Tafodiaith: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 17:35, 21 Mai 2019

Amrywiad o iaith sydd yn nodweddiadol o grŵp penodol o siaradwyr yw tafodiaith. Gwelir tafodieithoedd gwahanol mewn rhanbarthau daearyddol gwahanol, ond gall hefyd gweld gwahaniaethau rhwng y ffordd siarader iaith o ganlyniad i ffactorau eraill, e.e. dosbarth cymdeithasol. Weithiau caiff tafodiaith ei chymysgu ag acen; cyfeirir acen at ynganiad nodweddiadol yn unig, tra bo tafodiaith yn cynnwys gramadeg a geirfa llafar hefyd. Gelwir astudiaeth tafodieithoedd yn dafodieitheg.

Enghreifftiau Cymreig

Tafodiaith Penrhyn Gwyr^[1]

Angletouch: pryf genwair, mwydyn
Back: plât haearn
Bossey: llo heb ei ddiddyfnu
Carthen: nithlen
Bumbagus: aderyn y bwn
Cassaddle: darn harnais i geffyl gwaith
Charnel: blwch gofod uwchben lle tân, yn aml ar gyfer crogi bacwn
Cloam: llestri pridd
Cratch: tas wair
Culm: cwlm, cwlwm, i losgi calch
Deal: torllwyth o foch
Drashel: ffust
Dumbledarry: chwilen bwm
Evil: fforch deilo tri-phigyn
Galeeny: iar gini
Gambo: cert, wagen
Glaster: llaeth enwyn yn y stên, glasdwr?
Gurgins: blawd bras
Hambrack: coler ceffyl o wellt (cf rach)
Holmes: celyn
Ipson: yr hyn y gellid ei ddal wrth gwpannu'r dwylo
Jalap: eli; moddion rhyddhaol
Kerning: aeddfddu; troi'n sur
Kersey: brethyn a wehyddid o wlan pur
Kittlebegs: coesarnau
Kyling: pysgota môr
Lake: nant, afonig
Lansher: porfa werdd rhwng daliadau a ddelir hn gyffredin
Mapsant: gŵyl mabsant leol
Mawn: basged wiail ar gyfer porthiant
Mort: saim mochyn; bloneg
Mucka: cadlas
Nestletrip: bach y nyth (moch)
Oakwib: chwilen bwm
Owlers: smyglwyr gwlan
Pill: nant
Pilmy: llychlyd
Rach: ysgub olaf i'w gynaeafu
Reremouse: ystlum
Riff: stric i finiogi pladur
Rying: pysgota
Shoat: torth wenith fechan
Slade: gallt glan y môr
Soul: caws a menhn a fwytir â bara
Spleet: 1) nodwydd wau, 2) trosol chwarelwr
Vair: carlwm neu wenci (cf. verre, F. croen wiwer)
Viel/Vile: cae, a ddefnyddid o hyd i ddisgrifio'r comin yn Rhosili.
Want: gwadd, gwahadden, twrch daear
Wimbling: nithio
Witches: gwyfynod
Zig: iwrin, golch
Zive: pladur
Zongals: lloffion ŷd
Zul/sul: aradr, gwŷdd

Cyfeiriadau

Ffynonellau

Crystal, D. 2005. How Language Works Penguin Books. ISBN 0-14-051538-0

Cyfeiriadau

Mae'r erthygl hon yn cynnwys term neu dermau sydd efallai wedi eu bathu'n newydd sbon: amrywiad (ieithyddol) o'r Saesneg "(linguistic) variety". Gallwch helpu trwy safoni'r termau.

↑ Addaswyd o Gower Magazine [1] ym Mwletin Llên Natur rhifyn 44 [2]

[1] Addaswyd o Gower Magazine [1] ym Mwletin Llên Natur rhifyn 44 [2]

[1]

@@ Llinell 2: / Llinell 2: @@
 ==Enghreifftiau Cymreig==
-;Tafodiaith Penrhyn Gwyr<ref>Addaswyd o Gower Magazine[http://www.gowermagazine.com/gower_dialect.htm] ym Mwletin Llên Natur rhifyn 44[https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn44.pdf]</ref></br>
+;Tafodiaith Penrhyn Gwyr<ref>Addaswyd o Gower Magazine [http://www.gowermagazine.com/gower_dialect.htm] ym Mwletin Llên Natur rhifyn 44 [https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn44.pdf]</ref>
-Angletouch: pryf genwair, mwydyn</br>
+Angletouch: pryf genwair, mwydyn<br />
-Back: plât haearn</br>
+Back: plât haearn<br />
-Bossey: llo heb ei ddiddyfnu</br>
+Bossey: llo heb ei ddiddyfnu<br />
-Carthen: nithlen</br>
+Carthen: nithlen<br />
-Bumbagus: aderyn y bwn</br>
+Bumbagus: aderyn y bwn<br />
-Cassaddle: darn harnais i geffyl gwaith</br>
+Cassaddle: darn harnais i geffyl gwaith<br />
-Charnel: blwch gofod uwchben lle tân, yn aml ar gyfer crogi bacwn</br>
+Charnel: blwch gofod uwchben lle tân, yn aml ar gyfer crogi bacwn<br />
-Cloam: llestri pridd</br>
+Cloam: llestri pridd<br />
-Cratch: tas wair</br>
+Cratch: tas wair<br />
-Culm: cwlm, cwlwm, i losgi calch</br>
+Culm: cwlm, cwlwm, i losgi calch<br />
-Deal: torllwyth o foch</br>
+Deal: torllwyth o foch<br />
-Drashel: ffust</br>
+Drashel: ffust<br />
-Dumbledarry: chwilen bwm</br>
+Dumbledarry: chwilen bwm<br />
-Evil: fforch deilo tri-phigyn</br>
+Evil: fforch deilo tri-phigyn<br />
-Galeeny: iar gini</br>
+Galeeny: iar gini<br />
-Gambo: cert, wagen</br>
+Gambo: cert, wagen<br />
-Glaster: llaeth enwyn yn y stên, glasdwr?</br>
+Glaster: llaeth enwyn yn y stên, glasdwr?<br />
-Gurgins: blawd bras</br>
+Gurgins: blawd bras<br />
-Hambrack: coler ceffyl o wellt (cf rach)</br>
+Hambrack: coler ceffyl o wellt (cf rach)<br />
-Holmes: celyn</br>
+Holmes: celyn<br />
-Ipson: yr hyn y gellid ei ddal wrth gwpannu'r dwylo</br>
+Ipson: yr hyn y gellid ei ddal wrth gwpannu'r dwylo<br />
-Jalap: eli; moddion rhyddhaol</br>
+Jalap: eli; moddion rhyddhaol<br />
-Kerning: aeddfddu; troi'n sur</br>
+Kerning: aeddfddu; troi'n sur<br />
-Kersey: brethyn a wehyddid o wlan pur</br>
+Kersey: brethyn a wehyddid o wlan pur<br />
-Kittlebegs: coesarnau</br>
+Kittlebegs: coesarnau<br />
-Kyling: pysgota môr</br>
+Kyling: pysgota môr<br />
-Lake: nant, afonig</br>
+Lake: nant, afonig<br />
-Lansher: porfa werdd rhwng daliadau a ddelir hn gyffredin</br>
+Lansher: porfa werdd rhwng daliadau a ddelir hn gyffredin<br />
-Mapsant: gŵyl mabsant leol</br>
+Mapsant: gŵyl mabsant leol<br />
-Mawn: basged wiail ar gyfer porthiant</br>
+Mawn: basged wiail ar gyfer porthiant<br />
-Mort: saim mochyn; bloneg</br>
+Mort: saim mochyn; bloneg<br />
-Mucka: cadlas</br>
+Mucka: cadlas<br />
-Nestletrip: bach y nyth (moch)</br>
+Nestletrip: bach y nyth (moch)<br />
-Oakwib: chwilen bwm</br>
+Oakwib: chwilen bwm<br />
-Owlers: smyglwyr gwlan</br>
+Owlers: smyglwyr gwlan<br />
-Pill: nant</br>
+Pill: nant<br />
-Pilmy: llychlyd</br>
+Pilmy: llychlyd<br />
-Rach: ysgub olaf i'w gynaeafu</br>
+Rach: ysgub olaf i'w gynaeafu<br />
-Reremouse: ystlum</br>
+Reremouse: ystlum<br />
-Riff: stric i finiogi pladur</br>
+Riff: stric i finiogi pladur<br />
-Rying: pysgota</br>
+Rying: pysgota<br />
-Shoat: torth wenith fechan</br>
+Shoat: torth wenith fechan<br />
-Slade: gallt glan y môr</br>
+Slade: gallt glan y môr<br />
-Soul: caws a menhn a fwytir â bara</br>
+Soul: caws a menhn a fwytir â bara<br />
-Spleet: 1) nodwydd wau, 2) trosol chwarelwr</br>
+Spleet: 1) nodwydd wau, 2) trosol chwarelwr<br />
-Vair: carlwm neu wenci (cf. verre, F. croen wiwer)</br>
+Vair: carlwm neu wenci (cf. verre, F. croen wiwer)<br />
-Viel/Vile: cae, a ddefnyddid o hyd i ddisgrifio'r comin yn Rhosili.</br>
+Viel/Vile: cae, a ddefnyddid o hyd i ddisgrifio'r comin yn Rhosili.<br />
-Want: gwadd, gwahadden, twrch daear</br>
+Want: gwadd, gwahadden, twrch daear<br />
-Wimbling: nithio</br>
+Wimbling: nithio<br />
-Witches: gwyfynod</br>
+Witches: gwyfynod<br />
-Zig: iwrin, golch</br>
+Zig: iwrin, golch<br />
-Zive: pladur</br>
+Zive: pladur<br />
-Zongals: lloffion ŷd</br>
+Zongals: lloffion ŷd<br />
-Zul/sul: aradr, gwŷdd</br>
+Zul/sul: aradr, gwŷdd
 ==Cyfeiriadau==