John Wilmot, 2il Iarll Rochester

John Wilmot, 2il Iarll Rochester
Ganwyd	1 Ebrill 1647  Ditchley
Bu farw	26 Gorffennaf 1680  Woodstock
Man preswyl	Paris, Ditchley, Ditchley
Dinasyddiaeth	Teyrnas Lloegr
Alma mater	Coleg Wadham
Galwedigaeth	bardd, ysgrifennwr, dramodydd
Swydd	aelod o Dŷ'r Arglwyddi
Tad	Henry Wilmot
Mam	Anne St John
Priod	Elizabeth Wilmot
Plant	Charles Wilmot, Anne Wilmot o Rochester, Elizabeth Wilmot, Malet Wilmot

Bardd ac arglwydd o Sais oedd John Wilmot, 2il Iarll Rochester (1 Ebrill 1647 – 26 Gorffennaf 1680) sy'n nodedig fel llyswr ffraeth a bardd serch yn ystod Oes yr Adferiad ac un o arloeswyr y ddychangerdd Saesneg.

Bywgraffiad

Ganwyd ar 1 Ebrill 1647 ym maenor Ditchley ger Charlbury, Swydd Rydychen. Etifeddodd deitl Iarll Rochester o ganlyniad i farwolaeth ei dad, Henry Wilmot, yn 1658. Derbyniodd ei radd meistr o Goleg Wadham, Rhydychen yn 1661.

Yn sgil yr Adferiad, daeth Rochester yn un o'r gwŷr ffraeth blaenaf yn llys y Brenin Siarl II, ac yn enwog am ei fercheta. Ymhlith ei gariadon oedd yr actores Elizabeth Barry a'r etifeddes Elizabeth Malet. Ymunodd Rochester â'r Llynges Frenhinol a gwasanaethodd yn yr ail ryfel ar y môr rhwng Teyrnas Lloegr a Gweriniaeth yr Iseldiroedd (1665–67). Priododd Elizabeth Malet yn 1667 a chafodd ei benodi'n fonheddwr y siambr wely gan y Brenin Siarl.

Bu farw ar 26 Gorffennaf 1680 yn Woodstock, Swydd Rydychen, yn 33 oed, yn debyg o syffilis neu glefyd gwenerol arall.

Barddoniaeth

Llên Lloegr yn yr 17eg ganrif
Y ddrama yn Oes Iago William Shakespeare Ben Jonson Thomas Middleton Francis Beaumont John Fletcher John Webster George Chapman
Beirdd Metaffisegol John Donne Andrew Marvell Richard Crashaw Thomas Traherne Abraham Cowley
Beirdd Cafaliraidd Richard Lovelace Thomas Carew Syr John Suckling Edmund Waller Robert Herrick
Piwritaniaid John Milton (Paradise Lost) John Bunyan (The Pilgrim's Progress)
Llên yr Adferiad William Davenant Thomas Killigrew John Dryden Samuel Butler Iarll Rochester William Wycherley Aphra Behn George Etherege John Vanbrugh John Aubrey Samuel Pepys
Athroniaeth a'r gwyddorau Francis Bacon Robert Fludd Thomas Hobbes Thomas Browne John Locke
← 16g Llên Lloegr 18g →

Nodir cerddi Rochester am eu traserch, eu ffraethineb, ac am ddathlu pleserau'r cnawd. Ymhlith ei ddychangerddi mae "History of Insipids" (1676), sy'n lladd ar lywodraeth Siarl II, a “Maim’d Debauchee”.

Gweithiau eraill

Ysgrifennodd Rochester hefyd un ddrama, Valentinian, a gyhoeddwyd wedi ei farwolaeth, yn 1685. Dyma ymdrech ganddo i ail-sgwennu un o drasiedïau John Fletcher. Mae ei lythyrau at ei wraig ac at ei gyfail Henry Savile hefyd yn nodedig am eu rhyddiaith.