Jamaica: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B cat
Tagiau: Golygiad cod 2017
gwybodlen newydd
Llinell 1: Llinell 1:
{{Gwybodlen Gwlad
{{Gwybodlen lle| |gwlad={{banergwlad|Jamaica}}}}

|enw_brodorol = Jamaica
|enw_confensiynol_hir =
|delwedd_baner = Flag of Jamaica.svg
|enw_cyffredin = Jamaica
|delwedd_arfbais = Jamaica coa.png
|math symbol = Arfbais
|erthygl_math_symbol = Arfbais
|arwyddair_cenedlaethol = ''Out of many, one people'' <br><small>("Allan o lawer, un bobl")</small>
|anthem_genedlaethol = ''[[Jamaica, Land We Love]]''<br>(Anthem frenhinol: ''[[God Save the Queen]]'')
|delwedd_map = LocationJamaica.svg
|prifddinas = [[Kingston, Jamaica|Kingston]]
|dinas_fwyaf = Kingston
|ieithoedd_swyddogol = [[Saesneg]]
|math_o_lywodraeth = [[Democratiaeth]] [[senedd]]ol
|teitlau_arweinwyr1 = - [[Teyrn Jamaica|Teyrn]]
|enwau_arweinwyr1 = [[Elisabeth II, brenhines y Deyrnas Unedig|Elisabeth II]]
|teitlau_arweinwyr2 = - [[Llywodraethwr Cyffredinol Jamaica|Llywodraethwr Cyffredinol]]
|enwau_arweinwyr2 = [[Patrick Allen]]
|teitlau_arweinwyr3 = - [[Prif Weiniodg Jamaica|Prif Weinidog]]
|enwau_arweinwyr3 = [[Portia Simpson-Miller]]
|digwyddiad_sefydlu'r_wladwriaeth = [[Annibyniaeth]]
|digwyddiadau_gwladwriaethol = - Dyddiad
|dyddiad_y_digwyddiad = oddi wrth y [[Y Deyrnas Unedig|DU]]<br />[[6 Awst]] [[1962]]
|maint_arwynebedd = 1 E10
|arwynebedd = 10,991
|safle_arwynebedd = 166ain
|canran_dŵr = 1.5
|blwyddyn_amcangyfrif_poblogaeth = 2005
|cyfrifiad_poblogaeth =
|blwyddyn_cyfrifiad_poblogaeth =
|amcangyfrif_poblogaeth = 2,651,000
|safle_amcangyfrif_poblogaeth = 138ain
|dwysedd_poblogaeth = 241.2
|safle_dwysedd_poblogaeth = 49ain
|blwyddyn_CMC_PGP = 2005
|CMC_PGP = $11.69 biliwn
|safle_CMC_PGP = 131ain
|CMC_PGP_y_pen = $4,3000
|safle_CMC_PGP_y_pen = 113eg
|blwyddyn_IDD = 2004
|IDD = 0.724
|safle_IDD = 104ydd
|categori_IDD = {{IDD canolig}}
|arian = [[Doler Jamaica]]
|côd_arian_cyfred = JMD
|cylchfa_amser =
|atred_utc = -5
|atred_utc_haf =
|cylchfa_amser_haf =
|côd_ISO = [[.jm]]
|côd_ffôn = 1-876
|nodiadau =
}}
Gwlad ac ynys yn [[y Môr Caribî]] yw '''Jamaica'''. Mae'r gwledydd cyfagos yn cynnwys [[Cuba]] i'r gogledd, [[Ynysoedd Cayman]] i'r gogledd-ddwyrain ac [[Haiti]] i'r dwyrain.
Gwlad ac ynys yn [[y Môr Caribî]] yw '''Jamaica'''. Mae'r gwledydd cyfagos yn cynnwys [[Cuba]] i'r gogledd, [[Ynysoedd Cayman]] i'r gogledd-ddwyrain ac [[Haiti]] i'r dwyrain.



Fersiwn yn ôl 17:02, 27 Awst 2020

Jamaica
ArwyddairAllan o lawer, un bobl Edit this on Wikidata
Mathteyrnas y Gymanwlad, esblygiad tiriogaethol yr Ymerodraeth Brydeinig, ynys-genedl, gwlad, gwladwriaeth sofran, gwladwriaeth archipelagig Edit this on Wikidata
Lb-Jamaika.ogg, LL-Q7913 (ron)-KlaudiuMihaila-Jamaica.wav Edit this on Wikidata
PrifddinasKingston Edit this on Wikidata
Poblogaeth2,697,983 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1962 Edit this on Wikidata
AnthemJamaica, Land We Love, God Save the King Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethAndrew Holness Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC−05:00, America/Jamaica Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol
Saesneg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynoly Caribî, ystyrir gan yr UE fel gwlad sy'n hafan i bobl sy'n osgoi trethi Edit this on Wikidata
GwladBaner Jamaica Jamaica
Arwynebedd10,991.90954 km² Edit this on Wikidata
GerllawMôr y Caribî Edit this on Wikidata
Yn ffinio gyday Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau18.18°N 77.4°W Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolCabinet of Jamaica Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholParliament of Jamaica Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y wladwriaeth
teyrn Jamaica, Governor-General of Jamaica Edit this on Wikidata
Pennaeth y wladwriaethSiarl III Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
Prif Weinidog Jamaica Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethAndrew Holness Edit this on Wikidata
Map
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)$14,658 million, $17,098 million Edit this on Wikidata
ArianJamaican dollar Edit this on Wikidata
Canran y diwaith13 ±1 canran Edit this on Wikidata
Cyfartaledd plant2.046 Edit this on Wikidata
Mynegai Datblygiad Dynol0.709 Edit this on Wikidata

Gwlad ac ynys yn y Môr Caribî yw Jamaica. Mae'r gwledydd cyfagos yn cynnwys Cuba i'r gogledd, Ynysoedd Cayman i'r gogledd-ddwyrain ac Haiti i'r dwyrain.

Daw'r enw Jamaica o'r iaith frodorol, a'i ystyr yw Ynys y Ffynhonnau.

Hanes

Brodorion Jamaica

Daeth trigolion cynharaf Jamaica o ynysoedd dwyreiniol y Caribî, o debyg mewn dau gyfnod ymfudo. Tua'r flwyddyn 600, cyrhaeddodd y bobl Redware, adnabyddir o'u priddlestri coch. Tua 800, daeth y Taino i'r ynys, pobl Arawaceg eu hiaith. Ymsefydlasant ar draws Jamaica, a sefydlasant economi ar sail pysgota, indrawn, a casafa. Trigant mewn pentrefi dan arweiniad penaethiaid.

Columbus a'i griw

Christopher Columbus oedd yr Ewropead cyntaf i ddarganfod yr ynys, a hynny ar 3 Mai 1494 tra'n morio gororau deheuol Ciwba, yn ystod ei ail fordaith i'r Amerig. Efe a'i galwodd yn Sant Iago, er anrhydedd i nawddsant Sbaen. Glaniodd yn Ora Cahessa, a threchodd y brodorion i gymryd meddiant o'r ynys yn enw brenin Sbaen. Wedi aros am dymor byr, gadawodd Columbus Jamaica. Ym Mehefin 1503, pan oedd ar ei bedwaredd fordaith, a'r olaf, fe'i goddiweddwyd ef gan dymestl fawr: collwyd dwy o'i longau ar lannau Jamaica, a chafoddy morwyr y caredigrwydd mwyaf gan y brodorion. Arhosodd Columbus yno am ragor na blwyddyn, i ddisgwyl am ddychweliad y cenhadon aanfonasai efe at Ovando, llywodraethwr Hispañola, fel y gelwid Ciwba pryd hwnnw. Yn ystod yr amser hwnnw, efe a ddioddefodd gan afiechyd,yn ogystal ag oddi wrth derfysg ym mysg ei ddilynwyr, ymddygiad gwarthus pa rai a wnaeth yr Indiaid yn elynion, ac a barodd iddynt atal ymborth ac angenrheidiau oddi wrthynt, hyd nes y darfu i Columbus eu gormesu.

Daearyddiaeth

Gorweddir yr ynys yng Nghulfor Honduras, rhwng Môr y Caribî a Gwlff Mecsico, 80 milltir i dde Ciwba, 90 milltir i orllewin Hispañola, a 515 milltir i ogledd Chagres, yn Lleindir Panama. Jamaica yw'r fwyaf dehuol o'r swp aelwir yr Antilles Fwyaf, yr Ynysoedd Cyfwerwyntol.

Mae'r erthygl hon yn cynnwys testun sydd wedi ei addasu o Y Gwyddoniadur Cymreig, cyhoeddiad sydd yn y parth cyhoeddus.