Inswlin (meddyginiaeth)

Oddi ar Wicipedia
Insulin pump with infusion set.jpg
Data cyffredinol
Enghraifft o'r canlynoltherapi, cyffur hanfodol Edit this on Wikidata
Mathdiabetes management Edit this on Wikidata
BeichiogrwyddCategori beichiogrwydd unol daleithiau america b edit this on wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Defnyddir inswlin fel meddyginiaeth i drin lefelau uchel o siwgr yn y gwaed. Mae hyn yn cynnwys diabetes mellitus math 1, diabetes mellitus math 2, diabetes yn ystod beichiogrwydd, a chymhlethdodau o ganlyniad i diabetes, er enghraifft cetoacidosis diabetig a chyflyrau hyperglycemic hyperosmolaidd. Defnyddir ar y cyd â glwcos er mwyn trin lefelau uchel o botasiwm yn y gwaed.[1] Fel arfer rhoddir inswlin ar ffurf chwistrelliad oddi tan y croen, gellir hefyd chwistrelli i mewn i wythïen neu gyhyr.[2]

Sgil effeithiau[golygu | golygu cod]

Ymhlith ei sgil effeithau cyffredin y mae lefelau isel o siwgr yn y gwaed. Gall y feddyginiaeth hefyd arwain at boen neu newidiadau yn y croen ar safle'r chwistrelliad, lefelau isel o botasiwm yn y gwaed, ac ymatebiadau alergol. Gellir defnyddio'r cyffur yn ystod beichiogrwydd gan ei fod yn gymharol ddiogel i'r baban. Mae modd creu inswlin allan o bancreas moch neu wartheg. Gellir gwneud fersiynau dynol naill ai trwy addasu fersiynau moch neu drwy ddefnyddio technoleg ailgyfunol. Ceir tri phrif deip o inswlin; gweithredu byrdymor (fel inswlin cyffredin), gweithredu canolradd (fel inswlin NPH), a gweithredu tymor hirach (fel inswlin glargine).[3]

Hanes[golygu | golygu cod]

Defnyddiwyd inswlin fel meddyginiaeth am y tro cyntaf yng Nghanada ym 1922 gan Charles Best a Frederick Banting.[4] Mae ar Restr Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd, cofnod o'r meddyginiaethau mwyaf effeithiol a diogel sydd eu hangen mewn system iechyd.[5] Cost gyfanwerthol inswlin cyffredin yn y byd datblygol yw oddeutu $2.39 (doleri UDA) i $ 10.61 i bob 1,000 uned ryngwladol, a $ 2.23 i $ 10.35 i bob 1,000 uned ryngwladol o inswlin NPH.[6][7] Yn GIG y Deyrnas Unedig, y mae'r un swm o inswlin cyffredin neu NPH yn costio £7.48, tra bod 1,000 uned ryngwladol o glargine yn £30.68.

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Mahoney, BA; Smith, WA; Lo, DS; Tsoi, K; Tonelli, M; Clase, CM (18 April 2005). "Emergency interventions for hyperkalaemia.". The Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD003235. doi:10.1002/14651858.CD003235.pub2. PMID 15846652.
  2. American Society of Health-System Pharmacists. "Insulin Human". www.drugs.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 Hydref 2016. Cyrchwyd 1 Ionawr 2017. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  3. British national formulary: BNF 69 (arg. 69). British Medical Association. 2015. tt. 464–472. ISBN 9780857111562.
  4. Fleishman JL, Kohler JS, Schindler S (2009). Casebook for The Foundation a Great American Secret. New York: PublicAffairs. t. 22. ISBN 978-0-7867-3425-2. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-01-18. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  5. "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 13 December 2016. Cyrchwyd 8 December 2016. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  6. "Insulin, Neutral Soluble". International Drug Price Indicator Guide. Cyrchwyd 8 December 2016.
  7. "Insulin, isophane". International Drug Price Indicator Guide. Cyrchwyd 8 December 2016.

Cyffuriau sy'n gweithredu ar y system gyhyrysgerbydol‎