Ynysfor Chagos

Oddi ar Wicipedia
Ynysfor Chagos
Mathynysfor, tiriogaeth ddadleuol Edit this on Wikidata
PrifddinasDiego Garcia Edit this on Wikidata
Poblogaeth3,000 Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC+06:00 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirTiriogaeth Brydeinig Cefnfor India Edit this on Wikidata
Gwlady Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Arwynebedd63.2 km² Edit this on Wikidata
GerllawCefnfor India Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau6.28°S 72.08°E Edit this on Wikidata
Map

Grŵp o saith atol yng Nghefnfor India yw Ynysfor Chagos sy'n cynnwys mwy na 60 o ynysoedd.

Yn swyddogol yn rhan o Diriogaeth Brydeinig Cefnfor India, roedd y Chagos yn gartref i'r Chagosiaid, pobl sy'n siarad Bourbonnais Creole, am fwy na chanrif a hanner nes i'r Deyrnas Unedig ei hel allan rhwng 1967 ac 1973 i adael yr Unol Daleithiau adeiladu orsaf filwrol ar Diego Garcia, yr ynys fwyaf. Ers 1971, dim ond atol Diego Garcia sydd â phobl arno, a dim ond phersonél a staff yr orsaf filwrol yn unig.

Mae dadl am sofraniaeth ynysfor Chagos rhwng y DU a Mauritius. Torrodd y Deyrnas Unedig yr ynysfor allan o diriogaeth Mauritius yn 1965, dair blynedd cyn i'r wlad ennill annibyniaeth yn 1968.[1][2]

Ar 25 Chwefror 2019, dyfarnodd y Llys Cyfiawnder Rhyngwladol y dylai'r Deyrnas Unedig ildio perchnogaeth yr ynysfor. Gwrthododd Llywodraeth y Deyrnas Unedig unrhyw awdurdod i'r llys benderfynu ar y materion hyn.[3][4]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "Time for UK to Leave Chagos Archipelago". Real clear world. Cyrchwyd 12 July 2012.
  2. Nichols, Michelle (22 June 2017). "U.N. asks international court to advise on Chagos; Britain opposed". Reuters. Cyrchwyd 23 June 2017.
  3. "UN court rejects UK's claim of sovereignty over Chagos Islands". The Guardian. 25 February 2019. Cyrchwyd 25 February 2019.
  4. “Rhowch ynysoedd Chagos yn ôl” meddai’r Llys Cyfiawnder Rhyngwladol , Golwg360, 25 Chwefror 2019. Cyrchwyd ar 26 Chwefror 2019.
Comin Wikimedia
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:
Eginyn erthygl sydd uchod am ddaearyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.