Banbury

Banbury
Math	plwyf sifil, tref farchnad
Ardal weinyddol	Ardal Cherwell
Poblogaeth	46,853
Gefeilldref/i	Ermont, Hennef (Sieg)
Daearyddiaeth
Sir	Swydd Rydychen; (Sir seremonïol)
Gwlad	Lloegr
Arwynebedd	21.04 km²
Gerllaw	Afon Cherwell
Yn ffinio gyda	Hanwell, Bourton, Adderbury, Bodicote, Bloxham, Broughton, North Newington, Drayton, Rhydychen
Cyfesurynnau	52.0614°N 1.3392°W
Cod SYG	E04012640, E04008095
Cod OS	SP4540
Cod post	OX16
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Tref a phlwyf sifil yn Swydd Rydychen, De-ddwyrain Lloegr, yw Banbury^[1] (Cymraeg: Banbri neu Bambri). Fe'i lleolir yn ardal an-fetropolitan Cherwell. Saif ar y ffin rhwng Swydd Warwick a Swydd Northampton. Mae gorsaf reilffordd y brif lein yno, hanner fordd rhwng Birmingham a Paddington. Mae'n agos i'r M40.

Mae Caerdydd 142.2 km i ffwrdd o Banbury ac mae Llundain yn 104.2 km. Y ddinas agosaf ydy Rhydychen sy'n 34.5 km i ffwrdd.

Mae hen gerdd i blant am farchogaeth ceffyl i Banbury. Mae cerflun yng nghanol y dref o'r fenyw yn y gerdd.

Brwydr Edgecote Moor[golygu | golygu cod]

Ymladdwyd un o frwydrau Rhyfel y Rhosynnau sef Brwydr Edgecote Moor neu "Frwydr Banbri" 6 milltir (9.7 km) i'r gogledd-ddwyrain o'r pentref. Ymladdwyd y frwydr ar 26 Gorffennaf 1469 rhwng Richard Neville, 16ed Iarll Warwick ac Edward IV; gyda Richard yn cipio Coron Lloegr.

Roedd maes y gad 6 milltir (9.7 km) i'r gogledd-ddwyrain o Banbury, yng ngogledd Swydd Rydychen; saif heddiw ym mhlwyf Chipping Warden ac Edgcote, ar y ffin rhwng Swydd Warwick a Swydd Northampton. Yr adeg honno, fodd bynnag, roedd y rhyd ar afon Cherwell, sef canolbwynt y frwydr, yn Swydd Northampton.