Coprosma repens

{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/Nodyn:Taxonomy/Coprosma|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}

Coprosma repens
Dosbarthiad gwyddonol
Unrecognized taxon (fix):	Coprosma
Rhywogaeth:	C. repens
Enw deuenwol
Coprosma repens A.Rich.
Cyfystyron
Coprosma baueriana Hook. f. Coprosma baueri auct. non Endl. Coprosma retusa Hook. f Coprosma stockii Williams

Coprosma repens
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Plantae
Cytras:	Tracheophytes
Cytras	Angiosperms
Cytras:	Eudicots
Cytras:	Asterids
Trefn:	Gentianales
Teulu:	Rubiaceae
Genws:	Coprosma
Rhywogaeth:	C. repens
Enw binomaidd
Coprosma repens A.Rich.
Cyfystyron
Coprosma baueriana Hook. f. Coprosma baueri auct. non Endl. Coprosma retusa Hook. f Coprosma stockii Williams

Rhywogaeth o lwyn blodeuol neu goeden fechan o'r genws Coprosma, yn y teulu Rubiaceae, sy'n frodorol o Aotearoa yw Coprosma repens . Ymhlith yr enwau cyffredin mae taupata (Māori),tree bedstraw, mirror bush, lookng-glass bush, New Zealand laurel a shiny leaf yn Saesneg .

Disgrifiad

Mae cynefin y rhywogaeth hon yn amrywio'n fawr gyda'i sefyllfa. Mewn sefyllfaoedd agored, megis clogwyni, mae'n mabwysiadu arfer ymledol, tra mewn ardaloedd mwy cysgodol gall dyfu fel coeden fach hyd at 8 metr o uchder. Mae ganddo ddail trwchus a sgleiniog iawn sy'n amrywio'n sylweddol o ran maint, yn dibynnu ar amlygiad i'r elfennau. Mae ymylon y dail yn atroëdig, weithiau i'r graddau y gall y ddeilen fod yn silindrog mewn croestoriad. Mae'r dail sgleiniog yn helpu i oroesi ger lleoliadau arfordirol.

Mae C. repens yn ddeuoecaidd . Cynhyrchir blodau yn y gwanwyn a'r haf, gyda'r blodau gwrywaidd yn ymddangos mewn clystyrau trwchus, cyfansawdd, a'r blodau benywaidd mewn clystyrau llai. Mae gan flodau gwrywaidd gorolla siâp twndis/twmffat sy'n 5 mm o hyd, gyda llabedau hafal i'r tiwb. Mae gan flodau benywaidd blodamlenni byr, a chorolla tiwbaidd 3 mm o hyd, gyda llabedau yn fyrrach na'r tiwb. Mae planhigion benywaidd yn cynhyrchu aeron wyffurf oren-goch, sydd tua 8 mm mewn diamedr a 10 mm o hyd.

Dosbarthiad

Mae'r rhywogaeth yn frodorol i Ynys y Gogledd, Ynys y De, Ynysoedd Kermadec ac Ynysoedd Three Kings yn Aotearoa.

Yn Awstralia, mae wedi cynefino'n naturiol yn ardaloedd arfordirol Victoria, De Cymru Newydd, De Awstralia, Gorllewin Awstralia a Tasmania, ac mae bellach yn cael ei ddosbarthu fel chwyn amgylcheddol yno.

Bellach hefyd mae wedi cynefino ar Ynysoedd Syllan, Cernyw, gorllewin Ewrop.

Amaethu

  Mae'r rhywogaeth wedi bod yn boblogaidd mewn gerddi arfordirol oherwydd ei allu i wrthsefyll halen môr. Er ei bod yn well ganddo briddoedd tywodlyd sydd wedi'u draenio'n dda, gall ymdopi â phriddoedd trymach.

Mae yna nifer fawr o gyltifarau :

• 'Coffee Cream' - ymylon dail melyn hufennog
• 'Coppershine' - dail gydag arlliw efydd copr
• 'Evening Glow' - dail euraidd sy'n newid i arlliwiau oren a phinc-goch cyfoethog yn ystod yr hydref a'r gaeaf
• 'Marble Chips' - dail gydag ymylon gwyn a brycheuyn
• 'Picturata' - dail gydag ardal ganolog euraidd
• 'Pink Splendour' - mae gan y dail ymylon pinc a lliw marwn
• 'Rainbow Surprise' - cyltifar bach gyda dail bach pinc a melynwyrdd
• 'Taupata Gold' - dail hufen gyda chanol gwyrdd
• 'Variegata' - dail gydag ymyl gwyn hufennog
• 'Yvonne' - ffurf gryno gyda dail gwyrdd tywyll

Mae'r cyltifarau 'Marble Queen' a 'Picturata' wedi ennill Gwobr Teilyngdod Gardd y Gymdeithas Arddwriaethol Frenhinol (cadarnhawyd 2017).