Säkkijärven polkka
| Enghraifft o'r canlynol | gwaith neu gyfansodiad cerddorol  |
|---|---|
| Iaith | Ffinneg |
| Genre | Polca |
Mae Säkkijärven polkka (ynganiad Ffinneg: [ˈsækːiˌjærʋen ˈpolkːɑ]; "y polkka Säkkijärvi"), a elwir hefyd yn "bolkka Karelian-Ffinish," yn alaw polca werin adnabyddus o'r Ffindir. Mae'n boblogaidd iawn gyda chwaraewyt acordion y Ffindir. Fe'i poblogeiddiwyd yn arbennig gan Viljo "Vili" Vesterinen (1907-61). Recordiwyd y dôn am y tro cyntaf yn Säkkijärvi (Kondratyevo yn Oblast Leningrad, Rwsia erbyn hyn), ac roedd y geiriau weithiau'n cael eu canu gyda'r dôn, gan nodi, er y gallai Säkkijärvi ei hun fod wedi'i cholli (a roddwyd i'r Undeb Sofietaidd yn 1940), roedd yn dal i fod yn Ffineg, yn y polkka.[1] Yr enwocaf a mwyaf hanesyddol yw'r recordiad a wnaed ar 17 Mehefin 1939 gyda chyn-aelodau o Gerddorfa Dallapé. Digwyddodd y recordiad yn ystafell ddawns yr ysgol Almaeneg yn Helsinki. Daeth y recordiad nid yn unig yn achubwr Viipuri, ond hefyd y perfformiad mwyaf enwog erioed am y polkka Säkkijärvi.
Hanes[golygu | golygu cod]
Roedd alaw Polka wedi cael ei chwarae o leiaf mor gynnar â diwedd y 19g yn Karelia, pan nad oedd ganddi enw eto. Oddi yno fe ddaliodd ymlaen yn repertoire llawer o chwaraewyr acordion y cyfnod hwnnw. Roedd polka wedi'i chwarae'n bennaf gan y pelimanni o Säkkijärvi "ers i mi gofio", a chafodd y gân yr enw Säkkijärvi polka o hyn. Mae gan yr alaw debygrwydd i rai alawon tanhu gorllewinol Rwsiaidd a Phwylaidd. "Ysgrifennodd cerddor yr eglwys Primus Leppänen (1872-1934), a oedd yn gantor Säkkijärvi, y nodiadau polka ar bapur, gan ei nodi'n ddyfal fel alaw werin. Roedd yn golygu darn cerddorfa gyda'i nodau polka, ond trodd allan i fod alaw ddawns." Dyma a ddywedodd Väinö Seppä, athro o Säkkijärvi.
Väinö Kähärä a Willy Larsen[golygu | golygu cod]
Yn ôl Toivo Tamminen, chwaraeodd Väinö Kähärä, pelimanni o Säkkijärvi, ran bwysig yng ngeni polka , a gyfunodd dri polka a glywodd o'i ardal enedigol yn un cyfanwaith. Ar ôl symud i'r Unol Daleithiau ym 1927, daeth Kähärä yn fyfyriwr yn Efrog Newydd i'r acordionydd Norwyaidd-Americanaidd-Ffinaidd Willy Larsen, y dysgodd Kähärä ganeuon dawns o'r Ffindir iddo yn gyfnewid am chwarae gwersi. Felly recordiwyd y polka Säkkijärvi cyntaf gan Willy Larsen yn ei drefniant ei hun yn Efrog Newydd ym mis Hydref 1928 dan yr enw Säk'järvi polka ar gyfer Columbia Records gydag acordion piano.
Viljo Vesterinen[golygu | golygu cod]
Recordiodd Viljo Vesterinen y gân bedair gwaith. Digwyddodd recordiad cyntaf Vesterinen mor gynnar â 1930 gyda Suomi Jazz Orkesteri. Nid unawd acordion oedd y recordiad, ond canwyd corws y gân gan Kurt Londen (dan y ffugenw Ilmari Rae) yn seiliedig ar y geiriau a ysgrifennwyd gan RR Ryynänen. Yn ogystal, recordiodd ef yn 1939 gyda cherddorfa Dallapé ac ar ôl y rhyfeloedd yn 1947 ac yn olaf gyda Lasse Pihlajamaa yn 1952.
Dolenni allannol[golygu | golygu cod]
- Säkkijärven Polkka fersiwn o'r gân ar Youtube
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Tamminen, Toivo (1993). "Tarina siitä, miten polkka tuli Amerikan kautta Suomeen". Hanuri-lehti 21 (3): 16–19.