Chartres
 | |
 | |
| Arwyddair |
Servanti civem qverna corona datvr  |
|---|---|
| Math |
cymuned |
|
| |
| Poblogaeth |
38,578 |
| Pennaeth llywodraeth |
Jean-Pierre Gorges |
| Cylchfa amser |
UTC+01:00, UTC+2 |
| Gefeilldref/i | |
| Daearyddiaeth | |
| Sir |
arrondissement of Chartres, canton of Chartres-Nord-Est, canton of Chartres-Sud-Est, canton of Chartres-Sud-Ouest, canton of Mainvilliers, Eure-et-Loir, canton of Chartres-1, canton of Chartres-2, canton of Chartres-3 |
| Gwlad |
 Ffrainc |
| Arwynebedd |
16.85 km² |
| Uwch y môr |
142 metr |
| Gerllaw |
Afon Eure |
| Yn ffinio gyda |
Champhol, Mainvilliers, Lucé, Luisant, Le Coudray, Gellainville, Nogent-le-Phaye, Gasville-Oisème |
| Cyfesurynnau |
48.4467°N 1.4883°E |
| Cod post |
28000 |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth |
Maer Chartres |
| Pennaeth y Llywodraeth |
Jean-Pierre Gorges |
Dinas hanesyddol yng ngogledd Ffrainc yw Chartres, prifddinas département Eure-et-Loir, sy'n gorwedd 96 km i'r de-orllewin o ddinas Paris. Fe'i lleolir ar fryn ar lan Afon Eure.
Chartres oedd prif dref llwyth y Carnutes, ac yn y cyfnod Rhufeinig fe'i gelwid yn Autricum, o enw'r afon Autura (Eure), ac yna civitas Carnutum. Daw'r enw "Chartres" o enw'r Carnutes. Llosgwyd y ddinas gan y Normaniaid yn 858. Yn y Canol Oesoedd roedd yn brif dref adral Beauce. Cafodd ei chipio gan y Saeson yn 1417, ond fe'u gyrrwyd allan yn 1432. Yn ystod Rhyfeloedd Crefyddol Ffrainc, cipiwyd hi gan Henri IV yn 1591, a choronwyd ef yno dair blynedd yn ddiweddarach. Yn ystod y rhyfel rhwng Ffrainc a Prwsia, fe'i cipiwyd gan yr Almaenwyr yn 1870.
Adeilad pwysicaf y ddinas yw Eglwys Gadeiriol Chartres, sy'n cael ei hystyried yr enghraifft orau o Eglwys Gadeiriol yn yr arddull gothic yn Ffrainc, ac efallai yn y byd. Enwyd yr eglwys fel Safle Treftadaeth y Byd gan UNESCO.
