Neidio i'r cynnwys

Caniadau (T. Gwynn Jones)

Oddi ar Wicipedia
Caniadau
Enghraifft o:gwaith ysgrifenedig, gwaith llenyddol Edit this on Wikidata
AwdurT. Gwynn Jones
CyhoeddwrHughes
GwladCymru
IaithCymraeg
Dyddiad cyhoeddi1934 Edit this on Wikidata
PwncAstudiaethau Llenyddol
Argaeleddallan o brint
ISBN9780852841112
Tudalennau201 Edit this on Wikidata
GenreBarddoniaeth
CyfresCyfres Clasuron Hughes
Lleoliad y gwaithCymru Edit this on Wikidata

Cyfrol o gerddi gan T. Gwynn Jones yw Caniadau. Hughes a'i Fab a gyhoeddodd y gyfrol yn 1934; cafwyd argraffiad newydd yn 1993. Yn 2013 roedd y gyfrol allan o brint.[1]

Mae'r gyfrol wreiddiol yn y parth cyhoeddus gan ei fod wedi ei gyhoeddi gan awdur a fu farw dros 70 mlynedd yn ôl. Mae copi o'r gyfrol wreiddiol ar gael ar Wicidestun[2]

Disgrifiad byr

[golygu | golygu cod]

Cyfrol a gyhoeddwyd ym 1934 sy'n cynnwys rhai o gerddi enwocaf T. Gwynn Jones.

Yn argraffiad newydd 1993 ceir nodiadau gan y bardd a rhagymadrodd gan Derec Llwyd Morgan.

Cynnwys

[golygu | golygu cod]

Mae nifer o'r cerddi yn ail gyhoeddiadau o gerddi a chyhoeddwyd gynt gan y fardd wedi eu cywiro yn ôl rheolau iaith newydd y cyfnod a rheolau cywirach o'r gynghanedd a ddarganfyddwyd trwy ymchwiliad addysgiadol y cyfnod, sydd i weld mewn cyfrolau megis Cerdd Dafod ac Orgraff yr Iaith Gymraeg, John Morris Jones, Beirdd a Bardd-rin Cymru Fu Timothy Lewis a gweithiau academaidd eraill y 1920au a'r 1930au.

Er enghraifft dyma ddarn o Ymadawiad Arthur 1903 o'r Gyfrol Ymadawiad Arthur a Chaniadau Eraill [3]

"Dros y don mae bro dirion nad ery
Cwyn yn ei thir, ac yno ni thery
Na haint na henaint fyth mo'r rhai hynny
Ddelo i'w phuraidd awel; a phery
Pob calon yn hon yn heiny a llon—
Ynys Afallon, honno sy felly!


A fersiwn Caniadau[4]

"Draw dros y don mae bro dirion nad ery
Cwyn yn ei thir, ac yno ni thery
Na haint na henaint fyth mo'r rhai hynny
A ddêl i'w phur, rydd awel, a phery
Pob calon yn hon yn heiny a llon,
Ynys Afallon ei hun sy felly.


Mae'r gyfrol yn cynnwys ei adolygiad o "Gwlad y Bryniau" cerdd gadeiriol Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llundain 1909[5] a'i gerddi poblogaidd Penmon[6]

Onid hoff yw cofio'n taith
Mewn hoen i Benmon, unwaith?
Odidog ddiwrnod ydoedd,
Rhyw Sul uwch na'r Suliau oedd
I ni daeth hedd o'r daith hon,
Praw o ran pererinion.


ac Ynys Enlli[7]

Pe cawn i egwyl ryw brynhawn,
Mi awn ar draws y genlli,
A throi fy nghefn ar wegi'r byd,
A'm bryd ar Ynys Enlli.


A'r gerdd drama "Tir na n-Og"[8] a gyflwynodd yr enw "Nia" i'r iaith Gymraeg (er fod Nia yn bodoli eisioes yn y Saesneg fel talfyriad o'r enw "Lafinia") ac a fu'n ysbrydoliaeth ar gyfer y Sioe Gerdd unigryw Gymraeg gyntaf "Nia Ben Aur!


Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]