Saint-John Perse
| Saint-John Perse | |
|---|---|
 Saint-John Perse ym 1960. | |
| Ffugenw | Saint-John Perse  |
| Ganwyd | Alexis Leger 31 Mai 1887 Pointe-à-Pitre |
| Bu farw | 20 Medi 1975 Hyères |
| Dinasyddiaeth | Ffrainc |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | bardd, cyfieithydd, diplomydd |
| Cyflogwr | |
| Priod | Dorothy Russel |
| Gwobr/au | Gwobr Lenyddol Nobel |
| llofnod | |
.png) | |
Bardd a diplomydd Ffrengig oedd Saint-John Perse (Marie-René-Auguste-Aléxis Saint-Léger Léger; 31 Mai 1887 – 20 Medi 1975). Enillodd Wobr Lenyddol Nobel ym 1960 "am ehediad esgynnol a delweddaeth atgofus ei farddoniaeth sydd mewn dull gweledigaethol yn adlewyrchu amodau ein hoes".[1]
Bywyd cynnar ac addysg[golygu | golygu cod]
Ganed ef yn Pointe-à-Pitre, Guadeloupe, yn y Caribî, pan oedd yr ynys yn un o drefedigaethau Ymerodraeth Ffrainc ond nid eto yn rhan hanfodol o Ffrainc. Fe'i magwyd yn Guadeloupe nes iddo symud i la Métropole yn 12 oed. Astudiodd ym mhrifysgolion Bordeaux a Pharis.
Gyrfa ddiplomyddol[golygu | golygu cod]
Ymunodd â gwasanaeth diplomyddol Ffrainc ym 1914. Aeth i Tsieina a gwasanaethodd yn is-gennad yn Shanghai ac yn ysgrifennydd yn y llysgenhadaeth yn Beijing. Ym 1921 aeth i'r Gynhadledd Lyngesol yn Washington, D.C. fel arbenigwr ar faterion Dwyrain Asia. O 1921 i 1932, efe oedd ysgrifennydd i Aristide Briand, Prif Weinidog a Gweinidog Tramor Ffrainc. Fe'i penodwyd yn ysgrifennydd cyffredinol yn y weinyddiaeth dramor ym 1933, a'i dyrchafwyd i reng llysgennad.[2]
Yn sgil cwymp y Drydedd Weriniaeth yn ystod yr Ail Ryfel Byd, fe'i diswyddwyd gan lywodraeth Vichy ym 1940 a chollodd ei ddinasyddiaeth Ffrengig. Aeth yn alltud i Unol Daleithiau America, ac yno gweithiodd yn arbenigwr ar lenyddiaeth Ffrangeg yn Llyfrgell y Gyngres. Dychwelodd i Ffrainc ym 1957.[2]
Barddoniaeth[golygu | golygu cod]
Mae barddoniaeth gynnar Perse, er enghraifft y casgliad Éloges (1911), yn dangos dylanwad Symbolaeth. Yn ddiweddarach, datblygodd arddull ei hun, gydag ieithwedd fanwl ond anodd a werthfawrogir gan feirdd eraill a beirniaid, gyda llai o apêl i'r darllenydd cyffredin. Yr enwocaf o'i weithiau cynnar ydy'r gerdd hir Anabase (1924).
Ymhlith y cyfrolau a gyhoeddwyd ganddo yn ei gyfnod o alltudiaeth yn yr Unol Daleithiau mae Exile (1942), Vents (1946), Amers (1957), Chronique (1960), ac Oiseaux (1962). Mae ei gasgliadau diweddarach yn mynegi purdeb, trasiedi, a chyfuniad o ddeallaeth ac angerdd a ystyrir yn nodweddiadol o lên Ffrainc.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ (Saesneg) "The Nobel Prize in Literature 1960", Sefydliad Nobel. Adalwyd ar 1 Gorffennaf 2023.
- ↑ 2.0 2.1 (Saesneg) Saint-John Perse. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 1 Gorffennaf 2023.