Ivonka Survilla
| Ivonka Survilla | |
|---|---|
 | |
| Arlywydd Rada Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarws mewn alltud | |
Deiliad | |
| Cychwyn y swydd 1997 | |
| Rhagflaenwyd gan | Jazep Sažyč |
| Manylion personol | |
| Ganwyd | Івонка Шыманец / Ivonka Szymaniec 11 Ebrill 1936 Stołpce, Gwlad Pwyl yr Ail Weriniaeth |
| Priod | Janka Survilla |
| Plant | Hanna-Pradslava Survilla, Dr. Maria Paula Survilla |
| Cartref | Ottawa, Ontario, Canada |
| Alma mater | Sorbonne |
| Galwedigaeth | Cyfieithydd Arlunydd |
| Gwefan | radabnr.org |
Ivonka Survilla (Belarwseg Івонка Сурвілла, née Ivonka Šymaniec, Belarwsieg: Івонка Шыманец; Pwyleg Szymaniec). Ganwyd 11 Ebrill 1936 yn Stoŭbcy, oedd ar y pryd yn rhan o Ail Weriniaeth Gwlad Pwyl (Gorllewin Belarws). Mae'n wleidydd alltud Belarwsieg sy'n byw yng Nghanada, er 1997 hi yw Cadeirydd Rada Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarws, yn ffurfiol yn bennaeth y "wladwriaeth" yn alltud.
Bywyd[golygu | golygu cod]
Ym 1940, ar ôl anecsiad yr Undeb Sofietaidd o Orllewin Belarus, arestiwyd ei thâd, Uladzimier Šymaniec, gan y Sofietiaid a'i ddedfrydu i bum mlynedd o garchar yn Gulag. Dihangodd oherwydd ymosodiad yr Almaenwyr ar yr Undeb Sofietaidd. [1]
Yn 1944 ffodd y teulu i'r Gorllewin trwy Ddwyrain Prwsia gyda'r miloedd o ffoaduriaid eraill a chyrraedd Denmarc yn y pen draw lle buont yn byw mewn gwersyll ffoaduriaid am sawl blwyddyn. Ar y ffordd bu farw chwaer iau Ivonka.[1]
Yn 1948 symudodd ei theulu i Ffrainc ac ymgartrefu ym Mharis. Roedd aelodau teulu Survilla yn gyfranogwyr gweithredol ym mywyd y gymuned Belarwseg leol. Astudiodd Ivonka Šymaniec wedi astudio yn École nationale supérieure des Beaux-Arts ac yna wedi graddio o gyfadran dyniaethau yn y Sorbonne.
Ym 1959 priododd Ivonka Šymaniec â Janka Survilla, economegydd, actifydd a darlledwr radio o Belarwsia. Gydag ef symudodd i Madrid, Sbaen, lle buont yn rhedeg rhaglen radio iaith Belarwsia gyda chefnogaeth llywodraeth Sbaen.[1]
Canada[golygu | golygu cod]
Yn 1969 symudodd i Ganada, lle daeth, maes o aw, yn bennaeth Gwasanaethau Cyfieithu yn "Health Canada".[2] Bu’n gweithio yno nes iddi ymddeol yn 1996.
Ynghyd â’i gŵr Janek Surwilla, bu’n weithgar ym mywyd cymuned émigré Belarwsia. Ym 1974, fe’i hetholwyd yn llywydd Sefydliad Gwyddoniaeth a Chelf Belarwsia yn Ottawa, a ddaliodd tan 1984. Ar ôl trychineb Chernobyl, daeth yn rhan o helpu ei ddioddefwyr. Ynghyd â’i gŵr a’i ffrindiau, sefydlodd Gronfa Cymorth Chernobyl Canada ym Melarws (CRFCVB), gan anfon meddyginiaethau a gwahodd plant Belarwsia i wyliau yng Nghanada.
Yn 1997 fe’i hetholwyd yn Arlywydd (Cadeirydd) Rada Gweriniaeth Ddemocrataidd Belarws, sef, llywodraeth alltud Belarws sy'n tyngu llŵ i'r senedd a gynullwyd yn 1918 fel parhad corfforol a deallusol Gweriniaeth Pobl Belarwsia 1918. Ym mis Ebrill 2010 cafodd ei hailethol i’r swyddfa hon.
Arlywyddion Rada BNR[golygu | golygu cod]
Survilla yw wythfed Cadeirydd Rada Gwerinaieth Genedlaethol Belarwus:
- Janka Sierada (9 Mawrth – 14 Mai 1918)
- Jazep Losik (14 Mai 1918 – 13 Rhagfyr 1919)
- Piotra Krečeŭski (13 Rhagfyr 1919 – 1928)
- Vasil Zacharka (1928–1943)
- Mikoła Abramčyk (1944–1970)
- Vincent Žuk-Hryskievič (1970–1982)
- Jazep Sažyč (1982–1997)
- Ivonka Survilla (ers 1997)
-
Janka Sierada (Ян Середа) Arlywydd y Rada, 9 Mawrth - 14 Mai 1918 -
Jazep Losik (Язеп Лёсик) Arlywydd y Rada, 14 Mai 1918 - 13 Rhagfyr 1919 -
Vasil Zacharka (Васіль Захарка), Arlywydd y Rada, 1928 - 1943
Dolenni[golygu | golygu cod]
- Nodyn bywgraffyddol ar wefan Cyngor Gweriniaeth Pobl Belarwsia alltud Archifwyd 2015-09-24 yn y Peiriant Wayback.
- Gwefan swyddogol y Rada
- Y Rada ar Facebook
- Rada ar Twitter, @radabnr
