Far Rockaway, Queens
 | |
| Math | cymdogaeth, cymuned heb ei hymgorffori  |
|---|---|
| Poblogaeth | 60,035 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Queens |
| Gwlad |  UDA |
| Talaith | Efrog Newydd |
| Cyfesurynnau | 40.6009°N 73.757°W |
| Cod post | 11691 |
 | |
Cymdogaeth yn nwyrain gorynys Rockaway yn Queens, un o fwrdeistrefi Dinas Efrog Newydd, yw Far Rockaway a leolir ar Long Island yn ne talaith Efrog Newydd, Unol Daleithiau America. Dyma'r mwyaf dwyreiniol o naw cymdogaeth y gorynys, a elwir y Rockaways. Estynna Far Rockaway o'r ffin â chymdogaeth Edgemere, sef Beach 32nd Street, hyd at y goror rhwng Queens a Swydd Nassau. Saif ar ben mwyaf dwyreiniol Traeth a Rhodfa Rockaway, sydd yn ymestyn ar hyd lan ddeheuol y gorynys. I'r gogledd mae Bae Jamaica, ac i'r de mae Cefnfor yr Iwerydd. I'r de-ddwyrain, dros y dŵr, lleolir Barynys Long Beach.
O ran llywodraeth leol, lleolir Far Rockaway yn Nosbarth Cymunedol 14 Queens, a chôd post (ZIP) y gymdogaeth yw 11691. Caiff yr ardal ei phlismona gan 101fed Ward Adran Heddlu Dinas Efrog Newydd.
Hanes[golygu | golygu cod]
Trigolion brodorol y Rockaways oedd yr Indiaid Canarsee, grŵp o lwyth y Mohegan a oedd yn byw yn ne-orllewin Long Island adeg sefydlu Amsterdam Newydd gan drefedigaethwyr Iseldiraidd. Mae'n debyg bod yr enw "Rockaway" yn tarddu o air brodorol, o'r ieithoedd Algonciaidd, am draeth neu dywotir. Erbyn 1639, gwerthodd y Mohegan y rhan fwyaf o dir y Rockaways i Gwmni Gorllewin India'r Iseldiroedd . Ym 1664 bu'r Saeson yn drech na'r Iseldirwyr, a throdd gwladfa Amsterdam Newydd yn Efrog Newydd.[1] Yn 1685, cytunodd penadur y Tackapoucha a llywodraethwr Seisnig y dalaith i werthu'r Rockaways i'r Capten John Palmer am 31 punt sterling.[2]
Dynodwyd Gorynys Rockaway yn wreiddiol fel rhan o Dref Hempstead, a oedd ar y pryd yn rhan o Swydd Queens. Bu dadl rhwng y Capten Palmer a Thref Hempstead dros berchenogaeth Rockaway, felly ym 1687 gwerthodd Palmer y tir i Richard Cornell, meistr haearn o Flushing, Queens. Symudodd Cornell a'i deulu i fyw mewn ffermdy ar yr hyn sydd bellach yn Central Avenue, ger glannau'r Iwerydd, a nhw oedd yr Ewropeaid cyntaf i wladychu'r orynys. Claddwyd Cornell ym mynwent deuluol fechan, Mynwent Cornell.[2]
Ar ddiwedd y 19g, wrth i Orynys Rockaway ddenu mwy a mwy o dwristiaid yn yr haf, penderfynodd Cymdeithas Rockaway adeiladu gwesty. Prynwyd y rhan fwyaf o hen eiddo Cornell gan aelodau'r gymdeithas, a oedd yn cynnwys llawer o gyfoethogion yr ardal. Codwyd y Marine Pavilion ar y safle honno, ac ymhlith y gwesteion oedd Henry Wadsworth Longfellow, Washington Irving, a'r teulu Vanderbilt. Adeiladodd Cymdeithas Rockaway hefyd Dyrpeg Rockaway. Llosgwyd gwesty'r Marine yn ulw ym 1864, ond adeiladwyd mwy o westai a phreswylfeydd preifat yn yr ardal.[2]
Yn y 19g, teithiodd pobl i'r Rockaways mewn cerbyd a cheffyl, neu ar gefn ceffyl. Hwyliodd fferi ager o Lower Manhattan i Brooklyn, gan gysylltu ynys Manhattan â Long Island. Erbyn y 1880au, adeiladwyd Lein Traeth Rockaway i gysylltu gorsaf Far Rockaway â gweddill Rheilffordd Long Island.[2] Aeth y trên stêm i Long Island City a Gorsaf Derfynol Flatbush Terminal (bellach Gorsaf Atlantic). Pan agorodd yn y 1880au, ysgogodd y cysylltiad hwn dwf poblogaeth ar Orynys Rockaway. Rhoddodd Benjamin Mott 7 acr (2.8 ha) o dir i Reilffordd Long Island ar gyfer canolfan trenau. Cynyddodd gwerth y tir yn yr ardal a thyfodd busnesau lleol, a phentref cymharol fawr oedd Far Rockaway erbyn 1888.[2] Ymgorfforodd yn swyddogol fel pentref ar 19 Medi 1888.[3]
Erbyn 1898, roedd yr ardal wedi'i hymgorffori fel rhan o Ddinas Efrog Newydd Fwyaf, a oedd yn cynnwys Queens. Ceisiodd Far Rockaway a dau bentref arall yng Ngorynys Rockaway, Hammels ac Arverne, ymgilio o awdurdodaeth y ddinas sawl gwaith. Ym 1915 a 1917, pasiwyd mesur o blaid ymwahaniad yn y ddeddfwrfa ond rhoddwyd feto arno gan faer Dinas Efrog Newydd, John Purroy Mitchel.[4]
Enwogion[golygu | golygu cod]
- Joan Feynman (1927-2020), ffisegydd
- Richard Feynman (1918–1988), ffisegydd
- Bernard Madoff (1938-2021), ariannwr
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Henry L. Schoolcraft, "The Capture of New Amsterdam", English Historical Review (1907).
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 "Rockaway... 'place of waters bright'" Error in webarchive template: Check
|url=value. Empty., rockawave.com. Accessed March 16, 2015. - ↑ Documents of the Senate of the State of New York, Volume 8, t.9
- ↑ "The Rockaways". Rootsweb.com. Cyrchwyd December 6, 2006.
Dolenni allanol[golygu | golygu cod]
- Old Rockaway, New York, in Early Photographs, ffotograffau cynnar gan Vincent Seyfried a William Asadorian
- Far Rockaway: Abandoned Bungalows, ffoto-ysgrif o 2009 gan Nathan Kensinger