Bwrdd Ffilmiau Cymraeg
Corff cynhyrchu ffilmiau oedd y Bwrdd Ffilmiau Cymraeg a ffurfiwyd ym mis Gorffennaf 1970. O ganlyniad i ysgol breswyl ar Gyfryngau Llenyddol Newydd yng Ngregynog, ger y Trallwng, fe'i ffurfiwyd o dan adain Cyngor Celfyddydau Gogledd Cymru. Ei nod oedd annog a hyrwyddo cynhyrchu ffilmiau yn y Gymraeg.
Ei enw cychwynnol oedd Panel Ffilmiau Cymraeg Gregynog cyn newid i Bwrdd Ffilmiau'r Gogledd yn 1972 ac yna Bwrdd Ffilmiau Cymraeg yn fuan wedyn. Cynhyrchwyd sawl ffilm cyn i'r bwrdd gael ei ddiddymu ym mis Medi 1986.[1]
Mae deunydd ffilm a chofnodion gweinyddol y bwrdd wedi eu harchifo yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru.
Cynyrchiadau[golygu | golygu cod]
Cynhyrchwyd sawl ffilm gofiadwy gan y bwrdd yn cynnwys un o'r ffilmiau arswyd cyntaf yn Gymraeg, O'r Ddaear Hen a'r "comedi tywyll" Gwaed Ar Y Sêr. Aethpwyd a'r ffilmiau hyn ar daith o Gymru ac fe'u dangoswyd i nifer o blant ysgol gynradd; yn dilyn hyn roedd storiau yn y papurau newydd am fod rhieni yn cwyno fod y ffilmiau wedi eu dychryn eu plant.[2]
Ar ôl lansio S4C yn 1982, ffilm fawr gyntaf y sianel a ddangoswyd adeg y Nadolig y flwyddyn honno oedd Madam Wen, addasiad o nofel antur wedi'i gosod yn Sir Fôn. Yn dilyn helbul am orwario ar y ffilm, syrthiodd y bai ar bennaeth y Bwrdd Ffilmiau ar y pryd, Gwilym Owen. Fe'i orfodwyd gan S4C i adael swydd pennaeth y bwrdd ond cafodd ei gydnabod fel cynhyrchydd ar gredydau y ffilm.[3]
Rhestr cynyrchiadau[golygu | golygu cod]
- Ffilmiau a gomisiynwyd gan y bwrdd
- Yr Hen Dynnwr Lluniau (1973)
- Arlunydd wrth ei Waith (1974)
- Capeli (1974)
- Ifan ar Ffo (1974)
- Scersli Bilif (1974)
- Gwaed Ar Y Sêr (1975)
- Y Dieithryn (1977)
- Ffilmiau gwreiddiol i blant
- Crochendy Syr Wynff a Mici (1979)
- Garej Syr Wynff a Mici (1979)
- Teliffant (1979)
- Ffilmiau'r bwrdd fel uned gynhyrchu annibynnol
- Newid Gêr (1980)
- Teisennau Mair (1980)
- O.G. (1981)
- O'r Ddaear Hen (1981)
- Madam Wen (1982)
- Ty'd Yma Tomi (1984)
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Llyfrgell Genedlaethol Cymru - Bwrdd Ffilmiau Cymraeg, archifau. Adalwyd ar 12 Medi 2017.
- ↑ Y ffilm wnaeth ddychryn plant Cymru , BBC Cymru Fyw, 6 Tachwedd 2016. Cyrchwyd ar 12 Medi 2017.
- ↑ Cofio: Dyma 1982. BBC Cymru. Adalwyd ar 12 Medi 2017.