Cyhydnos
Oddi ar Wicipedia
| Dyddiad ac amser (UTC) heuldroadau a chyhydnosau | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| blwyddyn | Cyhydnos Mawrth Alban Eilir |
Heuldro Mehefin Alban Hefin |
Cyhydnos Medi Alban Elfed |
Heuldro Rhagfyr Alban Arthan |
||||
| dydd | amser | dydd | amser | dydd | amser | dydd | amser | |
| 2016 | 20 | 04.30 | 20 | 22.34 | 22 | 14.21 | 21 | 10.44 |
| 2017 | 20 | 10.28 | 21 | 04.24 | 22 | 20.02 | 21 | 16.28 |
| 2018 | 20 | 16.15 | 21 | 10.07 | 23 | 01.54 | 21 | 22.22 |
| 2019 | 20 | 21.58 | 21 | 15.54 | 23 | 07.50 | 22 | 04.19 |
| 2020 | 20 | 03.49 | 20 | 21.43 | 22 | 13.30 | 21 | 10.02 |
| 2021 | 20 | 09.37 | 21 | 03.32 | 22 | 19.21 | 21 | 15.59 |
| 2022 | 20 | 15.33 | 21 | 09.13 | 23 | 01.03 | 24 | 21.48 |
| 2023 | 20 | 21.24 | 21 | 14.57 | 23 | 06.49 | 22 | 03.27 |
| 2024 | 20 | 03.06 | 20 | 20.50 | 22 | 12.43 | 21 | 09.20 |
| 2025 | 20 | 09.01 | 21 | 02.42 | 22 | 18.19 | 21 | 15.03 |
Mewn seryddiaeth, gall cyhydnos olygu un o ddau beth:
- Yr ennyd pan mae'r haul wedi ei leoli un union dros gyhydedd y ddaear sef yr adeg pan nad yw echel y Ddaear ddim yn gogwyddo i ffwrdd o'r haul na thuag at yr haul.
- Ennyd mewn amser, pan mae'r pwynt gwanwynol, y cyhydedd wybrennol, ac elfennau eraill tebyg yn cael eu defnyddio i ddiffinio system cydfesur wybrennol.
Daw'r gair o'r Saesneg Equinox a ddaw o'r Lladin aequus cydradd a nox (nos) - oherwydd fod nos a dydd yn gydradd ar y diwrnod hwn: 12 awr.
Mewn seryddiaeth, mae cyhydnos yn ennyd mewn amser yn hytrach nag yn ddiwrnod, pan gellir gweld canol yr haul yn syth uwchben y cyhydedd, mae hyn yn digwydd o gwmpas 20 Mawrth (Alban Eilir) a 23 Medi (Alban Elfed) bob blwyddyn. Dyma ddau o'r gwyliau pwysicaf yng nghalendr y Celtiaid a sawl diwylliant arall o gwmpas y byd.
