Persli: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
ZéroBot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: os:Басгæрдæг |
Legobot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 76 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q25284 (translate me) |
||
Llinell 47: | Llinell 47: | ||
[[Categori:Llysiau]] |
[[Categori:Llysiau]] |
||
[[Categori:Apiaceae]] |
[[Categori:Apiaceae]] |
||
[[ar:بقدونس]] |
|||
[[ba:Петрушка үләне]] |
|||
[[bar:Petersilie]] |
|||
[[bg:Магданоз]] |
|||
[[br:Perisilh]] |
|||
[[bs:Peršun]] |
|||
[[ca:Julivert]] |
|||
[[cs:Petržel]] |
|||
[[csb:Piotrëszka]] |
|||
[[da:Persille]] |
|||
[[de:Petersilie]] |
|||
[[el:Μαϊντανός]] |
|||
[[en:Parsley]] |
|||
[[eo:Petroselo]] |
|||
[[es:Petroselinum crispum]] |
|||
[[et:Aedpetersell]] |
|||
[[eu:Perrexil]] |
|||
[[fa:جعفری (گیاه)]] |
|||
[[fi:Persilja]] |
|||
[[fr:Persil]] |
|||
[[frr:Pitersile]] |
|||
[[gl:Perexil]] |
|||
[[he:פטרוזיליה]] |
|||
[[hi:अजमोद]] |
|||
[[hr:Peršin]] |
|||
[[ht:Pèsi]] |
|||
[[hu:Petrezselyem]] |
|||
[[hy:Մաղադանոս]] |
|||
[[id:Peterseli]] |
|||
[[io:Petroselo]] |
|||
[[is:Steinselja]] |
|||
[[it:Petroselinum crispum]] |
|||
[[ja:パセリ]] |
|||
[[ka:ოხრახუში]] |
|||
[[kk:Ақжелкен]] |
|||
[[ko:파슬리]] |
|||
[[ku:Gêjnak]] |
|||
[[la:Petroselinum]] |
|||
[[lbe:Накьлил уртту]] |
|||
[[lmo:Petroselinum crispum]] |
|||
[[lt:Petražolė]] |
|||
[[lv:Pētersīļi]] |
|||
[[mk:Магдонос]] |
|||
[[ms:Pokok Pasli]] |
|||
[[myv:Алашань тикше]] |
|||
[[nah:Perexil]] |
|||
[[nap:Petrusino]] |
|||
[[nl:Peterselie]] |
|||
[[nn:Persille]] |
|||
[[no:Persille]] |
|||
[[oc:Jolverd]] |
|||
[[os:Басгæрдæг]] |
|||
[[pdc:Pederli]] |
|||
[[pl:Pietruszka zwyczajna]] |
|||
[[pt:Salsa (planta)]] |
|||
[[qu:Qhurita]] |
|||
[[ro:Pătrunjel]] |
|||
[[ru:Петрушка кудрявая]] |
|||
[[sc:Pedrusìmula]] |
|||
[[scn:Petroselinum hortense]] |
|||
[[sco:Persel]] |
|||
[[sh:Peršin]] |
|||
[[simple:Parsley]] |
|||
[[sl:Navadni peteršilj]] |
|||
[[sq:Majdanozi]] |
|||
[[sr:Першун]] |
|||
[[sv:Persilja]] |
|||
[[ta:வோக்கோசு]] |
|||
[[tr:Maydanoz]] |
|||
[[uk:Петрушка]] |
|||
[[vec:Parsémoło]] |
|||
[[vi:Mùi tây]] |
|||
[[vls:Perselle]] |
|||
[[wa:Pierzin]] |
|||
[[yi:פעטרישקע]] |
|||
[[zh:香芹]] |
Fersiwn yn ôl 08:31, 14 Mawrth 2013
Persli | |
---|---|
Llun botanegol o'r planhigyn Persli | |
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Plantae |
Ddim wedi'i restru: | Angiosbermau |
Ddim wedi'i restru: | Ewdicotau |
Ddim wedi'i restru: | Asteridau |
Urdd: | Apiales |
Teulu: | Apiaceae |
Genws: | Petroselinum |
Rhywogaeth: | P. crispum |
Enw deuenwol | |
Petroselinum crispum (Mill.) Fuss |
Perlysieuyn blodeuol, defnyddiol iawn yn y gegin yw'r Persli neu'r Perllys (Lladin: Petroselinum crispum; Saesneg: Parsley) ac fe'i tyfir mewn gerddi i roi blas ar fwyd. Ond mae iddo ei beryglon hefyd. Mae ei flas yn eitha tebyg i flas llysiau'r bara (Sa: coriander), ond nad yw cweit mor gryf.
Gwahanol fathau
Ceir dau fath cyffredin: y ddeilen gyrliog a drafodir yn yr erthygl hon a'r ddeilen llyfn, fflat (Lladin: Petroselinum neapolitanum) sydd â blas cryfach oherwydd fod mwy o'r olew apiol ynddo.[1] Ond tyfu'r math cyrliog mae llawer o arddwyr, gan ei fod yn fwy anhebyg i'r cegid (Sa: hemlock).
Math arall sy'n gyffredin drwy Ewrop ac UDA yw'r 'Perllys gwreiddiog' sy'n cael ei dyfu'n unswydd am ei wreiddyn - sy'n edrych yn debyg iawn i panas.
Planhigyn cynorthwyol
(Saesneg: Companion plant). Mae'r perllys yn cael ei blannu'n aml, nid er mwyn ei fwyta, ond oherwydd ei fod yn atynnu gwenyn i'r ardd. Mae e felly'n cynorthwyo planhigion eraill. Er enghraifft, mae'n cael ei blannu ger planhigion tomato er mwyn dennu'r wenynen feirch, er mwyn iddi hithau ladd 'siani fachog y tomato' (Sa: tomato hornworms) sy'n gloddesta ar neithdar y planhigyn perllys. Yn ai, mae'r perllys yn creu arogl cryf iawn sy'n cuddio arogl y planhigyn tomato, ac felly mae hwnnw'n cael llonydd.
Rhinweddau meddygol
Dywedir fod y gwreiddiau'n cynnwys mwy o ddaioni na'r dail. Mae'r persli'n llawn o Fitamin C, Fitamin A a mwynau gwerthfawr sy'n lleddfu problemau yn yr arennau a'r bledren. Gellir gwasgu'r dail a'r gwreiddiau er mwyn defnyddio'r olew i ladd llau pen.[2][3]
Gofal: dylai merched beichiog beidio bwyta perllys rhag iddynt gael problemau gyda'r arennau.
Cyfeiriadau
- ↑ Gerddi Osage: persli
- ↑ Llysiau Rhinweddol gan Ann Jenkins, cyhoeddwyd gan Wasg Gomer, 1982.
- ↑ Gwefan Saesneg 'Gardens Ablaze'