Rhys a Meinir

Sioe gerdd wedi'i seilio ar hen chwedl o'r un enw a leolir yn Nant Gwrtheyrn, Gwynedd yw Rhys a Meinir. Sgwennwyd y sgript a geiriau'r caneuon yn y 1987 gan Robin Llwyd ab Owain ac fe'i perfformiwyd gan Gwmni Theatr ardal Rhuthun yn 1987, sef, yn bennaf Côr Ieuenctid Rhuthun, a newidiwyd eu henwau'n ddiweddarach yn Gôr Rhuthun. Cyfansoodwyd y gerddoriaeth gan Robat Arwyn.

Y stori

Stori garu sydd yma, gyda diweddglo drasig. Rhoed tair melltith ar Nant Gwrtheyrn yn ôl y chwedl: na phriodir neb, na chleddir neb ac na fydd dyfodol i Nant Gwrtheyrn. Her i'r dynged hon yw thema'r stori, yn enwedig y dynged na phriodir neb. Ar fore eu priodas, yn ôl trefn y cyfnod a'r ardal, aeth Mair i guddio, gyda'r gwas priodas a'i gyfeillion yn chwilio ymhobman amdani. ond ni chafwyd hyd iddi.

Flynyddoedd yn ddiweddarach, aeth Rhys, yn ei alar, i fochel rhag storm o dan hen dderwen. Holltwyd honno gan fellten a gwelodd, o fewn ceudod y pren ysgerbwd Meinir, yn ei gwisg briodas, wen. Ond, ceir her i'r dynged, ac mae'r sioe hon yn gorffen gydag un o'r caneuon mwyaf poblogaidd: Byw Fyddi Nant Gwrtheyrn', yn her i'r dynged.

Rhai caneuon

• Yfory a'i Gyfaredd - cyhoeddwyd yn y gyfrol O'r Sioe Cyhoeddiadau Curiad. Ymddangosodd ar nifer o albymau gan gynnwys Caneuon Robat Arwyn (2015).
• Y Bore Hwn - Cyhoeddwyd yn y gyfrol Wyth Cân, Pedair Sioe; Gwasg y Lolfa (2010); ISBN 9781847712653 (1847712657. Cân serch a genir gan Meinir, fore ei phriodas.
• Dal Hi'n Dynn - Fe'i cyhoeddwyd yn yr un gyfrol a'r uchod; tudalen 37.
• Byw Fyddi Nant Gwrtheyrn - cyhoeddwyd ar albwm Caneuon Robat Arwyn (2015); canwyd gan Aelwyd Bro Gwerfyl .

Gweler hefyd

• Ceidwad y Gannwyll (1985)
• Iarlles y Ffynnon (1996)
• Pwy bia'r Gân? (2003)
• Rhestr o sioeau cerdd Cymraeg