Carinthia
Math | talaith yn Awstria |
---|---|
Prifddinas | Klagenfurt am Wörthersee |
Poblogaeth | 561,293 |
Anthem | Kärntner Heimatlied |
Pennaeth llywodraeth | Peter Kaiser |
Cylchfa amser | UTC+01:00, UTC+2 |
Daearyddiaeth | |
Sir | Awstria |
Gwlad | Awstria |
Arwynebedd | 9,535.97 ±0.01 km² |
Uwch y môr | 1,449 metr |
Gerllaw | Afon Drava |
Yn ffinio gyda | Salzburg, Tirol, Styria, Friuli-Venezia Giulia, Veneto |
Cyfesurynnau | 46.7525°N 13.8617°E |
AT-2 | |
Gwleidyddiaeth | |
Corff deddfwriaethol | Landtag of Carinthia |
Swydd pennaeth y Llywodraeth | governor of Carinthia |
Pennaeth y Llywodraeth | Peter Kaiser |
Talaith yn ne Awstria yw Carinthia (Almaeneg: Kärnten, Slofeneg: Koroška). Roedd y boblogaeth yn 2011 yn 558,271. Prifddinas a dinas fwyaf y dalaith yw Klagenfurt, gyda phoblogaeth o 94,303.
Credir bod yr enw o darddiad Celtaidd, gyda dau awgrym posibl:[1]
- carant, "cyfaill", "perthynas" (cymharer "câr", "ceraint" yn Gymraeg).
- karanto, "carreg"
Mae Carinthia yn ffinio â'r Eidal a Slofenia, gyda thaleithiau Tirol, Salzburg a Styria. Ardal fynyddig yw, yn cynnwys rhan o'r Alpau dwyreiniol, ac mae copa uchaf Awstria, y Großglockner, ar y ffîn rhwng Carinthia a'r Tirol. Rhennir y dalaith yn ddwy ddinas annibynnol (Statutarstädte) ac wyth ardal (Bezirke).
Dinasoedd annibynnol
[golygu | golygu cod]Ardaloedd
[golygu | golygu cod]- Spittal an der Drau
- Hermagor
- Villach-Land
- Feldkirchen
- St. Veit an der Glan
- Klagenfurt-Land
- Völkermarkt
- Wolfsberg
Dwyieithrwydd
[golygu | golygu cod]Ceir lleiafrif Slofeneg ei iaith mewn rhannau o'r dalaith, ac mae mudiad yn galw am arwyddion ffyrdd dwyieithog. Yn 1972, penderfynodd llywodraeth Bruno Kreisky a llywodraethwr Carinthia, Hans Sima, osod arwyddion dwyieithog mewn ardal yn Ne Carinthia, ond dinistriwyd hwy gan fudiadau adain-dde oedd yn gwrthwynebu dwyieithrwydd.
Yn 1977, penderfynodd y llywodraeth ffederal osod arwyddion dwyieithog ymhob cymuned lle'r oedd 25% neu fwy o'r boblogaeth yn siarad Slofeneg. Ni lwyddwyd i'w gosod ymhob un o'r rhain oherwydd gwrthwynebiad. Yn 2001, gorchymynwyd gosod arwyddion dwyieithog ym mhob cymuned lle'r oedd 10% o'r boblogaeth yn siarad Slofeneg, ond gwrthododd y llywodraethwr ar y pryd, Jörg Haider, wneud hynny.
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Nodiadau
[golygu | golygu cod]- ↑ cf. H.D. Pohl, Kärnten - deutsche und slowenische Namen (Klagenfurt: Hermagoras, 2000), tt. 84f., 87-118.
Taleithiau Awstria | |
---|---|
Awstria Isaf | Awstria Uchaf | Burgenland | Carinthia | Fienna| Salzburg | Styria | Tirol | Vorarlberg |