Capel Newydd (Capel Mwd)
Gwedd
Math | capel |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Lleoliad | Penygraigwen, Amlwch, Rhos-y-bol |
Sir | Rhos-y-bol |
Gwlad | Cymru |
Uwch y môr | 59.8 metr |
Cyfesurynnau | 53.369038°N 4.34758°W |
Cod post | LL68 9RG |
Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II, Henebion Cenedlaethol Cymru |
Manylion | |
Capel wedi'i leoli ym mhentref Penygraigwen yw Capel Newydd, Glanrafon. O fewn y gymued leol, caiff ei adnabod fel 'Capel Mwd' yn hytrach na'i enw ffurfiol. Hefyd ar dir y capel y mae mynwent wedi'i leoli. Erbyn heddiw, caiff ei adnabod fel capel rhestredig Gradd II dan benawd capeli mewn ardaloedd gwledig ac ynysig.
Hanes
[golygu | golygu cod]Wedi'i adeiladu yn wreiddiol yn 1776, bu i'r capel ei hun ei adeiladu yn 1848. Pan adeiladwyd yn wreiddiol yn 1776[1], cafodd ei adeiladu gyda'r bwriad o fod yn Dy Anedd cyn i'r capel gael ei ychwanegu.
Yn ôl hanes yr ardal, credir fod Catherine Randal (merch o gefndir amheus o Amlwch) wedi derbyn troedigaeth yn y capel yn hwyr yn y 18g.
Caewyd y capel ddegawdau yn ôl.