Jafaneg

Iaith yn perthyn i deulu'r ieithoedd Awstronesaidd ac is-deulu'r ieithoedd Malayo-Polynesaidd yw Jafaneg (Basa Jawa). Fe'i siaredir yn bennaf yng nghanolbarth a dwyrain ynys Jawa yn Indonesia, ond ceir siaradwyr yn Surinam a Caledonia Newydd. Mae rhwng 80 a 100 miliwn o siaradwyr i gyd, sy'n rhoi yr iaith yn 11fed ymhlith ieithoedd y byd.

Yr arysgrif hynaf i'w ddarganfod mewn Jafaneg yw Arysgrif Sukabumi, a ddyddir i 25 Mawrth 804. Mae gan yr iaith ei gwyddor ei hun, ond gellir ei hysgrifennu gyda'r wyddor Ladin hefyd. Ceir gwahanol ffurfiau ar yr iaith yn dibynnu ar statws cymdeithas cymharol y siaradwr a'r bobl y mae'n siarad a hwy. Siaredir ffurf Kromo a phobl o staws uwch na'r siaradwr, a Ngoko a phobl o statws is.