Che Guevara

Oddi ar Wicipedia
Che Guevara
Llun gymerwyd gan Alberto Korda ar 5 Mawrth 1960, yng ngwasanaeth goffa Coubre
FfugenwChe Guevara, Pelado, Teté, Furibundo Serna, Fuser, Chancho, Chang-Cho, Luís Hernández Gálvez, Tatu, Adolfo Mena González, Ramón, Fernando Sacamuelas Edit this on Wikidata
GanwydErnesto Guevara Edit this on Wikidata
14 Mehefin 1928 Edit this on Wikidata
Rosario Edit this on Wikidata
Bu farw9 Hydref 1967 Edit this on Wikidata
La Higuera Edit this on Wikidata
Man preswylyr Ariannin, Ciwba, Bolifia, Gwatemala, Mecsico Edit this on Wikidata
DinasyddiaethCiwba, yr Ariannin Edit this on Wikidata
Alma mater
  • Prifysgol Buenos Aires
  • St Benedict's School Edit this on Wikidata
Galwedigaethgwleidydd, meddyg, bardd, diplomydd, awdur ysgrifau, chwyldroadwr, partisan, person milwrol, ysgrifennwr, gohebydd gyda'i farn annibynnol Edit this on Wikidata
SwyddMinister of Industry of Cuba Edit this on Wikidata
Adnabyddus amGuerrilla Warfare, The Bolivian diary Edit this on Wikidata
Prif ddylanwadKarl Marx, Mao Zedong, Vladimir Lenin Edit this on Wikidata
Taldra176 centimetr Edit this on Wikidata
Plaid WleidyddolCommunist Party of Cuba Edit this on Wikidata
TadErnesto Guevara Lynch Edit this on Wikidata
MamCelia de la Serna Edit this on Wikidata
PriodHilda Gadea, Aleida March Edit this on Wikidata
PartnerMaría del Carmen ''Chichina'' Ferreyra Edit this on Wikidata
PlantAleida Guevara Edit this on Wikidata
Gwobr/auColer Urdd y Llew Gwyn, Gwobr y Groes Uwch Genedlaethol o Groes y De, Order of the Republic, Urdd y Llew Gwyn, Urdd Croes y De, Order of Augusto César Sandino Edit this on Wikidata
Chwaraeon
llofnod

Ernesto Guevara (14 Mai 19289 Hydref 1967) chwyldroadwr o'r Ariannin a chwareuodd ran allweddol yn chwyldro Ciwba.

Ei fywyd cynnar[golygu | golygu cod]

Meddyg oedd Che o ran ei broffesiwn. Yn ddyn ifanc rhoddodd ei waith ei fyny a theithiodd yr holl ffordd trwy dde a chanolbarth America ar fotorbeic. Roedd y daith honno i newid ei fywyd. Bu'n llygad-dyst i dlodi ac anghyfiawnder ar raddfa eang a phenderfynodd fod rhaid newid hynny. Ym Mecsico syrthiodd i mewn gyda chriw o Giwbanwyr alltud a ddyheai weld chwyldro yn Ciwba. Un ohonynt oedd Fidel Castro.

Y chwyldroadwr[golygu | golygu cod]

Roedd Che yn aelod o Fudiad 26ain o Orffennaf dan arweiniad Fidel Castro a gipiodd awdurdod yn Ciwba yn 1959 ar ôl disodlu llywodraeth Batista. Gwasanaethodd mewn nifer o swyddi yn y llywodraeth newydd, ond canolbwyntiodd ar ddiywgio byd amaeth. Gadawodd Ciwba yn 1966 i geisio tanio chwyldro mewn gwledydd eraill gan gynnwys y Congo a Bolifia. Fe'i dienyddiwyd gan fyddin Bolifia yn Hydref 1967.

Ei ddylanwad[golygu | golygu cod]

Cafodd esiampl Che ddylanwad aruthrol ar genhedlaeth radicalaidd y 1960au. Tyfodd ei lun, yn benodol y ffotograff Guerrillero Heroico, i fod yn un o eiconau mwyaf amlwg y chwedegau a'r saithdegau cynnar. Mae Dafydd Iwan wedi canu cân i Che Guevara.

Dolen allanol[golygu | golygu cod]