Heol y Wig, Aberystwyth

Oddi ar Wicipedia
Heol y Wig
Mathstryd Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadAberystwyth Edit this on Wikidata
SirAberystwyth Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau52.41496°N 4.08659°W Edit this on Wikidata
Map
Heol y Wig, Aberystwyth, tua'r de
Heol y Wig, Aberystwyth, tua'r môr, ochr gogleddol
Heol y Wig, Aberystwyth, tua'r môr, ochr ddeheuol

Un o strydoedd hynaf tref Aberystwyth yw Heol y Wig (Saesneg: Pier Street). Mae'n gorwedd ar hyd llinellau y dref ganoloesol a dyfodd wrth, ac wedi codi Castell Aberystwyth gan Edward I.

Er mai o'r Oesoedd Canol mae trefn y stryd, mae'r adeiladau o'r 18g ac yn arddull Regency gyda ffenestri mawr hirsgwâr a thalcen llyfr a thri neu bedwar llawr o uchder. Mae'r stryd yn cynnwys nifer o siopau, caffes a Swyddfa etholaeth Ceredigion Plaid Cymru. Mae un pen y stryd, y pen de-ddwyreiniol yn ffurfio cyffordd gyda'r Stryd Fawr a'r diwedd gyda Ffordd y Môr, sef Promenâd y dref.

Etymoleg[golygu | golygu cod]

Noda Carwen Vaughan fod yr enw 'Wig' yn dod o'r Saesneg 'wick' (sy'n gytras gyda'r Islandeg vik) sy'n golygu "hafan bach yn dod fewn o'r môr" ac nid 'wig' i olygu 'coedwig' fel y cred nifer o bobl.[1]

Mae'r 'wig' hefyd yn cyfeirio at y creigiau yn y bae islaw y stryd.

Map cynnar[golygu | golygu cod]

Nodir 'wig' yn map enwog Lewis Morris un o Forrisiaid Môn.[2] fel 'The Weeg' ar dalen 17 ar y wefan.

Nodweddion y stryd[golygu | golygu cod]

Ceir amrywiaeth o siopau a caffes ar Heol y Wig. Ymysg y caffes a llefydd bwyta mae tri caffe adnabyddus.

  • Home Cafe - lle cynhaliwyd cyfarfod cyn protest Pont Trefechan Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn 1963.
  • Penguin Cafe - sefydlwyd gan Eidalwyr rhwng y ddau ryfel byd.
  • Caffe'r Caban

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. http://merchedywawr.cymru/wp-content/uploads/2016/09/enwau-aberystwyth.pdf[dolen marw]
  2. "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-01-28. Cyrchwyd 2018-04-29.