Rhestr Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd
Mae Rhestr Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd yn rhestr sy'n cynnwys y meddyginiaethau a ystyrir yn fwyaf effeithiol a diogel i ddiwallu'r anghenion pwysicaf mewn system iechyd. Defnyddir y rhestr yn aml gan wledydd i helpu i ddatblygu eu rhestrau lleol o feddyginiaeth hanfodol. Erbyn 2016, roedd mwy na 155 o wledydd wedi creu rhestrau cenedlaethol o feddyginiaethau hanfodol yn seiliedig ar restr enghreifftiau Sefydliad Iechyd y Byd. Mae hyn yn cynnwys gwledydd yn y byd datblygedig a'r byd sy'n datblygu.
Rhennir y rhestr yn eitemau craidd ac eitemau cyflenwol. Ystyrir mai'r eitemau craidd yw'r opsiynau mwyaf cost-effeithiol ar gyfer problemau iechyd allweddol ac y gellir eu defnyddio gydag ychydig o adnoddau gofal iechyd ychwanegol. Mae'r eitemau cyflenwol naill ai'n gofyn am seilwaith ychwanegol fel darparwyr gofal iechyd neu offer diagnostig sydd wedi'u hyfforddi'n arbennig neu sydd â chymhareb cost-fudd is. Mae tua 25% o'r eitemau yn y rhestr ategol. Rhestrir rhai meddyginiaethau fel rhai craidd a chyflenwol. Er bod y rhan fwyaf o feddyginiaethau ar y rhestr ar gael fel cynhyrchion generig, nid yw bod o dan batent yn eithrio eitem o'r rhestr.
Cyhoeddwyd y rhestr gyntaf ym 1977 ac roedd yn cynnwys 212 o feddyginiaethau. Mae'r Sefydliad yn diweddaru'r rhestr bob dwy flynedd. Cyhoeddwyd y 14eg rhestr yn 2005 a chynhwysodd 306 o feddyginiaethau. Cyhoeddwyd yr 20fed argraffiad yn 2017, mae'n cynnwys 384 o feddyginiaethau[1].
Crëwyd rhestr ar wahân ar gyfer plant hyd at 12 oed, a elwir yn Rhestr Enghreifftiol sefydliad Iechyd y Byd o Feddyginiaethau Hanfodol i Blant yn 2007 ac mae yn ei 5ed rhifyn. Fe'i crëwyd i sicrhau bod anghenion plant yn cael eu hystyried yn systematig fel argaeledd ffurflenni priodol. Mae popeth yn y rhestr plant hefyd wedi'i gynnwys yn y brif restr.
Mae'r rhestr isod a'r nodiadau wedi seilio ar rifyn 19 a 20 y brif restr. Mae Δ yn nodi bod meddyginiaeth ar y rhestr gyflenwol yn unig.
Anesthetig[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau a anadlir[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau a chwistrellir[golygu | golygu cod]
Anesthetig lleol[golygu | golygu cod]
Meddyginiaeth cyn llawdriniaeth a thawelyddion ar gyfer gweithdrefnau tymor byr[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau ar gyfer poen a gofal lliniarol[golygu | golygu cod]

Cyffuriau gwrthlid ansteroidol (NSAIDs)[golygu | golygu cod]
Poenleddfwyr opioid[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau ar gyfer symptomau cyffredin eraill mewn gofal lliniarol[golygu | golygu cod]

- Amitriptylin
- Cyclisin
- Decsamethason
- Diazepam
- Docusad
- Fflwocsetin
- Haloperidol
- Hyoscin butylbromid
- Hyoscin hydrobromid
- Lactulose
- Loperamid
- Metoclopramid
- Midazolam
- Ondansetron
- Senna
Meddygyniaethau gwrth alergedd a meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anaffylacsis[golygu | golygu cod]
Gwrthwenwynau a sylweddau eraill a ddefnyddir mewn achosion o wenwyno[golygu | golygu cod]
Ansbesiffig[golygu | golygu cod]
Sbesiffig[golygu | golygu cod]
- Acetylcysteine
- Atropin
- Calsiwm gluconad
- Methylen glas
- Nalocson
- Penicilamin
- Glas Prwsia
- Sodiwm neitrad
- Sodiwm thiosulffad
- Defferocsamin Δ
- DimercaprolΔ
- FomepisolΔ
- Sodiwm calsiwm edetadΔ
- Asid deumercaptoswcinigΔ
Cyffuriau atal epilepsi[golygu | golygu cod]

- Carbamasepin
- Diazepam
- Lamotrigin
- Lorazepam
- Swlffad magnesiwm
- Midasolam
- Ffenobarbital
- Ffenytoin
- Falporad
- EthoswcsimidΔ
Meddyginiaethau gwrth-heintus[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth llyngyr[golygu | golygu cod]
Gwrth llyngyr coluddol[golygu | golygu cod]

Gwrth ffilariâu[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth sgistosomaidd a gwrth nematodau eraill[golygu | golygu cod]
Gwrthfiotigau[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau Beta Lactam[golygu | golygu cod]

- Amoxicillin
- Amoxicillin/asid clafulanig (amoxicillin + asid clafulanig)
- Ampicilin
- Bensathin bensylpenisilin
- Bensylpenisilin
- Ceffalecsin
- Ceffasolin (nodyn: Ar gyfer proffylacsis llawfeddygol)
- Cefficsim (nodyn: Rhestrir yn unig fel triniaeth un dos ar gyfer gonorea syml yn yr anws neu'r organau cenhedlu)
- Ceffotacsim
- Cefftriacson
- Clocsacilin
- Penisilin v
- Piperasilin
- Bensylpenisilin procain
- CefftasidimΔ
- MeropenemΔ
- AstreonamΔ
- ImipenemΔ
Meddyginiaethau gwrth bacteria eraill[golygu | golygu cod]


- Amicacin
- Asithromycin
- Cloramffenicol
- Ciprofflocsacin
- Clarithromycin
- Clindamycin
- Docsycyclin
- Erythromycin
- Gentamicin
- Metronidasol
- Nitroffwrantoin
- Spectinomycin
- Trimethoprim gyda Sylffamethocsasol
- Trimethoprim
- Fancomycin
Meddyginiaethau i drin y gwahanglwyf[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau i drin y diciâu[golygu | golygu cod]

- Ethambwtol
- Isoniasid gyda Isoniasid
- Isoniasid gyda Pyrasinamid a Riffampisin
- Ethambwtol gyda Isoniasid a Riffampisin
- Isoniasid
- Isoniasid gyda Pyrasinamid a Riffampisin
- Isoniasid gyda Riffampisin
- Pyrasinamid
- Riffabwtin
- Riffampisin
- Riffapentin
- AmikacinΔ
- BedacwilinΔ
- CapreomycinΔ
- CloffasiminΔ
- CycloserinΔ
- DelamanidΔ
- EthionamidΔ
- CanamisinΔ
- LefofflocsasinΔ
- LinesolidΔ
- Mocsifflocsacin
- Asid para-aminosalisiligΔ
- StreptomycinΔ
Meddyginiaethau gwrth ffwngaidd[golygu | golygu cod]
- Amffotericin B
- Clotrimasol
- Fflwconasol
- Fflwcytosin
- Griseoffwlfin
- Itraconasol
- Nystatin
- Foriconasol
- Potasiwm iodidΔ
Meddyginiaethau gwrthfeirysol[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth herpes[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth retrofirws[golygu | golygu cod]
- Abacavir (ABC)
- Lamifwdin (3TC)
- Tenoffofir Disoprocsil (TDF)
- Sidofwdin (ZDV neu AZT)
- Effafirens (EGV neu EFZ)
- Nefirapin (NVP)
- Atasanafir
- Atazanavir/ritonavir
- Darunafir
- Lopinavir/ritonavir (LPV/r)
- Ritonafir
- Dolutegrafir
- Raltegrafir
- Abacafir/lamifudin
- Efavirenz/emtricitabine/tenofovir
- Efavirenz/lamivudine/tenofovir
- Emtricitabine/tenofovir
- Lamivudine/nevirapine/zidovudine
- Lamivudine/zidovudine
Meddyginiaethau ar gyfer atal heintiau opertiwnistig sy'n gysylltiedig â HIV[golygu | golygu cod]
Gwrthfeirysau eraill[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth hepatitis[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth hepatitis B[golygu | golygu cod]
Nucleoside/Nucleotide reverse transcriptase inhibitors
Meddyginiaethau gwrth hepatitis C[golygu | golygu cod]
Gwrthfeirysau eraill
Cyfuniadau dos sefydlog
Meddyginiaethau gwrth protosoal[golygu | golygu cod]
Meddiginiaethau gwrth amebâu a gwrth giardiasis[golygu | golygu cod]
Meddiginiaethau gwrth leishmaniasis[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth malaria[golygu | golygu cod]
Am driniaeth iachau[golygu | golygu cod]
- Amodiaquine
- Artemether
- Artemether/lumefantrine
- Artesunate
- Artesunate/amodiaquine
- Artesunate/mefloquine
- Artesunate/pyronaridine
- Clorocwin
- Dihydroartemisinin/piperaquine
- Docsycyclin
- Mefflocwin
- Primacwin
- Cwinin
- Sulfadoxine/pyrimethamine
Ar gyfer atal[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau i drin niwmosistosis a drinosgoplasmosis[golygu | golygu cod]
Trypanosoma Affricanaidd[golygu | golygu cod]
Cam 1af[golygu | golygu cod]
2il gam[golygu | golygu cod]
Trypanosoma Americanaidd[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau i drin y feigryn[golygu | golygu cod]
Ymosodiad llym[golygu | golygu cod]
Atal[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau atal lledaenu tiwmorau neu gelloedd difrïol a chyffuriau atal imiwnedd[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau atal imiwnedd[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau cytotocsig a chynorthwyol[golygu | golygu cod]
- Tretinoin Δ
- AlopwrinolΔ
- AsparaginasΔ
- BendamustinΔ
- BleomycinΔ
- Calsiwm ffolinadΔ
- CapesitabinΔ
- CarboplatinΔ
- ChlorambusilΔ
- CisplatinΔ
- CyclophosffamidΔ
- CytarabinΔ
- DacarbasinΔ
- DactinomeisinΔ
- DasatinibΔ
- DaunorubisinΔ
- DocetacselΔ
- DocsorubicinΔ
- EtoposidΔ
- FfilgrastimΔ
- FfludarabinΔ
- FfluorourasilΔ
- GemcitabinΔ
- HydrocsicarbamidΔ
- IffosffamidΔ
- ImatinibΔ
- IrinotecanΔ
- MercaptopurineΔ
- MesnaΔ
- MethotrecsadΔ
- OcsaliplatinΔ
- PaclitacselΔ
- ProcarbasinΔ
- RitucsimabΔ
- ThioguaninΔ
- TrastwswmabΔ
- FinblastinΔ
- FincristinΔ
- FinorelbinΔ
- Asid soledronigΔ
Hormonau a gwrthhormonau[golygu | golygu cod]
- AnastrosolΔ
- BicalutamidΔ
- DecsamethasonΔ
- HydrocortisonΔ
- LeuprorelinΔ
- MethylprednisolonΔ
- PrednisolonΔ
- TamocsiffenΔ
Meddyginiaethau i drin clefyd Parkinson[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau sy'n effeithio'r gwaed[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth anaemia[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau sy'n effeithio ar geulo[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau eraill ar gyfer diffygion hemoglobin[golygu | golygu cod]
Cynhyrchion gwaed a plasma o darddiad dynol[golygu | golygu cod]
Gwaed a chydrannau gwaed[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau sy'n deillio o blasma[golygu | golygu cod]
Imiwnoglobwnau dynol[golygu | golygu cod]
- Imiwnoglobwlin Rho(D)
- Imiwnoglobwlin gwrth gynddaredd
- Imiwnoglobwlin gwrth tetanws
- Imiwnoglobwlin cyffredin dynolΔ
Ffactorau ceulo gwaed[golygu | golygu cod]
Amnewidion plasma[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau cardiofasgwlaidd[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth angina[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth arhythmig[golygu | golygu cod]
- Bisoprolol
- Digocsin
- Epineffrin (adrenalin)
- Lidocain
- Ferapamil
- AmiodaronΔ
Meddyginiaethau gwrth orbwysedd[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau a ddefnyddir ar gyfer methiant y galon[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau gwrth thrombosis[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth blaten[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau thrombolytig[golygu | golygu cod]
Asiantau lleihau lipidau[golygu | golygu cod]
Dermatolegol (argroenol)[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrthffyngol[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth-heintus[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrthlidiol a gwrth gosi[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau sy'n effeithio ar wahaniaethiad ac amlder croen[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau trin llau a'r clefyd crafu[golygu | golygu cod]
Asiantau diagnostig[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau offthalmia[golygu | golygu cod]
Cyfryngau cyferbyneddau radio[golygu | golygu cod]
Diheintyddion ac antiseptig[golygu | golygu cod]
Antiseptig[golygu | golygu cod]
Diheintyddion[golygu | golygu cod]
Diwretigion[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gastroberfeddol[golygu | golygu cod]
17.5.1
Meddyginiaethau trin wlser[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth emetig[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrthlidiol[golygu | golygu cod]
Carthyddion[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau a ddefnyddir i drin y dolur rhydd[golygu | golygu cod]
Ailhydradu trwy'r genau[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau'r dolur rhydd ar gyfer plant[golygu | golygu cod]
Hormonau, meddyginiaethau endocrin eraill a dulliau atal genhedlu[golygu | golygu cod]
Hormonau adrenalin a sylweddau synthetig[golygu | golygu cod]
Androgenau[golygu | golygu cod]
Dulliau atal genhedlu[golygu | golygu cod]

Meddyginiaethau atal genhedlu hormon trwy'r genau[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau atal genhedlu hormon trwy chwistrelliad[golygu | golygu cod]
Dyfeisiau mewngroth[golygu | golygu cod]

Dulliau rhwystr[golygu | golygu cod]
Dyfeisiau mewnblaniad[golygu | golygu cod]
Dyfeisiau i'w gosod yn y wain[golygu | golygu cod]
Inswlinau a meddyginiaethau eraill a ddefnyddir ar gyfer diabetes[golygu | golygu cod]
Cymhellion ofyliad[golygu | golygu cod]
Progestogen[golygu | golygu cod]
Hormonau thyroid a meddyginiaethau gwrth thyroid[golygu | golygu cod]
Imiwnoleg[golygu | golygu cod]
Asiantau diagnostig[golygu | golygu cod]
Sera ac imiwnoglobwlinau[golygu | golygu cod]
Brechlynnau[golygu | golygu cod]

- Brechlyn colera
- Brechlyn ddifftheria
- Brechlyn haemoffilws ffliw math b
- Brechlyn Hepatitis A
- Brechlyn Hepatitis B
- Brechlyn HPV
- Brechlyn Ffliw
- Brechlyn enseffalitis Japaneaidd
- Brechlyn y frech goch
- Brechlyn llid yr ymennydd meningococcal
- Brechlyn clwy pennau
- Brechlyn pertwsis
- Brechlyn niwmococol
- Brechlyn polio
- Brechlyn y gynddaredd
- Brechlyn Rotafirws
- Brechlyn Rwbela
- Brechlyn tetanws
- Brechlyn enseffalitis sy'n cael ei gludo ar drogod
- Brechlyn teiffoid
- Brechlyn Farisela
- Brechlyn y dwymyn melyn
Meddyginiaethau i ymlacio cyhyrau (actio ymylol) ac atalyddion colinesteras[golygu | golygu cod]
Paratoadau llygad[golygu | golygu cod]
Asiantau gwrth haint[golygu | golygu cod]
Asiantau gwrthlidiol[golygu | golygu cod]
Anesthetig lleol[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau mioteg a thrin glawcoma[golygu | golygu cod]
Mydriatig[golygu | golygu cod]
- Atropin
- Epineffrin (adrenalin)Δ
Ffactor tyfiant endothelaidd gwrth-fasgwlaidd[golygu | golygu cod]
Ocsitosigion a gwrth ocsitosigion[golygu | golygu cod]
Ocsitosigion a chyffuriau erthylbair[golygu | golygu cod]
- Ergometrin
- Misoprostol
- Ocsitocin
- Miffepriston yn cael ei ddefnyddio gyda misoprostol Δ
Gwrth ocsitosigion[golygu | golygu cod]
Toddiannau dialysis peritoneaidd[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau ar gyfer anhwylderau meddyliol ac ymddygiadol[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau seicotig[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau tymer[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau iselder[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau a ddefnyddir mewn anhwylderau deubegwn[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau ar gyfer anhwylderau pryder[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau a ddefnyddir ar gyfer anhwylderau gorfodol obsesiynol[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau ar gyfer anhwylderau oherwydd defnydd sylweddau seicoweithredol[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau sy'n gweithredu ar y llwybr anadlol[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau gwrth asthma a meddyginiaethau ar gyfer clefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint[golygu | golygu cod]
- Beclometasone dipropionate
- Budesonid
- Budesonid/formoterol
- Epineffrin (adrenalin)
- Bromid Ipratropiwm
- Salbutamol (albuterol)
Toddiannau i gywiro aflonyddwch dŵr, electrolyt a sylfaen asid[golygu | golygu cod]
Trwy'r genau[golygu | golygu cod]
Trwy wythïen[golygu | golygu cod]
Amrywiol[golygu | golygu cod]
Fitaminau a mwynau[golygu | golygu cod]
- Asid ascorbig
- Calsiwm
- Cholecalcifferol
- Ergocalcifferol
- Iodin
- Nicotinamid
- Pyridocsin
- Retinol
- Riboflavin
- Fflworid sodiwm
- Thiamin
- Calsiwm gluconadΔ
Meddyginiaethau clust, trwyn a gwddf i blant[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau penodol ar gyfer gofal newyddenedigol[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau i'r newyddanedig[golygu | golygu cod]
- Sitrad caffeine
- Clorhecsidin
- IbuprofenΔ
- Prostaglandin EΔ
- Arwynebydd ysgyfeiniolΔ
Meddyginiaethau i'r mam[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau ar gyfer clefydau cymalau[golygu | golygu cod]
Meddyginiaethau a ddefnyddir i drin gowt[golygu | golygu cod]
Asiantau addasu clefydau a ddefnyddir mewn anhwylderau gwynegol[golygu | golygu cod]
Clefydau cymalau ieuenctid[golygu | golygu cod]
Cyngor meddygol |
Sgrifennir tudalennau Wicipedia ar bwnc iechyd er mwyn rhoi gwybodaeth sylfaenol, ond allen nhw ddim rhoi'r manylion sydd gan arbenigwyr i chi. Mae llawer o bobl yn cyfrannu gwybodaeth i Wicipedia. Er bod y mwyafrif ohonynt yn ceisio osgoi gwallau, nid ydynt i gyd yn arbenigwyr ac felly mae'n bosib bod peth o'r wybodaeth a gynhwysir ar y ddalen hon yn anghyflawn neu'n anghywir. Am wybodaeth lawn neu driniaeth ar gyfer afiechyd, cysylltwch â'ch meddyg neu ag arbenigwr cymwys arall! |
- ↑ Meddyginiaethau Hanfodol Sefydliad Iechyd y Byd adalwyd 9 Mawrth 2018