Treiglad

Newid mewn cytsain ar ddechrau gair yn ôl ei safle neu swyddogaeth yw treiglad. Mae treigladau'n nodweddiadol o'r ieithoedd Celtaidd, ond mae treigladau'n digwydd mewn sawl iaith arall fel Fula (iaith yng ngorllewin Affrica) a Nivkh (iaith o Siberia).

Treigliadau yn Gymraeg

Mae gan y Gymraeg dri phrif dreiglad, y treiglad meddal, y treiglad trwynol a'r treiglad llaes. Yn Gymraeg mae treigliadau'n achosi i frawddegau llifo’n rhwydd ac yn fwy esmwyth i’r glust.

Treigliad meddal

Ceir treiglad meddal mewn enwau ac ansoddeiriau.

Dyma’r llythrennau sy’n treiglo’n feddal:

• B → F
• C → G
• D → Dd
• G yn cael ei ddisgyn
• Ll → L
• M → F
• P → B
• Rh → R
• T → D

Treigliad trwynol

Ceir treigial trywnol ar ôl rhagenw, megis fy, neu adroddiad, megis yn.

Dyma’r llythrennau sy’n treiglo’n drwynol:

• B → M
• C → Ngh
• D → N
• G → Ng
• P → Mh
• T → Nh

Treigliad llaes

Ceir treigial llaes ar ôl rhagenw benywaidd, megis ei, neu cysyllteiriau, megis a.

Dyma’r llythrennau sy’n treiglo’n llaes:

• C → Ch
• P → Ph
• T → Th

Gyda'r treiglad llaes, rhoddwyd "h" cyn lafariaid hefyd.

Eginyn erthygl sydd uchod am iaith. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.