Vyborg
 | |
 | |
| Math | tref/dinas, urban settlement in Russia, former municipality of Finland  |
|---|---|
| Poblogaeth | 71,772 |
| Sefydlwyd |
|
| Cylchfa amser | UTC+03:00 |
| Gefeilldref/i | |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Vyborgskoye Urban Settlement |
| Gwlad | Rwsia |
| Arwynebedd | 160.847 km² |
| Uwch y môr | 3 metr |
| Cyfesurynnau | 60.7106°N 28.7497°E |
| Cod post | 188800–188811 |
 | |
Tref a phorthladd yn Oblast Leningrad yng ngogledd-orllewin Rwsia yw Vyborg. Saif ar Fae Vyborg yng Ngwlff y Ffindir, yng Nghuldir Carelia. Lleolir rhyw 70 milltir i ogledd-orllewin St Petersburg, nid nepell o'r ffin â'r Ffindir.
Anheddwyd yr ardal ers y 12g, a chodwyd caer Viborg ar y safle gan luoedd Sweden ym 1293, wedi iddynt feddiannu Carelia yn Nhrydedd Groesgad y Swediaid. Cipiwyd y gaer gan fyddin Pedr I, tsar Rwsia, ym 1710 yn ystod Rhyfel Mawr y Gogledd. Daeth dan reolaeth y Ffindir ym 1918, a fe'i ailenwyd yn Viipuri. Cafodd ei ildio i'r Undeb Sofietaidd ym 1940 yn sgil Rhyfel y Gaeaf. Er i luoedd y Ffindir a'r Almaen feddiannu'r dref o 1941 i 1944, dychwelodd i reolaeth y Sofietiaid, ac wedi diwedd yr Ail Ryfel Byd cafodd ei ail-adeiladu.
Mae Vyborg yn borthladd pwysig ar gyfer pysgota, ac hefyd yn meddu ar sawl iard i drwsio llongau. Mae diwydiannau eraill y dref yn cynnwys y felin lifio, gwneud dodrefn, a gweithgynhyrchu peiriannau ac offer trydanol. Denir hefyd dwristiaid gan draethau ac iechydfeydd Vyborg.
Gostyngodd y boblogaeth o 81,000 ym 1989[1] i 78,000 yn 2006.[2]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ (Saesneg) "Vyborg", The Columbia Encyclopedia. Adalwyd ar wefan Encyclopedia.com ar 22 Hydref 2023.
- ↑ (Saesneg) Vyborg. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 22 Hydref 2023.