Gweld cod am Sbaen

{{Gwybodlen lle
| ynganiad  = {{wikidata|property|P443}}
| suppressfields= gwlad image1 sir 
| enw_brodorol = <big>'''''Reino de España'''''</big> 
| sefydlwyd = 9 Mehefin 1715 (ffiniau presennol)<br />19 Mawrth 1812<br />Cyfansoddiad 1af
| map lleoliad = [[Delwedd:LocationSpain.svg|270px]] 
| banergwlad = [[Delwedd:Flag of Spain.svg|170px]] }}

Gwlad yn ne-orllewin [[Ewrop]] yw '''Teyrnas Sbaen''' neu '''Sbaen''' ({{iaith-es|Reino de España ''neu'' España}}). Mae'n rhannu gorynys [[Iberia]] gyda [[Gibraltar]] a [[Portiwgal|Phortiwgal]], ac mae'n ffinio â [[Ffrainc]] ac [[Andorra]] yn y gogledd. [[Madrid]] yw'r brifddinas. Poblogaeth Sbaen, yn y Cyfrifiad diwethaf oedd {{wikidata|properties|qualifier|references|normal+|best|Q29|P1082|P585}}.

[[Felipe VI, brenin Sbaen|Felipe VI]] yw brenin Sbaen ac yn 2021 anfonodd un o'i ferched, Leonor (g. 2005) i [[Coleg yr Iwerydd|Goleg yr Iwerydd]], ger [[Llanilltud Fawr]], [[Bro Morgannwg]], [[Cymru]].<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/uk-wales-56015904|title=Spanish princess Leonor to attend UWC Atlantic College in Wales|publisher=BBC|date=10 Chwefror 2021|accessdate=28 Mawrth 2021}}</ref> Mae sawl Cymuned Ymreolaethol, gan gynnwys [[Gwlad y Basg]], [[Galisia]], [[Asturias]], a [[Catalwnia]] yn cyfri eu hunain yn wledydd, ac mae ganddynt fudiadau cryf sy'n hawlio eu hannibyniaeth oddi wrth Sbaen.

Mae ei diriogaethau ynysig yn cynnwys yr [[Ynysoedd Balearig]] yn [[y Môr Canoldir]], sawl ynys fach ym [[Môr Alboran]] a'r [[Yr Ynysoedd Dedwydd|Ynysoedd Dedwydd]] yng [[Cefnfor yr Iwerydd|Nghefnfor yr Iwerydd]]. Mae tiriogaeth Sbaen hefyd yn cynnwys  [[Clofan ac allglofan|cyn-ranbarthau]] Affrica: [[Ceuta]], [[Melilla]] a Peñon de Vélez ar draws [[Culfor Gibraltar]].<ref>{{Cite web|url=https://www.moroccoworldnews.com/2012/08/53630/spanish-military-arrest-four-moroccans-after-they-tried-to-hoist-moroccan-flag-in-badis-island/|title=Spanish Military Arrest Four Moroccans after they Tried to Hoist Moroccan Flag in Badis Island|last=News|first=Morocco World|date=29 Awst 2012|website=Morocco World News|language=en-US|access-date=17 Mawrth 2019}}</ref> Mae'r Môr Canoldir yn ffinio â thir mawr y wlad i'r de a'r dwyrain; i'r gogledd gan [[Ffrainc]], [[Andorra]] a [[Bae Bizkaia]]; ac i'r gorllewin gan [[Portiwgal|Bortiwgal]] a Chefnfor yr Iwerydd.

Gydag arwynebedd o 505,990&nbsp;km sg (195,360&nbsp;mi sg), Sbaen yw'r wlad fwyaf yn Ne Ewrop, y wlad ail-fwyaf yng Ngorllewin Ewrop a'r [[Yr Undeb Ewropeaidd|Undeb Ewropeaidd]], a'r bedwaredd wlad fwyaf yn ôl ardal ar gyfandir Ewrop. Yn 2020 hi hefyd oedd chweched wlad fwyaf poblog Ewrop, a'r [[Aelod-wladwriaethau yr Undeb Ewropeaidd|bedwaredd wlad fwyaf poblog]] yn yr Undeb Ewropeaidd. Ymhlith yr ardaloedd trefol mawr eraill mae [[Barcelona]], [[Valencia]], [[Sevilla|Seville]], [[Zaragoza]], [[Málaga]], Murcia, [[Palma de Mallorca]], [[Las Palmas de Gran Canaria]] a [[Bilbo|Bilbao]].

Cyrhaeddodd bodau dynol modern Benrhyn Iberia gyntaf tua 42,000 o flynyddoedd yn ôl.<ref>{{Cite book|last=Katina T. Lillios|title=The Archaeology of the Iberian Peninsula: From the Paleolithic to the Bronze Age|url=https://books.google.com/books?id=ofe3DwAAQBAJ&pg=PA65|date=5 December 2019|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-107-11334-3|page=65}}</ref> Y diwylliannau a'r bobloedd gyntaf a ddatblygodd yn nhiriogaeth gyfredol Sbaen oedd yr [[Iberiaid]] hynafol, y [[Y Celtiaid|Celtiaid]], y [[Celtiberiaid]], [[Vascones|y Vascones]], a'r Turdetani. Yn ddiweddarach, datblygodd pobloedd [[Y Môr Canoldir|Môr y Canoldir]] tramor fel y [[Ffenicia]]<nowiki/>id a'r [[Groegiaid]] hynafol gytrefi masnachu arfordirol, ac roedd y [[Carthaginiaid]] yn rheoli rhan o arfordir Môr y Canoldir Sbaen am gyfnod byr. O'r flwyddyn 218 BCE, [[Hispania|cychwynnodd gwladychu Rhufeinig Hispania]] a gan eithrio cornis yr Iwerydd, fe wnaethant reoli tiriogaeth Sbaen yn eitha sydyn. Erbyn 206 roedd y [[Rhufain hynafol|Rhufeiniaid]] wedi gyrru'r Carthaginiaid allan o benrhyn Iberia, a'i rannu'n ddwy dalaith weinyddol, ''Hispania Ulterior'' a ''Hispania Citerior''.<ref>{{Cite book|last=Josiah Osgood|editor-last=Harriet I. Flower|title=The Cambridge Companion to the Roman Republic|date=23 Mehefin 2014|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-107-03224-8|pages=305–306|chapter=The Rise of Empire in the West (264–50. B.C.)}}</ref><ref>{{Cite book|last=Simon Keay|editor-last=T. F. C. Blagg|editor-last2=Martin Millett|title=The Early Roman Empire in the West|chapter=Coastal Communities of Hispania Citerior|date=31 December 2016|publisher=Oxbow Books|isbn=978-1-78570-383-6|page=132}}</ref> Gosododd y Rhufeiniaid seiliau ar gyfer diwylliant a hunaniaeth fodern Sbaen, a dyma fan geni ymerawdwyr Rhufeinig pwysig fel [[Trajan]], [[Hadrian]] a [[Theodosius I]].

Arhosodd Sbaen o dan lywodraeth Rufeinig nes cwymp yr Ymerodraeth Rufeinig Orllewinol yn y bedwaredd ganrif, a arweiniodd at [[Germaniaid|gydffederasiynau llwythol Germanaidd]] o Ganolbarth a Gogledd Ewrop. Yn ystod y cyfnod hwn, rhannwyd Sbaen rhwng gwahanol bwerau Germanaidd, gan gynnwys y Suevi, yr Alans, y [[Fandaliaid]] a'r [[Fisigothiaid]], gyda'r olaf yn cynnal cynghrair â [[Rhufain hynafol|Rhufain]], tra bod rhan o Dde Sbaen yn perthyn i'r [[Yr Ymerodraeth Fysantaidd|Ymerodraeth Fysantaidd]]. Erbyn y [[5g]] daeth y [[Fisigothiaid]] i'r amlwg fel y garfan amlycaf, gyda'r Deyrnas Fisigothig yn rhychwantu mwyafrif helaeth o Benrhyn Iberia, a sefydlu ei phrifddinas yn yr hyn sydd bellach yn ddinas [[Toledo]]. Cafodd y deddfau ''Liber Iudiciorum'' gan y Brenin Recceswinth yn ystod y cyfnod hwn ddylanwad mawr ar seiliau strwythurol a chyfreithiol Sbaen a goroesiad y Gyfraith Rufeinig ar ôl cwymp yr Ymerodraeth Rufeinig.

== Geirdarddiad ==
Mae gwreiddiau'r enw [[Yr Ymerodraeth Rufeinig|Rhufeinig]] ''[[Hispania]]'', a'r ''España'' modern, yn ansicr, er bod y Ffeniciaid a'r Carthaginiaid yn cyfeirio at y rhanbarth fel ''Spania'', felly mae'r geirdarddiad a dderbynnir fwyaf eang yn un [[Lefant|Levant]]-Phoeniciaaidd.<ref>{{Cite web|url=http://www.abc.es/espana/20140829/abci-donde-procede-palabra-espana-201408281811.html|title="I-span-ya", el misterioso origen de la palabra España|last=ABC|date=28 Awst 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161113170715/http://www.abc.es/espana/20140829/abci-donde-procede-palabra-espana-201408281811.html|archivedate=13 Tachwedd 2016}}</ref> Cafwyd nifer o gyfrifon a damcaniaethau am ei darddiad:
[[Delwedd:Corrida madrid eq 2014-04-13 05.jpg|220px|bawd|Arteithio tarw yw un o chwaraeon cenedlaethol Sbaen. Mae rhai rhannau ee Catalwnia wedi gwahardd hyn ers blynyddoedd.]]
[[Delwedd:AZCA (Madrid) 01.jpg|bawd|220px|Madrid]]

Cynigiodd ysgolhaig Cyfnod y [[Dadeni Dysg|Dadeni]] Antonio de Nebrija fod y gair ''Hispania yn'' esblygu o'r gair Iberaidd ''[[Sevilla|Hispalis]]'', sy'n golygu "dinas y byd gorllewinol".

Dadleuai eraill mai gair Ffoenicaidd ("''spy" ydyw am ofannu metelau. Gall fod ''i-spn-ya,'' felly'n golygu'r "Wlad Gweithio Metalau".<ref>Linch, John (director), Fernández Castro, María Cruz (del segundo tomo), Historia de España, El País, volumen II, La península Ibérica en época prerromana, p. 40. Dossier. La etimología de España; ¿tierra de conejos?</ref>

Gall ''Hispania'' ddeillio o'r defnydd barddonol o'r term ''Hesperia'', gan adlewyrchu dylanwad [[Groeg yr Henfyd|Groegaidd]] a'u perspectif o'r Eidal, fel "tir gorllewinol" neu "wlad yr haul yn machlud" (''Hesperia'', ''Ἑσπερία'' mewn [[Groeg (iaith)|Groeg]]) a disgrifiad o Sbaen, gan ei bod ymhellach i'r gorllewin  fel ''Hesperia ultima''.<ref name="anthon">{{Cite book|last=Anthon|first=Charles|title=A system of ancient and mediæval geography for the use of schools and colleges|publisher=Harper & Brothers|year=1850|location=New York|page=[https://archive.org/details/asystemancienta03anthgoog/page/n28 14]|url=https://archive.org/details/asystemancienta03anthgoog}}</ref>

Ceir honiad arall bod "Hispania" yn deillio o'r gair [[Basgeg]] ''Ezpanna'' sy'n golygu "ymyl" neu "ffin", sy'n cyfeirio at y ffaith bod Penrhyn Iberia yn ffurfio cornel de-orllewinol cyfandir Ewrop.<ref name="anthon" />

== Daearyddiaeth ==
{{Prif|Daearyddiaeth Sbaen}}
Mae Sbaen yn wlad yn ne-orllewin [[Ewrop]] sy'n llenwi'r rhan fwyaf o orynys [[Iberia]]. Mae hi'n ffinio â [[Portiwgal]] i'r gorllewin, [[Gibraltar]] i'r de, a [[Ffrainc]] ac [[Andorra]] i'r gogledd dros y [[Pyreneau]].  Mae dinasoedd Sbaen yng ngogledd yr Affrig (Ceuta a Melilla) yn ffinio â [[Moroco]].

Ceir llawer o lwyfandiroedd uchel a mynyddoedd fel y [[Sierra Nevada]]. Rhed sawl [[afon]] o'r ucheldiroedd, [[Afon Tajo]], [[Afon Ebro]], [[Afon Duero]], [[Afon Guadiana]] a [[Guadalquivir]], er enghraifft.

[[Delwedd:Spain_topo.jpg|bawd|Map topograffig o Sbaen]]
Yn 505,992&nbsp;km sg,  Sbaen yw'r 52fed gwlad fwya'r byd a phedwaredd wlad fwyaf Ewrop. Mae tua 47,000&nbsp;km sg yn llai na Ffrainc. Mount [[Teide]] (ar Ynys [[Tenerife]]) yw'r copa mynydd uchaf yn Sbaen a dyma'r trydydd llosgfynydd mwyaf o ran uchder. Mae Sbaen yn [[Gwlad drawsgyfandirol|wlad draws]]-gyfandirol, gyda thiriogaeth yn [[Ewrop]] ac [[Affrica]].

Gorwedd Sbaen rhwng lledredau 27 ° a 44 ° Gog, a hydoedd 19 ° Gor a 5 ° Dwy.

Yn ôl cyfrifiad [[2006]], roedd 9.27 o boblogaeth Sbaen yn dramorwyr. Roedd y mwyafrif o [[America Ladin]] (36.21%), Gorllewin Ewrop (21.06%), Dwyrain Ewrop (17.75%) a'r [[Magreb]] (14.76%).

=== Ynysoedd ===
Mae Sbaen hefyd yn cynnwys yr [[Ynysoedd Balearig]] ym [[Y Môr Canoldir|Môr]] y Canoldir, yr [[Yr Ynysoedd Dedwydd|Ynysoedd Dedwydd]] yng Nghefnfor yr Iwerydd a nifer o ynysoedd anghyfannedd ar ochr [[Môr y Canoldir]] [[Culfor Gibraltar|i Culfor Gibraltar]], a elwir yn {{Lang|es|[[plazas de soberanía]]}} ("lleoedd sofraniaeth", neu diriogaethau o dan sofraniaeth Sbaen), megis Ynysoedd Chafarinas ac Alhucemas. Mae penrhyn Vélez de la Gomera hefyd yn cael ei ystyried yn ''plaza de soberanía''. Gweinyddir ynys Alborán, a leolir ym [[Môr y Canoldir]] rhwng Sbaen a Gogledd Affrica, gan Sbaen, yn benodol gan fwrdeistref Almería, Andalucía. Mae ''Isla de los Faisanes,'' yn Afon [[Afon Bidasoa|Bidasoa,]] yn condominiwm Sbaenaidd-Ffrengig.

Ceir 11 o brif ynysoedd yn Sbaen, ac mae gan bob un ohonynt eu llywodraethau eu hunain (ynysoedd Cabildos yn y Canaries, [[Ynysoedd Balearig|ynysyddion Consells]] yn Baleares). Cyfeirir at yr ynysoedd hyn yn benodol gan Gyfansoddiad Sbaen, wrth bennu eu cynrychiolaeth Seneddol (mae Ibiza a Formentera wedi'u grwpio, gan eu bod gyda'i gilydd yn ffurfio'r ynysoedd Pityusic, sy'n rhan o'r archipelago Balearaidd). Yr ynysoedd hyn yw:
[[Delwedd:Teide_2_Blick_auf.jpg|bawd| [[Teide|Mynydd Teide]], [[Tenerife]], un o'r Ynysoedd Dedwydd]]
{| class="wikitable sortable"
!Ynys
! Poblogaeth (2020)<ref>{{Cite web|title=Población por islas y sexo(2910)|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2910|access-date=27 Chwefror 2021|website=INE|language=es}}</ref>
! Prifddinas
! Talaith
! Cymuned ymreolaethol
|-
| [[Tenerife]]
| 928,604
| [[Santa Cruz de Tenerife]]
| Santa Cruz de Tenerife
| [[Yr Ynysoedd Dedwydd|Ynysoedd Dedwydd]]
|-
| [[Mallorca]]
| 912,171
| [[Palma de Mallorca|Palma]]
| [[Ynysoedd Balearig|Baleares]] (''Balears'')
| [[Ynysoedd Balearig|Ynysoedd Balearaidd]]
|-
| [[Gran Canaria]]
| 855,521
| [[Las Palmas de Gran Canaria]]
| Las Palmas
| Ynysoedd Dedwydd
|-
| [[Lanzarote]]
| 155,812
| Arrecife
| Las Palmas
| Ynysoedd Dedwydd
|-
| [[Ibiza]] (''Eivissa'')
| 151,827
| Ibiza (''Eivissa'', tref)
| Baleares (''Balears'')
| Ynysoedd Balearaidd
|-
| [[Fuerteventura]]
| 119,732
| Puerto del Rosario
| Las Palmas
| Ynysoedd Dedwydd
|-
| [[Menorca]]
| 95,641
| Mahón (''Maó'')
| Baleares (''Balears'')
| Ynysoedd Balearaidd
|-
| [[La Palma]]
| 83,458
| Santa Cruz de La Palma
| Santa Cruz de Tenerife
| Ynysoedd Dedwydd
|-
| [[La Gomera]]
| 21,678
| San Sebastián de La Gomera
| Santa Cruz de Tenerife
| Ynysoedd Dedwydd
|-
| [[Formentera]]
| 11,904
| Formentera (San Francisco Javier, ''Sant Francesc Xavier'')
| Baleares (''Balears'')
| Ynysoedd Balearaidd
|-
| [[El Hierro]]
| 11,147
| Valverde
| Santa Cruz de Tenerife
| Ynysoedd Dedwydd
|}

=== Mynyddoedd ac afonydd ===
[[Delwedd:Valley_of_Ordesa,_Ordesa_y_Monte_Perdido_National_Park,_Spain.jpg|de|bawd| Parc Cenedlaethol Ordesa y Monte Perdido yn y [[Pyreneau]], [[Safle Treftadaeth y Byd|un o Safleoedd Treftadaeth y Byd]]]]
Mae Sbaen yn wlad fynyddig, gyda [[llwyfandir]] uchel a chadwyni mynydd yn bennaf. Ar ôl y Pyrenees, y prif fynyddoedd yw'r [[Mynyddoedd Cantabrian|Cordillera Cantábrica]] (Cantabrian Range), Sistema Ibérico (System Iberia), Sistema Central (System Ganolog), Montes de Toledo, Sierra Morena a'r Sistema Bético (System Baetig). Y pwynt uchaf yn Sbaen yw copa'r [[Teide]], 3,718 metr. Llwyfandir helaeth yng nghanol Sbaen yw Meseta Central (a gyfieithir yn aml fel y "Llwyfandir Mewnol").

Mae sawl afon fawr yn Sbaen fel y [[Afon Tagus|Tagus]], [[Afon Ebro|Ebro]], [[Afon Guadiana|Guadiana]], [[Afon Douro|Douro]] (''Duero''), [[Afon Guadalquivir|Guadalquivir]], [[Afon Júcar|Júcar]], Segura, Turia a Minho. Mae gwastatiroedd llifwaddodol i'w cael ar hyd yr arfordir, a'r mwyaf ohonynt yw'r Guadalquivir yn [[Andalucía]].

=== Hinsawdd ===
[[Delwedd:Noriega_1.jpg|bawd|Mae'r arfordir i'r gogledd o fynyddoedd Cantabrian yn cynnwys hinsawdd gefnforol llaith]]
[[Delwedd:Bolnuevo-sierra-moreras.jpg|bawd|Mae pen de-ddwyreiniol penrhyn Iberia yn cynnwys hinsawdd sych.]]
Gellir gwahanu rhwng tri phrif barth hinsoddol, yn ôl sefyllfa ddaearyddol ac amodau orograffig.<ref>{{Cite web|url=http://www.schweizerbart.de/resources/downloads/paper_free/55034.pdf|title=World Map of the Köppen-Geiger climate classification updated – (see p.3)|access-date=30 April 2011}}</ref><ref>[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/87/K%C3%B6ppen_World_Map_%28retouched_version%29.png Media:Koppen World Map.png]</ref>

* Hinsawdd Môr y Canoldir, a nodweddir gan hafau cynnes / poeth a sych a cheir dau fath: ''Csa'' a ''Csb yn'' ôl dosbarthiad hinsawdd Köppen.
* Mae'r [[hinsawdd lled-cras]] (''BSk'', ''BSh''), yn amlwg yn chwarter de-ddwyreiniol y wlad, ond mae hefyd yn gyffredin mewn ardaloedd eraill yn Sbaen. Mae'n cwmpasu'r rhan fwyaf o [[Murcia (cymuned ymreolaethol)|Ranbarth Murcia]], de [[Valencia (cymuned ymreolaethol)|Valencia]] a dwyrain Andalucía, lle mae hinsoddau anialwch poeth go iawn yn bodoli hefyd. Ymhellach i'r gogledd, mae'n bennaf yn rhannau uchaf a chanol [[Afon Ebro|dyffryn Ebro]], sy'n croesi de [[Nafarroa Garaia|Navarre]], canol Aragon a gorllewin Catalwnia. Mae hefyd i'w gael ym Madrid, Extremadura, Castilla-La Mancha, a rhai lleoliadau yng ngorllewin Andalucía. Mae'r tymor sych yn ymestyn y tu hwnt i'r haf ac mae'r tymheredd cyfartalog yn dibynnu ar uchder a lledred.
* Yr [[hinsawdd gefnforol]] (''Cfb''), a leolir yn chwarter gogleddol y wlad, yn enwedig yn rhanbarth yr Iwerydd ([[Cymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg|Gwlad y Basg]], [[Cantabria]], [[Asturias]], ac yn rhannol Galicia a Castile-León). Hefyd, mae i'w gael yng ngogledd Navarre, yn y rhan fwyaf o ardaloedd yr ucheldiroedd ar hyd y System Iberaidd ac yng nghymoedd y [[Pyreneau]], lle ceir amrywiad is-drofannol llaith (''Cfa''). Mae'r môr yn dylanwadu ar dymheredd y gaeaf a'r haf, ac nid oes sychder tymhorol ganddynt.

=== Ffawna a fflora ===
[[Delwedd:Iberian_Wolf_AdF_001.jpg|bawd| Y blaidd Iberaidd yn [[Castilla y León|Castile a Leon]] . Mae gan y rhanbarth 25% o'r tir sy'n dod o dan fannau naturiol gwarchodedig Natura 2000.]]
 
Mae'r ffawna yn cyflwyno amrywiaeth eang sy'n ganlyniad i leoliad daearyddol penrhyn Iberia rhwng yr Iwerydd a Môr y Canoldir a rhwng Affrica ac [[Ewrasia]]. Ceir yma amrywiaeth fawr o gynefinoedd a biotopau, canlyniad amrywiaeth sylweddol o hinsoddau.

Mae llystyfiant Sbaen yn amrywiol oherwydd sawl ffactor gan gynnwys amrywiaeth y tir, yr hinsawdd a [[lledred]]. Ceir yma gwahanol ranbarthau ffytogeograffig, pob un â'i nodweddion blodau ei hun yn deillio'n bennaf o ryngweithio hinsawdd, topograffi, math o bridd a thân, a ffactorau biotig. Roedd gan y wlad sgôr gymedrig Mynegai Uniondeb Tirwedd Coedwig 2019 o 4.23 / 10, gan ei gosod yn 130fed yn fyd-eang allan o 172 o wledydd.<ref>{{Cite journal|last=Grantham|first8=J. C.|pmid=33293507|doi=10.1038/s41467-020-19493-3|issn=2041-1723|page=5978|year=2020|issue=1|volume=11|journal=Nature Communications|title=Anthropogenic modification of forests means only 40% of remaining forests have high ecosystem integrity – Supplementary Material|first9=J. G.|last9=Robinson|last8=Ray|first=H. S.|first7=J.|last7=Walston|first6=R.|last6=Schuster|first5=H. L.|last5=Beyer|first4=K. R.|last4=Jones|first3=T. D.|last3=Evans|first2=A.|last2=Duncan|pmc=7723057}}</ref>

== Hanes Sbaen ==
{{Prif|Hanes Sbaen}}

Dechreua ''''hanes Sbaen''' gyda dyfodiad ''[[Homo sapiens]]'' i [[Penrhyn Iberia|Benrhyn Iberia]] a'r diriogaeth sy'n awr yn Sbaen tua 35,000 o flynyddoedd yn ôl. Yn ddiweddarach, meddianwyd y diriogaeth yn eu tro gan [[y Celtiaid]], y [[Ffeniciaid]] a'r [[Groeg]]iaid. Dechreuodd [[Gweriniaeth Rhufain]] feddiannu Sbaen yn y 3g CC, ac yn ddiweddarach daeth yn rhan bwysig o'r [[Ymerodraeth Rufeinig]]. Wedi cwymp yr ymerodraeth Rufeinig yn y gorllewin, meddiannwyd Sbaen gan y [[Fisigothiaid]]. Yn [[711]] ymosodwyd ar y deyrnas Fisigothig gan fyddin [[Islam]]aidd, a chyn pen ychydig flynyddoedd roedd bron y cyfan o Sbaen ym meddiant dilynwyr Islam, heblaw am ran fechan yn y gogledd. Dan yr enw [[Al-Andalus]], datblygodd Sbaen Islamaidd ei diwylliant unigryw ei hun yn ystod y 750 mlynedd nesaf.

Yn rhannol oherwydd ymraniadau'r Mwslimiaid, gallodd y Cristionogion yn y gogledd ddechrau proses o adennill tiriogaeth, a elwir y ''[[Reconquista]]'', a ddaeth i ben pan orchfygwyd y deyrnas Islamaidd olaf, [[Teyrnas Granada]]. Gyda chwymp dinas [[Granada]] yn [[1492]] dechreuodd cyfnod newydd yn hanes Sbaen, oherwydd yr un flwyddyn hwyliodd [[Christopher Columbus]] i'r Byd Newydd. Hyn oedd dechrau [[Ymerodraeth Sbaen]]; goresgynnwyd [[Mecsico]] gan [[Hernando Cortés]] (1485—1547), a goresgynnodd [[Francisco Pizarro]] (1476—1541) diriogaeth [[Periw]] gan ddinistrio [[Ymerodraeth yr Inca]]. Meddiannwyd rhannau helaeth o ganolbarth a de America gyda rhai meddiannau yn [[Asia]] ac [[Affrica]] hefyd.

Dechreuodd nerth milwrol Sbaen edwino yn y [[18g]], ac yn nechrau'r [[19g]] rhoddodd [[Napoleon]] ei frawd [[José Bonaparte]] ar orsedd Sbaen. Bu gwrthryfel poblogaidd yn erbyn y Ffrancod, a chyda chymorth byddin Brydeinig gyrrwyd hwy o'r wlad. Dilynwyd hyn gan gyfnod o ansefydlogrwydd, a chollodd Sbaen ei meddiannau tramor.

Yn [[1936]] dechreuodd [[Rhyfel Cartref Sbaen]], a arweiniodd at fuddugoliaeth [[Francisco Franco]], a fu'n rheoli Sbaen fel unben hyd ei farwolaeth yn 1975. Wedi ei farwolaeth ef, daeth y brenin [[Juan Carlos I]] i'r orsedd, a chytunwyd ar gyfansoddiad democrataidd yn 1978. Ymunodd Sbaen a'r [[Undeb Ewropeaidd]], a gwelwyd twf economaidd sylweddol. Yn [[2002]] derbyniwyd yr [[Euro]] fel arian.

== Demograffeg ==
Ar [[1 Ionawr]] [[2017]], roedd poblogaeth Sbaen yn 46.528.966 yn ôl yr ''Instituto Nacional de Estadística'' (INE). Sbaen yw'r bumed wlad yn yr [[Undeb Ewropeaidd]] o ran poblogaeth, ond mae dwyster y boblogaeth yn gymharol isel, 92.0 person/km sgwâr.

Fel llawer o wledydd Ewrop, mae'r boblogaeth yn tueddu i heneiddio; yn [[2006]] roedd cyfartaledd oedran trigolion Sbaen yn 40.2. Roedd 14.3% o'r boblogaeth dan 15 oed, 69,0% rhwng 15 a 64, a 16.7% dros 65. I raddau, mae mewnfudiad wedi gwrthweithio'r duedd yma. Yn [[2005]], roedd [[disgwyliad bywyd]] yn Sbaen yn 80.2 ar gyfartaledd; 77.0 i ddynion a 83.5 i ferched.

Mae dwysder y boblogaeth yn uwch o gwmpas yr arfordir ac o amgylch [[Madrid]]. Yng nghanol y wlad, mae diboblogi yn broblem yn yr ardaloedd gwledig (mae llawer o bentrefi wedi'u gadael).

=== Dinasoedd ===
[[Delwedd:Spain.Barcelona.Plaza.Catalunya.jpg|bawd|220px|Plaza Catalunya, Barcelona]]

Yr ardaloedd dinesig mwyaf o ran poblogaeth yw:

# [[Madrid]] 3.128.600
# [[Barcelona]] 1.605.602
# [[Valencia]] 805.304
# [[Sevilla]] 704.414
# [[Zaragoza]] 649.181
# [[Málaga]] 560.631
# [[Murcia]] 416.996
# [[Las Palmas de Gran Canaria|Las Palmas]] 377.056
# [[Palma de Mallorca]] 375.048
# [[Bilbao]] 354.145
# [[Córdoba]] 322.867
# [[Alicante]] 322.431
# [[Valladolid]] 319.943
# [[Vigo]] 293.255
# [[Gijón]] 274.472
# [[Hospitalet de Llobregat]] 264.550
# [[La Coruña]] 243.320
# [[Granada]] 237.929
# [[Vitoria]] 227.568
# [[Santa Cruz de Tenerife]] 223.148

==Annibyniaeth oddi wrth Sbaen==
Dros y blynyddoedd mae llawer o wledydd a orchfygwyd ar un cyfnod wedi hawlio eu hannibyniaeth oddi wrth Sbaen; hyd at 2021 nid oedd yr un wedi troi'n ôl at Sbaen. 
[[Delwedd:List of Countries that have gained independece from Spain Part 2.svg|bawd|Rhestr o wledydd sydd wedi ennill eu hannibyniaeth oddi wrth Sbaen.]]

=== Crefydd ===
* [[Eglwys Gatholig]] — 76.7%
* Dim crefydd — 20.0%
* Arall — 1.6% ([[Islam]], yr [[Eglwys Uniongred]], [[Iddewon]] ac eraill)

== Gwleidyddiaeth ==
Mae hanes cyfansoddiad Sbaen yn dyddio'n ôl i 1812. Ym mis Mehefin 1976, diswyddodd [[Juan Carlos I, brenin Sbaen|Brenin newydd Juan Juan Carlos]] Carlos Arias Navarro a phenodi'r diwygiwr [[Adolfo Suárez]] yn Brif Weinidog.<ref>John Hooper, ''The New Spaniards'', 2001, ''From Dictatorship to Democracy''</ref> Cynullodd yr etholiad cyffredinol a ddeilliodd ohono ''ym 1977 y Cortes Cyfansoddol'' at ddibenion drafftio a chymeradwyo cyfansoddiad 1978.<ref>{{Cite web|url=http://www.senado.es/constitu_i/index.html|title=Spanish Constitution|publisher=Senado.es|access-date=1 Tachwedd 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111104013009/http://www.senado.es/constitu_i/index.html|archivedate=4 Tachwedd 2011}}</ref> Ar ôl refferendwm cenedlaethol ar 6 Rhagfyr 1978, cymeradwyodd 88% o bleidleiswyr y cyfansoddiad newydd - ymgais Sbaen i droi at ddemocratiaeth.

O ganlyniad, mae Sbaen bellach yn cynnwys 17 [[Cymunedau ymreolaethol Sbaen|cymuned ymreolaethol]] a dwy [[Cymunedau ymreolaethol Sbaen|ddinas ymreolaethol]] gyda gwahanol raddau o ymreolaeth diolch i'w Chyfansoddiad, sydd serch hynny yn nodi'n benodol undod anwahanadwy cenedl Sbaen. Mae'r cyfansoddiad hefyd yn nodi nad oes gan Sbaen grefydd wladol a bod pawb yn rhydd i ymarfer a chredu fel y dymunant.

=== Llywodraeth ===
{{Prif|Llywodraeth Sbaen}}
[[Delwedd:Conmemoración_del_40_Aniversario_de_la_Constitución_Española_05.jpg|bawd|Cyngres y Dirprwyon]]

Mae Sbaen yn [[Brenhiniaeth gyfansoddiadol|frenhiniaeth gyfansoddiadol]], gyda [[Dwysiambraeth|brenhiniaeth etifeddol a senedd bicameral (Dwysiambraet]]<nowiki/>h), y ''Cortes Generales'' (Llysoedd Cyffredinol).<ref>{{Cite book|last=Fred M. Shelley|title=Governments around the World: From Democracies to Theocracies: From Democracies to Theocracies|url=https://books.google.com/books?id=Wui6CAAAQBAJ&pg=PA197|date=2015|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-4408-3813-2|page=197}}</ref>

Mae'r [[Deddfwrfa|gangen ddeddfwriaethol]] yn cynnwys Cyngres y Dirprwyon (''Congreso de los Diputados''), tŷ is gyda 350 o aelodau, wedi'i ethol trwy bleidlais boblogaidd ar restrau bloc trwy gynrychiolaeth gyfrannol i wasanaethu tymhorau pedair blynedd, a'r Senedd (''Senado''), tŷ uchaf gyda 259 sedd y mae 208 ohonynt yn cael eu hethol yn uniongyrchol trwy bleidlais boblogaidd, gan ddefnyddio dull pleidleisio cyfyngedig, a'r 51 arall a benodir gan y deddfwrfeydd rhanbarthol i wasanaethu tymhorau pedair blynedd hefyd.

Mae'r gangen weithredol (neu 'ecseciwtif') yn cynnwys Cyngor Gweinidogion dan lywyddiaeth y Prif Weinidog, a enwebir yn ymgeisydd gan y frenhiniaeth ar ôl cynnal ymgynghoriadau â chynrychiolwyr o'r gwahanol grwpiau seneddol, y pleidleisiodd aelodau'r tŷ isaf iddynt yn ystod sesiwn arwisgo ac yna wedi'i benodi'n ffurfiol gan y brenin.
Mae'r Prif Weinidog, y dirprwy brif weinidogion a gweddill y gweinidogion yn ymgynnull yng Nghyngor y Gweinidogion.

Mae Sbaen wedi'i strwythuro'n sefydliadol fel ''Estado de las Autonomías'' ("Cyflwr Ymreolaeth"); mae'n un o'r gwledydd mwyaf datganoledig yn Ewrop, ynghyd â'r Swistir, yr Almaen a Gwlad Belg;<ref>{{Cite news|url=http://edition.cnn.com/2006/WORLD/europe/06/18/catalonia.vote/index.html|publisher=CNN|title=Catalonians vote for more autonomy|date=18 Mehefin 2006|access-date=13 Awst 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080604012034/http://edition.cnn.com/2006/WORLD/europe/06/18/catalonia.vote/index.html|archive-date=4 Mehefin 2008}}</ref> er enghraifft, mae gan bob cymuned ymreolaethol eu seneddau etholedig eu hunain, llywodraethau, gweinyddiaethau cyhoeddus, cyllidebau ac adnoddau. Mae systemau iechyd ac addysg ymhlith eraill yn cael eu rheoli gan gymunedau Sbaen, ac ar ben hynny, mae Gwlad y Basg a Navarre hefyd yn rheoli eu cyllid cyhoeddus eu hunain. Yng Nghatalwnia, Gwlad y Basg, Navarre a'r Ynysoedd Dedwydd, mae corfflu heddlu ymreolaethol llawn yn disodli rhai o swyddogaethau heddlu'r Wladwriaeth (y ''Mossos d'Esquadra'', ''Ertzaintza'', ''Policía Foral / Foruzaingoa'' a ''Policía Canaria'').

===Cymunedau ymreolaethol===
{{Prif|Cymunedau ymreolaethol Sbaen}}
Rhennir Sbaen yn sawl Cymuned Ymreolaethol ([[Sbaeneg]]: ''comunidad autónoma''), sef yr haen gyntaf o raniadau gwleidyddol, yn unol â Chyfansoddiad Sbaen, 1978. Mae'r haen yma'n rhoi hawliau cyfyngedig i ranbarthau a chenhedloedd Sbaen.<ref>{{cite web|url=http://recursostic.educacion.es/secundaria/edad/3esohistoria/para_pdf/quincena12.pdf|title=Organización territorial. El Estado de las Autonomías|work=Recursos Educativos|publisher=Instituto Nacional de Tecnologías Educativas y de Formación del Profesorado. Ministerio de Eduación, Cultura y Deporte|accessdate=19 Hydref 2012}}</ref><ref>Article 2. {{cite web|url=http://www.congreso.es/consti/constitucion/indice/titulos/articulos.jsp?ini=1&fin=9&tipo=2|title=Título Preliminar|work=Spanish Constitution of 1978|author=Cortes Generales (Llywodraeth Sbaen)|year=1978|accessdate=29 Medi 2012}}</ref><ref>Article 143. {{cite web|url=http://www.congreso.es/consti/constitucion/indice/titulos/articulos.jsp?ini=137&fin=158&tipo=2|title=Título VIII. De la Organización Territorial del Estado|work=Spanish Constitution of 1978|author=Cortes Generales (Llywodraeth Sbaen)|year=1978|accessdate=29 Medi 2012}}</ref> Mae'r gair 'ymreolaethol' yn cyfeirio at 'reolaeth', a hawl y cymunedau i reoli eu hunain. Mae sawl Cymuned Ymreolaethol, ee [[Gwlad y Basg]], [[Galisia]], [[Asturias]], [[Catalwnia]]'n cyfri eu hunain yn wledydd, ac mae ganddynt fudiadau cryf sy'n hawlio eu hanibyniaeth oddi wrth Sbaen.
{{Map o Gymunedau Ymreolaethol Sbaen}}

<br />
{| class="wikitable" 
|-
! !! Poblogaeth<br />([[2000]]) !! Poblogaeth<br />([[2005]])
|-
|colspan=3|<center>'''[[Cymunedau ymreolaethol Sbaen|Cymunedau ymreolaethol]]''' </center>
|-
| [[Andalucía]] || align="right" | 7.340.052 || align="right" | 7.829.202
|-
| [[Aragón]] || align="right" | 1.189.909 || align="right" | 1.266.972
|-
| [[Asturias]] || align="right" | 1.076.567 || align="right" | 1.074.504
|-
| [[Ynysoedd Balearig]] || align="right" | 845.630 || align="right" | 980.472
|-
| [[Canarias]] (Ynysoedd Dedwydd) || align="right" | 1.716.276 || align="right" | 1.962.193
|-
| [[Cantabria]] || align="right" | 531.159 || align="right" | 561.638
|-
| [[Castilla-La Mancha]] || align="right" | 1.734.261 || align="right" | 1.888.527
|-
| [[Castilla y León]] || align="right" | 2.479.118 || align="right" | 2.501.534
|-
| [[Catalwnia]] || align="right" | 6.261.999 || align="right" | 6.984.196
|-
| [[Comunidad Valenciana]] || align="right" | 4.120.729 || align="right" | 4.672.657
|-
| [[Extremadura]] || align="right" | 1.069.420 || align="right" | 1.080.823
|-
| [[Galicia]] || align="right" | 2.731.900 || align="right" | 2.760.179
|-
| [[Comunidad Autónoma de Madrid|Comunidad de Madrid]] || align="right" | 5.205.408 || align="right" | 5.921.066
|-
| [[Murcia]] || align="right" | 1.149.329 || align="right" | 1.334.431
|-
| [[Navarra]] || align="right" | 543.757 || align="right" | 592.482
|-
| [[Cymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg]] || align="right" | 2.098.596 || align="right" | 2.123.791
|-
| [[La Rioja (cymuned ymreolaethol)|La Rioja]] || align="right" | 264.178 || align="right" | 300.685
|-
|colspan=3|<center>'''[[Dinasoedd ymreolaethol]]''' </center>
|-
| [[Ceuta]] || align="right" | 75.241 || align="right" | 74.771
|-
| [[Melilla]] || align="right" | 66.263 || align="right" | 65.252
|}

===''Provincias'' neu Taleithiau Sbaen ===
Ceir 50 o ''provincias'' neu taleithiau, sy'n tarddu nôl i archwiliad tir 1833:

[[Delwedd:Provinces of Spain.svg|bawd|750px|dim|Taleithiau Sbaen]]

== Twristiaeth ==
[[Delwedd:Benidorm_-_Playa_de_Poniente_26.jpg|bawd|Benidorm, un o gyrchfannau twristiaid arfordirol mwyaf Ewrop]]
Yn 2017, Sbaen oedd yr ail wlad yr ymwelwyd â hi fwyaf yn y byd, gan gofnodi 82 miliwn o dwristiaid a oedd yn nodi’r bumed flwyddyn yn olynol o dorri record o ran niferoedd.<ref>{{Cite web|url=http://www.lamoncloa.gob.es/lang/en/gobierno/news/Paginas/2018/20180110_balancetourist17.aspx|title=Spain posts record number of 82 million inbound tourists in 2017|date=10 Ionawr 2018|access-date=10 Chwefror 2018}}</ref> Mae pencadlys Sefydliad Twristiaeth y Byd ym Madrid.

[[Castilla y León|Castile a Leon]] yw arweinydd Sbaen ym maes twristiaeth wledig sy'n gysylltiedig â'i threftadaeth amgylcheddol a phensaernïol.

== Ynni ==
[[Delwedd:Andasol_Solar_Power_Station_2.jpg|bawd|Gwaith pŵer solar Andasol oedd y pwerdy cafn parabolig cyntaf yn Ewrop. Oherwydd yr uchder uchel (1,100&nbsp;m) a'r hinsawdd lled-cras, mae gan y safle ynysiad uniongyrchol blynyddol eithriadol o uchel o 2,200&nbsp;kWh / m <sup>2</sup> y flwyddyn.]]
Yn 2010 daeth Sbaen yn arweinydd byd pŵer solar pan goddiweddodd [[Unol Daleithiau America]] gyda gwaith gorsaf bŵer enfawr o'r enw [[Alvarado I.|La Florida]], ger Alvarado, Badajoz.<ref>{{Cite news|url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=128532115|title=Spain Is World's Leader in Solar Energy|work=NPR.org|publisher=NPR|date=15 Gorffennaf 2010|access-date=4 Medi 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100919210041/http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=128532115|archive-date=19 Medi 2010}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.europeanfutureenergyforum.com/renewable-energy-news/spain-becomes-solar-power-world-leader|title=Spain becomes solar power world leader|publisher=Europeanfutureenergyforum.com|date=14 Gorffennaf 2010|access-date=4 Medi 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101124024231/http://europeanfutureenergyforum.com/renewable-energy-news/spain-becomes-solar-power-world-leader|archivedate=24 Tachwedd 2010}}</ref> Sbaen hefyd oedd prif gynhyrchydd ynni gwynt Ewrop.<ref>{{Cite web|url=https://phys.org/news/2018-05-spain-bilbao-european-power-sector.html|title=Spain's Bilbao fights to lead European wind power sector|first=Alvaro|last=Villalobos|date=6 Mai 2018|access-date=6 Gorffennaf 2018|website=[[Phys.org]]|language=es}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.thelocal.es/20180506/spains-bilbao-fights-to-lead-european-wind-power-sector|title=Spain's Bilbao fights to lead European wind power sector|last=AFP|authorlink=Agence France-Presse|date=6 Mai 2018|access-date=6 Gorffennaf 2018|website=[[The Local]]|language=es}}</ref> Yn 2010 cynhyrchodd ei dyrbinau gwynt 42,976 GWh, a oedd yn cyfrif am 16.4% o'r holl ynni trydanol a gynhyrchwyd yn Sbaen.<ref>{{Cite web|url=http://www.eolicenergynews.org/?p=4082|title=Spain becomes the first European wind energy producer after overcoming Germany for the first time|publisher=Eolic Energy News|date=31 December 2010|access-date=30 April 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110427085056/http://www.eolicenergynews.org/?p=4082|archivedate=27 April 2011}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.aeeolica.org/en|title=Asociación Empresarial Eólica – Spanish Wind Energy Association – Energía Eólica|publisher=Aeeolica|access-date=2021-10-19|archive-date=2021-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20211020220021/https://aeeolica.org/en/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite news|last=Méndez|first=Rafael|url=http://www.elpais.com/articulo/sociedad/eolica/supera/primera/vez/mitad/produccion/electrica/elpepusoc/20091109elpepisoc_2/Tes|title=La eólica supera por primera vez la mitad de la producción eléctrica|language=es|date=9 Tachwedd 2009|work=El País|publisher=Ediciones El País|access-date=8 Awst 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20110513064239/http://www.elpais.com/articulo/sociedad/eolica/supera/primera/vez/mitad/produccion/electrica/elpepusoc/20091109elpepisoc_2/Tes|archive-date=13 Mai 2011}}</ref> Ar 9 Tachwedd 2010, cyrhaeddodd ynni gwynt uchafbwynt hanesyddol gan gwmpasu 53% o'r galw am drydan ar y tir mawr<ref>{{Cite web|url=http://www.renovablesmadeinspain.es/noticia/pagid/205/titulo/La%20e%C3%B3lica%20en%20Espa%C3%B1a%20bate%20de%20nuevo%20su%20marca%20de%20potencia%20instant%C3%A1nea/len/en/|title=Wind power in Spain breaks new instantaneous power record|publisher=renovablesmadeinspain.es|date=9 Tachwedd 2010|access-date=5 Mehefin 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111214141437/http://www.renovablesmadeinspain.es/noticia/pagid/205/titulo/La%20e%C3%B3lica%20en%20Espa%C3%B1a%20bate%20de%20nuevo%20su%20marca%20de%20potencia%20instant%C3%A1nea/len/en/|archivedate=14 December 2011}}</ref> a chynhyrchu swm o ynni sy'n cyfateb i 14 [[adweithydd niwclear]].<ref>{{Cite news|url=http://www.elpais.com/articulo/sociedad/reactores/nucleares/movidos/viento/elpepusoc/20101109elpepusoc_4/Tes|title=14 reactores nucleares movidos por el viento|work=El País|date=9 Tachwedd 2010|access-date=5 Mehefin 2011}}</ref> Egni adnewyddadwy eraill a ddefnyddir yn Sbaen yw trydan dŵr, biomas a morol (2 orsaf bŵer sy'n cael eu hadeiladu).<ref>{{Cite web|url=http://revista.consumer.es/web/es/20050501/medioambiente/69696.php|title=La Fuerza del Mar|publisher=revista.consumer.es|access-date=5 Mehefin 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110826034707/http://revista.consumer.es/web/es/20050501/medioambiente/69696.php|archivedate=26 Awst 2011}}</ref>

== Safleoedd Treftadaeth y Byd ==
Mae gan Sbaen 47 o [[Safle Treftadaeth y Byd|Safleoedd Treftadaeth y Byd]]. Ymhlith y rhain mae tirwedd [[Monte Perdido]] yn y [[Pyreneau|Pyrenees]], a rennir â Ffrainc, Safleoedd Celf Roc Cynhanesyddol Cwm Côa a Siega Verde, a rennir â Phortiwgal, Treftadaeth Mercher, a rennir â Slofenia a'r Ffawydden Hynafol a Choedwigoedd Hynafol, wedi'u rhannu â gwledydd eraill Ewrop.<ref>{{Cite web|title=Spain|url=https://whc.unesco.org/en/statesparties/es|publisher=UNESCO Culture Sector|access-date=14 Medi 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140926042250/https://whc.unesco.org/en/statesparties/es|archivedate=26 Medi 2014}}</ref> Yn ogystal, mae gan Sbaen hefyd 14 o dreftadaeth ddiwylliannol anghyffyrddadwy, neu "drysorau dynol".<ref>{{Cite web|title=Spain – Intangible Cultural Heritage|url=http://www.unesco.org/culture/ich/en/state/es|publisher=UNESCO Culture Sector|access-date=14 Medi 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140914115731/http://www.unesco.org/culture/ich/en/state/es|archivedate=14 Medi 2014}}</ref>

== Gweler hefyd ==
* [[Rhestr o wledydd a ddaeth yn annibynnol oddi wrth Sbaen]]
* [[Al-Andalus]]
* [[Rhyfel Cartref Sbaen]]
* [[Rhestr o Safleoedd Treftadaeth y Byd yn Sbaen]]

==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}

{{Gwledydd_yr_Undeb_Ewropeaidd}}
{{NATO}}
{{Gwledydd y Môr Canoldir}}

{{Rheoli awdurdod}}

[[Categori:Sbaen| ]]
[[Categori:Aelod-wladwriaethau'r Cenhedloedd Unedig]]
[[Categori:Aelod-wladwriaethau Cyngor Ewrop]]
[[Categori:Aelod-wladwriaethau NATO]]
[[Categori:Aelod-wladwriaethau'r Undeb Ewropeaidd]]
[[Categori:Gwledydd Ewrop]]
[[Categori:Gwledydd a thiriogaethau Sbaeneg]]
[[Categori:Penrhyn Iberia]]
[[Categori:Teyrnasoedd]]