindŵaidd, megis syniadau o ioga Patanjali ac ioga Tantric yng ngweithiau Haribhadra a Hemachandra, yn y drefn honno. Datblygodd y Jainiaid hefyd lwybr blaengar at ryddhad trwyioga, gan amlinellu sawl lefel o rinwedd o'r enw gunasthanas.
Yn yr oes fodern, mae ffurfiau newydd o fyfyrdod Jain hefyd wedi'u datblygu. Un o'r rhai mwyaf dylanwadol yw'r system prekṣā o Ācārya Mahāprajña sy'n ddetholiadol ac sy'n cynnwys defnyddio mantra, rheoli anadl, mudras, bandhas, ac ati.
Jainiaeth[golygu | golygu cod]
- Prif: Jainiaeth
Tantrig[golygu | golygu cod]
Mae'r cyfnod hwn yn gweld dylanwadau tantrig ar fyfyrdod Jain, y gellir eu casglu yn y Jñānārṇava o Śubhacandra (11g OC), a Yogaśāstra Hemacandra (12g OC).[13][7]
Hanes modern[golygu | golygu cod]
ylanwadodd twf a phoblogrwydd arferion myfyrdod Ioga myfyrdod a Hindwaidd prif ffrwd ar adfywiad mewn amryw o gymunedau Jain, yn enwedig y drefn a elwir yn Śvētāmbara Terapanth. Ceisiodd y systemau hyn "hyrwyddo iechyd a lles a heddychiaeth, trwy arferion myfyriol fel offer anwaraidd" seciwlar."[14] Hyrwyddwyd systemau myfyrdod Jain yr 20g fel systemau cyffredinol sy'n hygyrch i bawb, gan dynnu ar elfennau modern, gan ddefnyddio geirfa newydd a ddyluniwyd i apelio at y gymuned leyg, boed yn Jains neu rai nad ydynt yn Jainiaid.[15] Mae'n bwysig nodi bod y datblygiadau hyn wedi digwydd yn bennaf ymhlith sectau Śvētāmbara, tra nad oedd grwpiau Digambara yn gyffredinol yn datblygu systemau myfyrdod modern newydd.[16] Yn hytrach, mae sectau Digambara yn hyrwyddo yr arfer o hunan-astudio (Svādhyāya) fel math o fyfyrdod, dan ddylanwad gwaith Kundakunda.[17]
Terāpanth prekṣā-dhyāna[golygu | golygu cod]
Gwelodd yr oes fodern gynnydd mewn sect Śvētāmbara newydd, yr Śvētāmbara Terapanth, a sefydlwyd gan Ācārya Bhikṣu, y dywedwyd ei bod yn gallu ymarfer cadw anadl (dal yr anadl) am ddwy awr.[18] Bu hefyd yn ymarfer âātāpanā trwy eistedd o dan yr haul crasboeth am oriau wrth lafarganu a delweddu yantras.[19] Ysgrifennodd ysgolheigion Terapanth eraill, fel Jayācārya ar amrywiol arferion myfyrdod, gan gynnwys delweddu defosiynol o'r tīrthaṅkaras mewn lliwiau amrywiol ac “ymwybyddiaeth o anadlu” (sāsā-surat); dylanwadodd hyn ar y “canfyddiad o anadlu” diweddarach (śvāsa-prekṣā) a'r myfyrdod ar yr auras (leśyā-dhyāna) o Ācārya Mahāprajña.[7]
Addysgir y system aeddfed prekṣā gan ddefnyddio sgema hierarchaidd wyth cangen, lle mae pob un yn angenrheidiol ar gyfer ymarfer y nesaf:[20]
- ymlacio (kāyotsarga) gyda hunanymwybyddiaeth, sy'n caniatáu i rym hanfodol (prāṇa) lifo.
- Taith Fewnol (antaryātrā), cyfeirio llif egni hanfodol (prāṇa-śakti) ar i fyny.
- Canfyddiad o Anadlu (śvāsaprekon).
- Canfyddiad o Gorff (śarīraprekṣā).
- Canfyddiad o Bwyntiau Seicig (caitanyakendra-prekṣā), a ddiffinnir fel lleoliadau yn y corff cynnil sy'n cynnwys 'ymwybyddiaeth drwchus' (saghana-cetanā), y mae Mahāprajña yn ei fapio i'r system endocrin.
- Canfyddiad o Liwiau Seicig (leśyā-dhyāna).
- Mae hunan-awgrymu (Auto-Suggestion) (bhāvanā), Mahāprajña yn diffinio bhāvanā fel “adlewyrchiad geiriol dro ar ôl tro”, gan drwytho syniadau i'r psyche (citta).
- Cyfuno'r myfyrdod (anuprekṣā), mae myfyrdodau'n cael eu cyfuno â chamau blaenorol dhyana mewn gwahanol ffyrdd.
Sāmāyika[golygu | golygu cod]
Mae'r enw Sāmāyika, y term am fyfyrdod Jain, yn deillio o'r term samaya "amser" yn Prakrit. Mae Jains hefyd yn defnyddio samayika i ddynodi'r arfer o fyfyrio. Nod Sāmāyika yw trosgynnu ein profiadau beunyddiol fel bodau dynol "sy'n newid yn gyson", o'r enw Jiva, a chaniatáu uniaethu â'r realiti "newidiol" mewn ymarferydd, a elwir yr atman. Un o brif nodau Sāmāyika yw annog cywerthedd (equanimity), gweld yr holl ddigwyddiadau yn gyfatebol. Mae Sāmāyika yn cael ei ymarfer yn holl sectau a chymunedau Jain ac yn arfer pwysig yn ystod Paryushana, cyfnod arbennig o wyth neu ddeg diwrnod.
Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod]
- Bronkhorst, Johannes (1993), The Two Traditions of Meditation in Ancient India, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-1114-0, //books.google.com/books?id=AZbZDP8MRJoC
- Dundas, Paul (2002), The Jains (Second ed.), London and New York: Routledge, ISBN 978-0-415-26605-5, //books.google.com/books?id=X8iAAgAAQBAJ
- Jacobi, Hermann (1884), F. Max Müller, ed. (yn en), The Ācāranga Sūtra, Sacred Books of the East vol.22, Part 1, Oxford: The Clarendon Press, ISBN 0-7007-1538-X, http://www.sacred-texts.com/jai/sbe22/sbe2200.htm
- Jain, Andrea (2015). Selling Yoga : from Counterculture to Pop Culture. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-939024-3. OCLC 878953765.
- Jain, Vijay K. (2012), Acharya Amritchandra's Purushartha Siddhyupaya, ISBN 9788190363945, https://books.google.com/books?id=4iyUu4Fc2-YC&pg=PR14
- S. A. Jain (1992), Reality, Jwalamalini Trust, https://archive.org/details/Reality_JMT, "Not in Copyright"
- Jain, Champat Rai (1917), The Householder's Dharma: English Translation of The Ratna Karanda Sravakachara, The Central Jaina Publishing House, https://archive.org/details/TheRatnaKarandaSravakachara
- Jain, Champat Rai (1926), Sannyasa Dharma, https://archive.org/details/SannyasaDharma
- Johnson, W.J. (1995), Harmless Souls: Karmic Bondage and Religious Change in Early Jainism with Special Reference to Umāsvāti and Kundakunda, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-1309-0, //books.google.com/books?id=vw8OUSfQbV4C
- Mahony, William (1997), The Artful Universe: An Introduction to the Vedic Religious Imagination, State University of New York Press, ISBN 978-0-7914-3580-9
- Pragya, Samani Pratibha (2017), Prekṣā meditation : history and methods. PhD Thesis, SOAS, University of London
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Acharya Mahapragya (2004). "Foreword". Jain Yog. Aadarsh Saahitya Sangh.
- ↑ Kelly, Jasmine. JAINpedia > Themes > Principles > Liberation. http://www.jainpedia.org/themes/principles/jain-beliefs/liberation.html?tx_contagged%5Bsource%5D=default&tx_contagged%5Buid%5D=441&cHash=186dec51c8e38206ac6d40ba0855acfd. Adalwyd 8 Ionawr 2021.
- ↑ Jain, Sagarmal, The Historical development of the Jaina yoga system and the impacts of other Yoga systems on Jaina Yoga, in "Christopher Key Chapple (editor), Yoga in Jainism" chapter 1.
- ↑ Acharya Tulsi (2004). "blessings". Sambodhi. Aadarsh Saahitya Sangh.
- ↑ "Dhyana (Meditation) - Modus Operandi". s3.amazonaws.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-12-18. Cyrchwyd 8 Ionawr 2021.
- ↑ "Practices/Rituals and Celebrations". religioncomparisonprojectjainism.weebly.com. Cyrchwyd 8 Ionawr 2021.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 Pragya 2017.
- ↑ "All you need to know about Jain Meditation • Dzhingarov". Dzhingarov. 21 Hydref 2019. Cyrchwyd 8 Ionawr 2021.
- ↑ Mahapragya, Acharya (2004). "Foreword". Jain Yog. Aadarsh Saahitya Sangh.
- ↑ 10.0 10.1 Feuerstein 2002.
- ↑ Tulsi, Acharya (2004). "Blessings". Sambodhi. Aadarsh Saahitya Sangh. OCLC 39811791. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-05. Cyrchwyd 2021-12-18.
- ↑ Pragya, Samani Pratibha (2017), Prekṣā meditation : history and methods. PhD Thesis, SOAS, University of London, p. 42.
- ↑ Pragya 2017, tt. 43, 82.
- ↑ Pragya 2017, t. 249.
- ↑ Pragya 2017, t. 251.
- ↑ Pragya 2017, t. 254.
- ↑ Pragya 2017, t. 256.
- ↑ Pragya 2017, t. 92.
- ↑ Pragya 2017, t. 95.
- ↑ Pragya 2017, tt. 186–196.