Brwydr Maes Maen Cymro: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
→‎Cyfeiriadau: newidiadau man using AWB
Llinell 7: Llinell 7:
==Cyfeiriadau==
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
{{cyfeiriadau}}

{{eginyn hanes Cymru}}


[[Categori:1118]]
[[Categori:1118]]
Llinell 13: Llinell 15:
[[Categori:Teyrnas Gwynedd]]
[[Categori:Teyrnas Gwynedd]]
[[Categori:Teyrnas Powys]]
[[Categori:Teyrnas Powys]]

{{eginyn hanes Cymru}}

Fersiwn yn ôl 15:39, 7 Mawrth 2013

Brwydr fawr oedd Brwydr Maes Maen Cymro a ymladdwyd yn 1118 ger Rhewl, ger Rhuthun, Sir Ddinbych. Achos y frwydr oedd yr ymgiprys rhwng teyrnasoedd Powys a Gwynedd dros reolaeth ar Y Berfeddwlad.

Roedd Gwynedd yn ceisio ehangu i gyfeiriad y dwyrain trwy gipio Rhos a Rhufoniog. Rheolwyd y ddau gantref hynny gan yr Arglwydd Hywel ab Ithel, un o ddeiliaid Maredudd ap Bleddyn, brenin Powys. Yn 1118, gyda llu Maredudd, ymosodd Hywel ar arglwyddi Dyffryn Clwyd. Enillodd lluoedd Hywel a Maredudd y dydd ond lladdwyd Hywel ei hun ar faes y gad.[1]

Bu farw Hywel heb etifedd i'w olynu. Ymddengys nad oedd Maredudd ap Bleddyn yn ddigon cryf i gymryd meddiant ar arglwyddiaeth Hywel. Felly cipwyd y deyrnas fechan gan feibion Gruffudd ap Cynan a'i gwneud yn rhan o deyrnas Gwynedd. Roedd hynny'n gam pwysig yn hanes Gwynedd am ei fod yn sicrhau terfynau dwyreiniol y deyrnas honno ac yn galluogi'r brenin i ehangu i gyfeiriad y de, unwaith eto ar draul Powys.[1]

Cyfeiriadau

  1. 1.0 1.1 A. H. Williams, An Introduction to the History of Wales, cyfrol II (Gwasg Prifysgol Cymru, d.d.), tud. 9.
Baner CymruEicon awrwydr   Eginyn erthygl sydd uchod am hanes Cymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.