Pamplona
Pamplona (Basgeg: Iruña neu Iruñea) yw brifddinas cymuned ymreolaethol Navarra yn Sbaen. Yn hanesyddol, ystyrir Pamplona gan y mwyafrif fel prifddinas Gwlad y Basg (Euskal Herria).
Saif ar Afon Arga, ac yn 2006 roedd y boblogaeth yn 195,769. Yn y cyfnod Rhufeinig, tyfodd pentref Iruñea i fod yn ddinas Rufeinig "Pompaelo", wedi ei henwi ar ôl Pompeius Magnus, a'i sefydlodd yn 74 CC.. Cafodd ei chipio gan y Mwslimiaid yn yr 8fed ganrif, ac yn 778 dinistriwyd y muriau gan Siarlymaen ychydig cyn Brwydr Ronsyfal. Yn ail hanner y 9fed ganrif ffurfiwyd Teyrnas Pamplona.
Mae Pamplona yn enwog am y Sanfermines, gŵyl sy'n cael ei chynnal rhwng 6 ac 14 Gorffennaf i anrhydeddu Sant Fermín, nawdd-sant Navarra. Y rhan enwocaf o'r ŵyl yw'r "rhedeg gyda'r teirw".
Y ddinas yw diwedd ail ran y Camino de Santiago o Roncesvalles i Santiago de Compostela.
