Rhyfeloedd Pwnig

Oddi ar Wicipedia
Rhyfeloedd Pwnig
Enghraifft o'r canlynolseries of wars Edit this on Wikidata
Dechreuwyd264 CC Edit this on Wikidata
Daeth i ben146 CC Edit this on Wikidata
Yn cynnwysRhyfel Pwnig Cyntaf, Ail Ryfel Pwnig, Trydydd Rhyfel Pwnig Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Hannibal yn croesi'r Alpau yn ystod yr Ail Ryfel Pwnig. Ffresco o tua 1510, Amgueddfa'r Capitol, Rhufain.

Y Rhyfeloedd Pwnig yw'r term a ddefnyddir am gyfres o ryfeloedd rhwng Gweriniaeth Rhufain a Carthago, a ymladdwyd rhwng 264 CC a 146 CC. Daw'r enw o'r term Lladin am y Carthaginiaid, Punici, yn gynharach Poenici, oherwydd eu bod o dras y Ffeniciaid.

Y Rhyfel Pwnig Cyntaf[golygu | golygu cod]

Ymladdwyd y rhyfel rhwng 264 CC a 241 CC, gyda llawer o'r brwydro ar ynys Sicilia, a hefyd ymladd ar y môr rhwng y ddwy lynges. Wedi brwydro hir, bu raid i Carthago ofyn am delerau heddwch, a chollodd lawer o diriogaethau.

Yr Ail Ryfel Pwnig[golygu | golygu cod]

Yn y blynyddoedd yn dilyn y Rhyfel Pwnig Cyntaf, enillodd Carthago drefedigaethau newydd yn Sbaen, a daeth yn bwerus unwaith eto. Dechreuodd yr Ail Ryfel Pwnig yn Sbaen yn 218 CC. Penderfynodd y cadfridog Carthaginiaidd Hannibal ymosod ar yr Eidal, ac enillodd nifer o fuddugoliaethau syfrdanol dros y Rhufeiniaid, a ddioddefodd golledion enbyd. Fodd bynnag Rhufain fu'n fuddugol unwaith eto, ac yn 202 CC bu raid i Carthago dderbyn telerau Rhufain ac ildio, gan golli ei threfedigaethau a gorfod talu swm fawr o arian i Rufain dros gyfnod o flynyddoedd.

Y Trydydd Rhyfel Pwnig[golygu | golygu cod]

Gorchfygwyd Carthago gan y Rhufeiniaid eto yn y Trydydd Rhyfel Pwnig (149 CC hyd 146 CC), a dinistriwyd y ddinas yn llwyr.