Rhyfel Pwnig Cyntaf: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) ehangu |
Alexbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: hu:Első pun háború |
||
Llinell 12: | Llinell 12: | ||
[[ar:حرب بونيقية أولى]] |
[[ar:حرب بونيقية أولى]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[bg:Първа пуническа война]] |
[[bg:Първа пуническа война]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ca:Primera Guerra Púnica]] |
[[ca:Primera Guerra Púnica]] |
||
[[cs:První punská válka]] |
[[cs:První punská válka]] |
||
Llinell 20: | Llinell 20: | ||
[[de:Erster Punischer Krieg]] |
[[de:Erster Punischer Krieg]] |
||
[[en:First Punic War]] |
[[en:First Punic War]] |
||
⚫ | |||
[[eo:Unua Punika Milito]] |
[[eo:Unua Punika Milito]] |
||
⚫ | |||
[[eu:Lehen Gerra Puniko]] |
[[eu:Lehen Gerra Puniko]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Première Guerre punique]] |
[[fr:Première Guerre punique]] |
||
[[gl:Primeira Guerra Púnica]] |
[[gl:Primeira Guerra Púnica]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[hr:Prvi punski rat]] |
[[hr:Prvi punski rat]] |
||
[[hu:Első pun háború]] |
|||
[[is:Fyrsta púnverska stríðið]] |
[[is:Fyrsta púnverska stríðið]] |
||
[[it:Prima guerra punica]] |
[[it:Prima guerra punica]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ka:პირველი პუნიკური ომი]] |
[[ka:პირველი პუნიკური ომი]] |
||
⚫ | |||
[[la:Primum Bellum Punicum]] |
[[la:Primum Bellum Punicum]] |
||
[[lt:Pirmasis Pūnų karas]] |
[[lt:Pirmasis Pūnų karas]] |
||
[[mk:Прва пунска војна]] |
[[mk:Прва пунска војна]] |
||
[[nl:Eerste Punische oorlog]] |
[[nl:Eerste Punische oorlog]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[nn:Den første punarkrigen]] |
[[nn:Den første punarkrigen]] |
||
⚫ | |||
[[pl:I wojna punicka]] |
[[pl:I wojna punicka]] |
||
[[pt:Primeira Guerra Púnica]] |
[[pt:Primeira Guerra Púnica]] |
||
Llinell 45: | Llinell 47: | ||
[[sl:Prva punska vojna]] |
[[sl:Prva punska vojna]] |
||
[[sr:Први пунски рат]] |
[[sr:Први пунски рат]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Första puniska kriget]] |
[[sv:Första puniska kriget]] |
||
[[zh:第一次布匿战争]] |
[[zh:第一次布匿战争]] |
Fersiwn yn ôl 20:35, 14 Awst 2008
Rhyfel rhwng Gweriniaeth Rhufain a Carthago, a ymladdwyd rhwng 264 CC a 241 CC oedd y Rhyfel Pwnig Cyntaf. Hwn oedd y cyntaf o dri rhyfel a elwir y Rhyfeloedd Pwnig. Daw'r enw "Pwnig" o'r term Lladin am y Carthaginiaid, Punici, yn gynharach Poenici, oherwydd eu bod o dras y Ffeniciaid.
Dechreuodd y rhyfel yn Sicilia pan ymosododd Hiero II, unben Siracusa ar y Mamertiaid. Gofynnodd y Mamertiaid yn gofyn am gymorth Carthago, ond wedi atal ymosodiad Sicracusa, gwrethododd y Carthaginiaid adael. Trôdd y Mamertiaid at y Rhufeiniaid am gymorth, a chroesodd y conswl Rhufeinig Appius Claudius Caudex i Sicilia gyda dwy leng, y tro cyntaf i fyddin Rufeinig groesi'r môr. Gorchfygodd Claudius y Carthaginiaid mewn brwydr ger Messina.
Bu llawer o'r brwydro ar ynys Sicilia, a hefyd ymladd ar y môr rhwng y ddwy lynges. Wedi brwydro hir, bu raid i Carthago ofyn am delerau heddwch, a chollodd lawer o diriogaethau.