Derwen yr Eidal
Derwen yr Eidal | |
---|---|
Coeden aeddfed | |
Dail | |
Statws cadwraeth | |
Dosbarthiad gwyddonol | |
Unrecognized taxon (fix): | Fagaceae |
Genus: | Quercus |
Rhywogaeth: | Q. pubescens |
Enw deuenwol | |
Quercus pubescens Willd. | |
Delwedd:Quercus pubescens dosbarthiad.svg | |
Map dosbarthiad | |
Cyfystyron | |
Rhestr
|
Downy oak | |
---|---|
Coeden aeddfed | |
Dial | |
Statws cadwriaethol
| |
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Plantae |
Cytras: | Tracheophytes |
Cytras: | Angiosperms |
Cytras: | Eudicots |
Cytras: | Rosids |
Trefn: | Fagales |
Teulu: | Fagaceae |
Genws: | Quercus |
Is-genws: | Quercus subg. Quercus |
Rhan: | Quercus sect. Quercus |
Rhywogaeth: | Q. pubescens
|
m | |
Quercus pubescens | |
Map dosbarthiad | |
Cyfystyron | |
Rhestr
* Quercus asperata Pers.
|
Rhywogaeth o dderw gwyn (genws Quercus sect. Quercus ) sy'n frodorol i dde Ewrop a de-orllewin Asia yw Quercus pubescens ( cyfystyron virgiliana ), a elwir yn gyffredin fel y dderwen lwyd, derw mân-flewog neu dderw Eidalaidd . Fe'i ceir o ogledd Sbaen ( Pyreneaid) a Ffrainc yn y gorllewin i Dwrci a'r Cawcasws yn y Dwyrain.
Disgrifiad
[golygu | golygu cod]Coeden gollddail o faint canolig sy'n tyfu hyd at 20 medr yw Quercus pubescens . [2] Mae coed sy'n tyfu yn y goedwig yn tyfu'n dal, tra bod coed sy'n tyfu'n agored yn datblygu coron eang ac afreolaidd iawn. Maent yn hirhoedlog, am gannoedd o flynyddoedd, ac yn y pen draw yn tyfu'n goed cryf iawn gyda boncyffion hyd at 2 fedr mewn diamedr. Mae coed sy'n tyfu'n agored yn aml yn datblygu sawl boncyff. Mae'r rhisgl yn arw iawn, yn llwyd golau ac wedi'i rannu'n naddion bach. Mae coed mawr yn datblygu rhisgl gwynaidd trwchus iawn wedi'i hollti'n rhychau dwfn, yn debyg i'r dderwen goesynnog ond yn oleuach ei lliw.
Mae'r brigau yn borffor golau neu'n wyn, gyda tomentwm. Mae'r blagur yn fach (3-6 mm) di-fin, brown golau. Mae'r dail yn lledr fel arfer4-10cm hir (anaml i 13 cm) a 3–6 cm o led, fel arfer lletaf y tu hwnt i'r canol. Mae'r dail yn grwpio ar bennau brigau. Mae wyneb y ddeilen uchaf yn wyrdd tywyll a garw, yr iasf yn wyrdd golau. Mae arwyneb y ddeilen wedi'u gorchuddio â mân-flewiach bach a gollir weithiau mewn dail hŷn erbyn diwedd yr haf. Mae'r dail ifanc sy'n ehangu yn wyn neu'n binc gyda tomentwm meddal iawn. Mae siâp y ddeilen yn amrywiol iawn, wedi'i rannu'n 3-7 pâr o labedau dwfn neu fas, sydd fel arfer yn cael eu rhannu'n ychydig o islobau. Mae'r llabedau fel arfer yn ddi-fin, anaml yn finiog. Mae'r apig fel arfer yn llydan ac yn grwn. Mae gwaelod y ddeilen yn siâp calon, yn grwn yn eang neu weithiau'n bigfain. Mae'r petioles yn 4-15 mm (anaml i 22 mm) hir, cryf a glasoed. Mae'r dail yn barhaus yn hwyr yn yr hydref, gan aros yn wyrdd hyd at ddechrau'r gaeaf. Yn y pen draw, maen nhw'n troi frowngoch neu'n frown ac yn cwympo i ffwrdd.
Mae mes Quercus pubescens yn frown golau i felyn, 8-20 mm o hyd, fel arfer yn denau ac yn bigfain. Mae'r cwpanau mes yn llwyd golau i bron yn wyn, gyda graddfeydd pigfain, gorgyffwrdd, wedi'u gorchuddio â tomentwm. Mae coesyn y fes yn drwchus ac yn glasoed, hyd at 2 cm o hyd. Mae'r mes fel arfer yn digwydd mewn grwpiau o 2-5 ar yr un coesyn.
Isrywogaeth
[golygu | golygu cod]Derbynnir tri isrywogaeth gan Flora Europaea :
- Quercus pubescens subsp. pubescens – canol a de Ewrop.
- Quercus pubescens subsp. anatolica O.Schwarz – de-orllewin Asia, de-ddwyrain Ewrop.
- Quercus pubescens subsp. palensis (Palassou) O.Schwarz – gogledd Sbaen, Pyrenees.
Cynefin
[golygu | golygu cod]Mae derw'r Eidal fel arfer yn tyfu mewn priddoedd sych, llawn calch . Mae'n rhywogaethau is-Môr y Canoldir, sy'n tyfu o'r arfordir yn ddwfn i fewn i'r cyfandir. Mae ar ei orau o fewn hinsoddau trosiannol Môr y Canoldir - cefnforol, a nodweddir gan hafau cynnes i boeth, sych a gaeafau oer (er nad yn ysgafn) gyda digon o wlybaniaeth.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Jerome, D.; Vazquez, F. (2018). "Quercus pubescens". Cyrchwyd 4 Ebrill 2023.
- ↑ "Quercus pubescens". oaksoftheworld.fr. Oaks of the World. Cyrchwyd April 4, 2023.
- Flora Europaea: Quercus pubescens
- Bean, WJ (1976). Coed a llwyni yn wydn yn Ynysoedd Prydain 8fed arg. , diwygiedig. John Murray.
- Rushforth, K. (1999). Coed Prydain ac Ewrop . HarperCollinsISBN 0-00-220013-9 .
- (in French) Chênes: Quercus pubescens
- Quercus pubescens a Quercus virgiliana - gwybodaeth, unedau cadwraeth genetig ac adnoddau cysylltiedig. Rhaglen Adnoddau Genetig Coedwig Ewropeaidd (EUFORGEN)