Neidio i'r cynnwys

Cwpanllys cyffredin

Oddi ar Wicipedia
Cwpanllys cyffredin

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Marchantiopsida
Urdd: Marchantiales
Teulu: Marchantiaceae
Genws: Marchantia
Rhywogaeth: M. polymorpha
Enw deuenwol
Marchantia polymorpha
L.

Math mwyaf cyffredin o lysiau'r afu yw'r cwpanllys cyffredin (Marchantia polymorpha). Mae'n tyfu ar bridd a chreigiau mewn amrywiaeth o gynefinoedd llaith, gan gynnwys gerddi a thai gwydr. Mae'n rhywogaeth fawr sy'n cyrraedd 10 cm o hyd. Mae'n cynhyrchu adeileddau atgenhedlu ar ffurf palmwydden (y fenyw) neu ambarél (y gwryw).

Ceir sawl is-rywogaeth, gan gynnwys y cwpanllys mynydd (Marchantia polymorpha is-ryw. montivagans).
Is-rywogaeth arall yw'r cwpanllys diffeithdir (Marchantia polymorpha is-ryw. ruderalis).

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru.

Llysiau'r afu

[golygu | golygu cod]

Planhigion anfasgwlaidd bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term ‘llysiau'r afu’ am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

Safonwyd yr enw Cwpanllys cyffredin gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Peter H. Raven, Ray F. Evert a Susan E. Eichhorn: Biology of Plants. Efrog Newydd: W. H. Freeman, 1999.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]