Remscéla

Yn llenyddiaeth Wyddeleg gynnar, dosbarth traddodiadol o chwedlau rhagarweiniol i'r Táin Bó Cúailnge yw'r remscéla. Fel y Táin ei hun mae'r remscéla i gyd yn perthyn i Gylch Wlster ac yn cael eu gosod mewn amser (dychmygol) ychydig cyn y Tain, fel math o gyflwyniad neu ragarweiniad iddo.

Mae'r term remscéla i'w gael yn Lebor Laigneach (Llyfr Leinster) a Llyfr Melyn Lechan. Er nad ydyw pob un o'r remscéla yn "rhagarweiniol" maent i gyd yn ymwneud i ryw raddau neu'i gilydd â chynllun y Táin ac felly'n rhan o gylch o chwedlau arbennig sy'n perthyn i'r epig enwog.

Mae'r remscéla yn cynnwys:

• Aislinge Oenguso (Breuddwyd Oengus)
• Compert Chon Culáinn (Geni Cú Chulainn)
• Compert Chonchobuir (Geni Conchobar)
• De chophur in da muccida (Cophur y ddau feichiad)
• Echtrae Nerai (Anturiaethau Nera)
• Longas mac nUislenn (Alltudiaeth meibion Uisliu)
• Táin Bó Froích (Cylch gwartheg Froech)
• Tochmarc Emire (Canlyn Emer)

Ffynhonnell

• Bernhard Maier, Dictionary of Celtic Religion and Culture (Gwasg Boydell, 1997)